Recensie Toots Thielemans Quartet

Het publiek moest er iets voor over hebben om een monumentale artiest in een monumentale omgeving aan het werk te kunnen zien. Sneeuw, moeilijk berijdbare wegen en vrieskou werden getrotseerd om in een uitverkochte Roma te kunnen genieten van de meester van het mondmuziekje. En de commentaren logen er niet om: “Fantastisch, hé!”, “’t Is ongelooflijk dat die dat nog uit zijn lijf krijgt.”, “Gewoon hartverwarmend.” het waren maar enkele van de reacties die we achteraf sprokkelden. De ondertussen 87-jarige jazzlegende Toots Thielemans wist groot en klein weer te ontroeren met zijn mondharmonicaspel.

Dat er onder de aanwezigen een zeer groot respect heerste voor de muzikant, was al op te maken uit het applaus dat hij kreeg toen hij aan de arm van zijn drummer, Hans Van Oosterhout, het podium kwam opwandelen. Nog voor hij één noot gespeeld had, kreeg hij een welgemeend applaus waar menig artiest jaloers op zou zijn. Toots zelf was zichtbaar bewogen door dit gebaar.

En het publiek moest niet op zijn honger blijven zitten. Ze kregen waar ze voor kwamen: een avond vol muziek met een duidelijke jazzinslag.  Zoals Toots Thielemans het zelf zei: “’k Ben gene slimme, maar ‘k doen mijn best.”, “Da mondmuziekske, ge kunt er veel op spelen, maar veel ook ni.” Het werd een afwisselende voorstelling met heel wat variatie van verschillende ritmes en intensiteiten, soms zelfs in één en hetzelfde lied.

Zo startte “Autumn leaves” heel zacht met maar een heel klein beetje ondersteuning van de vleugel om dan geleidelijk aan te zwellen tot een krachtiger melodie wanneer de contrabas en de drums komen aanzetten. Tegen het einde van het nummer was het opnieuw Toots Thielemans die met zijn mondharmonica intiem, maar toch ook krachtig, mocht afsluiten en duidelijk de hoogste noot had.

“My funny Valentine” werd dan weer een zeer zachte vertolking. Maar dat mocht ook wel na het ‘geweld’ van het voorgaande nummer. Hans Van Oosterhout mocht zich daarbij uitleven op zijn drums en moest van Toots het koper niet sparen. Terwijl Thielemans met zijn linkerhand zijn mondharmonica vasthield, gaf hij met zijn rechterhand Hans duidelijk instructies om zich volledig te laten gaan. Als slot liet de meester zelf ook nog even horen wat hij uit zijn instrumentje kon blazen en toverde hij nog een mooi, snel en krachtig fantasietje uit zijn Hohner. Waar blijft hij de kracht halen? Dat dit soort van muzikale uitbarstingen toch heel wat vragen oproept ook van een 87-jarige, bleek ook uit zijn eigen reactie: “Ik vergeet zo nu en dan dat ik astma heb. Maar gelukkig hebben ze tegenwoordig goede puffers.”

Het tweede deel startte met enkele filmdeuntjes waaronder het thema uit “Zware jongens” waarbij pianist Karel Boehlee naar hartenlust mocht improviseren op deze vrolijke melodie. Dit werd gevolgd door een heel breekbare vertolking van “Midnight cowboy” waar Toots’ instrumentje alle aandacht kreeg. Maar het nummer dat iedereen spontaan associeert met Toots Thielemans blijft ongetwijfeld “Bluesette” en ook dit mocht niet op het menu ontbreken. De eerste helft van dit nummer werd relatief traag en intiem vertolkt tot Toots een teken gaf aan de drummer om het tempo op te voeren en we een uptempo vertolking kregen met een lichte bossa nova ondertoon.

Om af te sluiten en alvast een beetje in de sfeer te komen, speelde Toots Thielemans nog enkele kerstliedjes. Geheel in lijn met het weer van de laatste dagen, opende hij met “White Christmas” waarbij het publiek als neuriënd koor door Toots werd gedirigeerd. Na deze trage kerstklassieker was het tijd om met “Rudof the red nose reindeer” het tempo terug een beetje op te voeren. In het slot van “Rudolf the red nose reindeer” verwerkte Toots Thielemans een rifje van “White Christmas”. De staande ovatie die volgde, was volledig verdiend.

Dat op goede muziek geen leeftijd staat, werd hier nogmaals bewezen. Toots Thielemans speelt geen muziek, maar hij ademt en leeft muziek. Dit kan je als toeschouwer duidelijk zien en horen als hij op een podium zit met zijn mondharmonica.

< Sascha Siereveld >