Recensie Black Panther

Black Panther, de jongste van Marvel Studios in een regie van Ryan Coogler lost alle verwachtingen meer dan in. Lang geleden overigens dat we nog eens een applaus meemaakten op het einde van een film in de bioscoop, wat altijd een beetje bizar is als de cast niet in de zaal is. Meer nog, de Afrikaanse gemeenschap die in zaal 2 van Kinepolis Antwerpen de film in 4DX mee in avant première zag gaan, slaakte zo nu en dan Afrikaanse kreetjes. Op verschillende vlakken is deze prent dan ook erg solide en weet de film een erg goede mix te brengen tussen traditie en sci fi en fantasy, terwijl actie-, romantische en humoristische scènes zeer ingenieus verweven zijn met elkaar. Het is ook een film met een boodschap, met zeer veel inhoud, wat toch ook wel bijzonder is voor het genre. Op het einde klinkt die zelfs presidentieel, wanneer die zich niet in het minst (onrechtstreeks) aan het adres van Donald Trump richt: ‘Er is meer dat ons verbindt dan wat ons scheidt.’ waarbij het idee om muren te bouwen tussen volkeren afgedaan wordt als slecht.

Wakanda, een fictief plaatsje in Afrika ziet er gewoon zoals andere uit. Folklore en het boerenleven staan hier nog steeds centraal. Zo lijkt het op het eerste zicht want in een parallelle wereld, is net Wakanda de meest rijke en harmonieuze samenleving. Dat komt omdat in de berg vibranium ontdekt werd, waarop alle technologie zich ontwikkeld heeft. Kortom: deze verborgen maatschappij staat veel verder dan die van alle wereldnaties samen.

Wanneer de vader van T’Challa (gespeeld door Chadwick Boseman) op een dag sterft, is het aan T’Challa om de troon te bestijgen. Dat gebeurt via een ceremonie aan een waterval waarbij de verschillende andere stammen hem mogen uitdagen voor een gevecht. Uiteindelijk daagt M’Baku (Winston Duke) hem uit, die deel uitmaakt van de rivaliserende Jabaristam. Hij moet uiteindelijk in een spannende scène nipt het onderspit delven. T’Challa geraakt gewond. Eer het echter zo ver is en hij de nieuwe Black Panther wordt, wordt er nog eens gevraagd of er nog andere tegenkandidaten zijn waarop T’Challa’s zus Shuri (neergezet door een in alle opzichten fenomenale Letitia Wright) haar hand opsteekt. Als toeschouwer denk je dan dat ze als geëmancipeerd meisje haar recht op de troon wil afdwingen, maar niets is minder waar. Ze vraagt of de ceremonie beëindigd kan worden omdat haar korset niet zo makkelijk zit. Wright heeft met stip de meest humoristische lijnen in deze film maar mag ook uitblinken in kennis. Zo combineert Shuri modeadvies met technologisch vernuft wanneer ze haar broer haar laatste ontwerp toont voor zijn pak als Black Panther. Ook nu weer dolt ze erop los wanneer ze hem vraagt om hard te slaan op het toonmodel, en dat daarna nog eens vraagt over te doen terwijl ze hem filmt. Blijkt dat het pak de energie van de eerste slag in zich opvangt en die bij een volgende aanval aan een grotere intensiteit terugstraalt. T’Challa valt dus omver wanneer hij het pak een tweede keer wil slaan. Shuri proest het dan uit net als de toeschouwers.

Ondertussen wordt in Londen een oud wapentuig gestolen in een museum. Althans dat is wat ze daar denken. In feite komt het uit Wakanda en bevat het vibranium. Via Ulysses Klaue (Andy Serkis) komt het in handen van Erik Killmonger (gespeeld door Michael B. Jordan). Hij is de zoon van T’Challa’s nonkel. T’Challa’s vader T’Chaka vermoordde in de jaren ‘90 zijn nonkel, prins N’Jobu. Maar diens kind, Killmonger, bleef alleen achter. Hij ontdekte het geheim en zijn afkomst, verdiepte zich in de taal en radicaliseerde. Killmonger daagt de huidige Black Panther dan ook uit voor een gevecht waarbij T’Challa weer zijn normale krachten zal ontvangen aan de waterval. Killmonger wint en wil de technologie, de wapens die Wakanda heeft inzetten in de wereld. Er is al te lang onderdrukking geweest van zwarten volgens hem. Met de kennis uit Wakanda zal dat definitief tot het verleden behoren. Wanneer blijkt dat T’Challa toch niet omgekomen is, moeten de vrouwen van de Dora Milaje, die als speciale eenheid trouw moet zijn aan de troon, partij kiezen. Okoye staat aan het hoofd van deze eenheid. Killmonger wil van geen nieuw gevecht weten wanneer gesteld wordt dat T’Challa zich nooit heeft gewonnen gegeven. Hij vindt dat ie rechtmatig de troon verkregen heeft. De situatie escaleert tot een heroïsch gevecht terwijl de Amerikaanse CIA agent Everett K. Ross (Martin Freeman) met de hulp van de technologische kennis van Shuri moet voorkomen dat de vibraniumwapens in de echte wereld terecht komen. Eerder wist ze hem te genezen dankzij de vibraniumtechnologie al zat ze daar niet meteen op te wachten: ‘Yay, another white boy to fix.’ klinkt het dan sarcastisch. Zijn komst in Wakanda zorgt trouwens ook voor een debat dat verdacht veel wegheeft van het vluchtelingenthema alsook de vraag in welke mate je mensen in nood moet en/of kan helpen.

Tussen al die actie zit er zoals gezegd een portie liefde, tussen T’Challa en Nakia (Lupita Nyong’o) bijvoorbeeld terwijl het thema loyaliteit, respect hebben voor waarden, normen en traditie hand in hand gaan met vooruitgang waarbij kennis ten dienste wordt gesteld van anderen met als doel als gelijken in harmonie met elkaar te kunnen leven. In veel opzichten is deze Black Panther verrassend. Zo zien we mannen op hun knieën gaan en zich overgeven tegenover vrouwen tijdens een gevecht, en is er humor. Wanneer Klaue ondervraagd wordt over zijn wapentuig verwijst ie even naar ‘What is love’ van Haddaway uit 1992 door te stellen: ‘What is love? Baby don’t hurt me.’ Een hilarische zin in die context is dat. Ook Okoye mag grappig uit de hoek komen en tot de kern komen van deze pacifistische prent: ‘geweren zijn zo primitief!’ Humor waarbij de zaken omgedraaid worden en de blanken als primitieven bestempeld worden. Dat is niet alleen grappig, het is ook maatschappijkritisch en zo krijgen we in Black Panther intelligente humor voorgeschoteld. Kortom: Black Panther heeft verschillende lagen en is véél meer dan zo maar een steengoede sci fi/fantasyfilm. Een absolute aanrader!

< Bert Hertogs >