Recensie Evol ★★1/2

Een aarzelend applaus. Dat ontving Claire Croizé’s en ECCE’s ‘EVOL’ in de Theaterstudio van deSingel. Het is niet de eerste keer dat toeschouwers op deze internationale campus afwachtend reageren na een voorstelling. Soms zwelt dat applaus na een tijdje aan, alsof het publiek dan pas alles heeft kunnen laten doorsijpelen en horen we de publieksreacties crescendo gaan. Bij ‘EVOL’ was dat niet het geval. Het applaus bleef matig op een paar mensen na die erg enthousiast waren. Mixed feelings dus. Zeker, voor David Bowiefans is er weinig mis aan een dansvoorstelling op zijn muziek. Alleen komt die wel erg fragmentarisch binnen met de vele stiltes tussen de songs in waarop ook gedanst wordt. Andere nummers worden met de klassieke stamp op het podium (zoals tijdens ‘Please Mister Gravedigger’) plots afgebroken wat dan weer wat aanvoelt als heiligschennis. De choreografie voelt ook soms te veel 1 op 1 aan, denken we maar aan het moment waarop er geniesd wordt of wanneer Bowie de sterren vermeld (‘And the stars look very different today’) in ‘Space Oddity’. Dan zien we de Finse Emmi Väisänen de handen voor de neus houden die als twee klapdeurtjes openklappen bij het niezen of de armen in de lucht gooien waarbij de handen een kwart cirkel naar buiten toe in de lucht tekenen om de sterren van een beweging te voorzien.

Croizé liet zich voor deze voorstelling inspireren op ‘De elegieën van Duino’ van Rainer Maria Rilke, en dan voornamelijk de eerste met verwijzing naar de vogels, waarin de onthechting van de mens ten opzichte van de aarde en spiritualiteit centraal staat. In EVOL zien we dan ook in eerste instantie indviduen die los van elkaar hun passen zetten, niet zelden door met de handen naar de hemel te reiken. Boven hen hangt diagonaal een reeks witte tl lampen. Een lijn die Croizé ook zal trekken in de choreografie, mooi parallel met die lampen zoals tijdens ‘Five years’ en later ook kruisend naar de andere hoeken van het podium toe. Gaandeweg vinden de performers elkaar, komen ze tot synchroon dansen, geven ze elkaar handen, tillen ze elkaar horizontaal op, en haalt de levenslust het dus van de neerslachtigheid. En hoewel er geen verhaallijn in deze voorstelling zit, is ze in eerste instantie een ode aan de liefde.

Openen doet EVOL in stilte waarbij een danseres plots heftig begint te bewegen. ‘Quicksand’ van Bowie volgt waarbij we een vrouw licht door de knieën zien gaan terwijl ze de armen naar achter strekt. Op ‘Life on Mars’, hier in een versie van the Flaming Lips, zoeken de vier dan weer een evenwicht. Vanuit dat balanceren (op de tenen) ontstaat een stuwende kracht die hen in beweging zet. Als een zwerm vogels zien we een danseres kort over het podium cirkelen, tijdens ‘Five years’ wordt tijdens het dansen een 8 gevormd op het podium.

Pas erg laat, tijdens ‘Space Oddity’ merken we dat we helemaal (mentaal) in de voorstelling zitten en weet de choreografie ons voor het eerst te boeien, niet alleen wanneer de performers zich op hun zij leggen. Bij ‘Please Mister Gravedigger’ volgt het gezelschap een 1,2,3 1,2-ritme waarbij ze een aantal stappen zetten en vervolgens opzij springen. Het energiek opspringen tijdens ‘Five years’ van de dansers valt ons tevens op terwijl de zin ‘I never thought I‘d need so many people’ mee het kantelmoment van de voorstelling betekent én de hoofdboodschap uitdraagt.

Het witte licht maakt plaats voor een goudkleurige warme gloed die van vooraan rechts op het podium de nacht inluidt terwijl we krekels en zeegeluiden horen. Ondertussen zijn er verschillende kamerplanten die vooraan het podium stonden verspreid geworden op het podium. Daarbij neemt een danseres alle tijd die nodig is (om haar collega’s voldoende tijd te gunnen zich om te kleden met goudkleurige kledij). Eindigen doet het kwartet wanneer het zich een weg baant tussen de zetels van de tribune om links bovenaan de trap als groep te eindigen. Claire Godsmark houdt dan de armen en handen achter de rug en laat die bewegen als een vogel met haar vleugels doet. Klaar om op te stijgen.

EVOL kent dus best wel enkele boeiende momenten – vooral de Finse Emmi Väisänen slaagt erin onze aandacht bij de voorstelling te houden – maar verrast onvoldoende. De productie kent naar ons gevoel een veel te conventioneel verloop, terwijl Bowies muziek soms bruusk start of stopt. De geluidsbalans zit daarnaast niet altijd even goed. Zo klinkt de live versie van ‘Heroes’ bijvoorbeeld wel erg luid ten opzichte van de andere nummers. We begrijpen dan ook de matige publieksreacties achteraf en zijn het ermee eens. Een kortere versie van EVOL waarbij er pakweg 20 minuten weggeknipt worden, en alleen het sterkste overblijft, kan deze productie waar heel wat potentieel inzit een stuk straffer maken én de spanningsboog ook strakker, lijkt ons.

< Bert Hertogs >

De songlist:

1. Quicksand, Hunky Dory album
2. Eight line poems, Hunky Dory album
3. Life on Mars (cover door the Flaming Lips), Hunky Dory album
4. Space Oddity, Space Oddity album
5. Please Mister Gravedigger, David Bowie album
6. Five years, The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars album
7. Heroes, Live version, Heroes album
8. The Drowned girl, Baal album
9. Rock‘n Roll Suicide,The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars album
10. Soul Love, The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars album
11. Space Oddity (enkel drums en bas)