In de musical Was getekend Annie M.G. Schmidt in een regie van Paul Eenens zoomt de voorstelling in op het woelige privé- en professioneel leven van een van Nederlands bekendste schrijfsters en hoe moeilijk haar zoon Flip van Duijn (William Spaaij) het had om ‘zoon van’ te zijn. Zo komen we te weten dat ze worstelde met haar uiterlijk en haar daar behoorlijk onzeker over voelde, in deze musical heerlijk becommentarieerd door Simone Kleinsma waarbij Annies zelfspot en -relativering meermaals aan de oppervlakte komt: ‘Als lelijkheid een baksteen was, ben ik de Chinese Muur’. Op seksueel vlak experimenteerde ze als enige vrouw in een triootje (te horen in ‘Wij doen samen met één vrijer’ en een scène waarin van de grond gaan met een fokker, beeldspraak is voor neuken). Uiteindelijk vond ze de liefde van haar leven nadat ze eerst een relatie met een man had die droger was dan gortepap op zondagochtend en wanneer ze ook eens verliefd was geweest op een homo. Dé man uit haar leven ontmoette ze via een contactadvertentie. Alleen, die man: chemicus Dick van Duyn, was getrouwd met Olga. Anna (de echte voornaam van Annie) moest hem dus delen met een andere vrouw en had hem enkel tijdens de weekends. Wanneer hij er niet was, voelde ze zich als een zak patatten achter een schrijfmachine: ‘Ik was niet bestand tegen zo veel liefde’ laat Simone Kleinsma optekenen als hoofdrolspeelster. Ofwel: de Nederlandse kende verdriet en eenzaamheid. Nooit schreef ze naar eigen zeggen echter autobiografische werken, wel liet ze zich inspireren door haar eigen leven. Daarin ging ze steeds op zoek naar vrijheid, die ze eigenlijk in haar hoofd ook altijd beleefde terwijl ze aan de andere kant angstig was om haar succes én er gevangene van werd omdat ze zo veel aanvragen bleef krijgen. En verder was er dat eeuwige verlangen van haar om ondeugend als een kind te mogen zijn.
Annies vader was dominee (gespeeld door Wim Van Den Driessche), ofwel ‘de vuilnisman van de geest’ aldus Marjolijn Touw die de rol van moeder van Annie speelt. ‘Hij heeft ook het honorarium van een vuilnisman’ vult ze vervolgens aan. Wat Was getekend, Annie M.G. Schmidt zo leuk maakt, is de bij momenten pittige en scherpe tekst – het script is van de hand van Dick van den Heuvel – waarin het hoofdpersonage ook liefdevol bekritiseerd wordt of aan zelfspot mag doen. Kleinsma speelt immers de overleden schrijfster die op de bühne het verhaal vertelt dat haar zoon wil horen. Waarom ze er niet was voor hem en constant achter haar schrijfmachine bijvoorbeeld zat, komen we te weten terwijl ze op het einde het allemaal prachtig uitdrukt in de stelling dat beiden geketend waren. En dat Annie vooral net dat tevergeefs wou voorkomen voor haar zoon. Annie als kind wordt alternerend neergezet door Rinke Roos, Ida Verspaandonk, Lux Parser, Amber Beishuizen, Rosemarie Voogt, Lola van den Broek, Lotta Pillitu en Kayleigh Hustinx, terwijl Jeske Van De Staak overtuigt als de jongvolwassen versie. Dé sterkte van Was getekend Annie M.G. Schmidt is onmiskenbaar het feit dat cast, ensemble en muzikanten een in alle opzichten coherente voorstelling neerzetten om duimen en vingers bij af te likken. Alleen wordt ie op den duur wel een tikkeltje voorspelbaar door die doorgedreven eenvormigheid.
De jongste Annie zien we als vierjarige haar eerste gedichtje zeggen: ‘Er was eens een hond. Die zat op zijn kont. Er was eens een kat. Die zat op haar gat.’ waarbij Kleinsma fijntjes meegeeft dat de auteur van dat werkje later in haar carrière wel mooi de PC Hooft-prijs in de wacht zou slepen. Zoon Filip had moeite om meisjes te versieren. Vaak stond dat ‘zoon van’-zijn in de weg maar even goed ook zijn fantasie of dingen onder woorden brengen waar ie net dat ietsjes minder talent dan zijn moeder in had. ‘Als je volgende keer een date hebt, laat mij dan de tekst schrijven.’ plaagt Kleinsma heerlijk tegen haar medespeler William Spaaij die de rol van Annies zoon speelt. Die becommentarieert haar van zijn kant wanneer Kleinsma ‘Op een mooie Pinksterdag’ zingt en ‘ja, je dochter!’ benadrukt terwijl ze een zoon had. Muzikaal krijgen we een warm en Zuiders klankbed te horen, niet zelden refererend naar tango, en walsjes, waarbij contrabas, cello, akoestische gitaar, piano, accordeon, hier en daar de banjo en uiteraard ook drums de bovenhand halen. Alleen baadt de musical waarvoor Ad Van Dijk de arrangementen en muzikale supervisie voor zijn rekening nam voornamelijk in midtemponummers zodat de voorstelling een wat gezapig tempo kent en beide bedrijven nét ietsjes te lang duren. Als we net voor een uitstekend door Van den Driessche en Kleinsma gebracht pauzenummer ‘Vluchten kan niet meer’ op onze klok kijken, toont dat aan dat de productie hier en daar in dat bedrijf iets geschrapt had mogen.
Voor het decorontwerp van Was getekend Annie M.G. Schmidt tekende Jos Groenier, voor de belichting stond Uri Rapaport in. Visueel zien we drie constructies met kubussen die als (boeken)kast dienst doen maar even goed ook fraai sober de belichting voorzien tijdens ‘De laatste dans’ dat ook wel gekend is onder de naam ‘Dansen op een vulkaan’ waarbij de verticale leds rood, oranje en geel kleuren en zo subtiel en stijlvol doen denken aan een vulkaan. Verder is er nog het openingsnummer van het tweede deel ‘Het hart is alleen maar een pomp’ waabij we die leds groen zien kleuren zoals een hartslag op een monitor in het ziekenhuis, een verwijzing naar Dicks gezondheidsproblemen. Ook fraai is het witte kruis dat te zien is wanneer Annies vader op het toneel staat, of bij de start van de musical wanneer de koffer van boven uit belicht wordt en de zoon het stof ervan haalt. Zo begint ie op zolder de brieven van zijn moeder te lezen wat bij het einde van de musical leidt tot een letterlijke en figuurlijke verwijzing naar ‘Ik zou je het liefste in een doosje willen doen’ waarbij Annie op Flips vraag antwoordt wat ze voor hem voelde.
Extra leuk in de Wim Sonneveldzaal van het het Delamar Theater in Amsterdam is de kritiek horen die Kleinsma als Annie M.G. Schmidt mag uiten op deze Nederlandse cabaretier: ‘Die Sonneveld is een dief. Geef hem een tekst en hij doet alsof die van hem is.’ en ‘Sonneveld heeft grond gekocht in Frankrijk.’ waaraan ze niet veel later haar bedenkingen koppelt dat ie er wel erg snel in geslaagd is die grond te verbouwen om zijn eigen wijn in de rekken te krijgen. Verder verwijst Was getekend Annie M.G. Schmidt naar bestaande musicals zoals Matilda (de scène waarin we de kleine Annie op een schommel zien), en voorstellingen die nostalgische gevoelens en choreografieën oproepen zoals de tapdans door William Spaaij tijdens Foxtrot wat doet denken aan An American in Paris of 42nd Street bijvoorbeeld.
< Bert Hertogs >
Was getekend Annie M.G. Schmidt staat nog tot en met 30 december 2018 in het Delamar Theater in Amsterdam
De song-/versjeslijst:
Deel 1:
Deel 2:
Do you like our reviews and pictures?
Feel free to support concertnews.be by sharing this page or giving a donation.
You make an independent website like ours possible. Thanks!
Geef steeds in je comment mee op welk artikel je reageert.
Please put in your comment to which article you are responding.
05APR
#LikeMe In Concert 2025
Lotto Arena Merksem
21MAY
Sertab Erener
Stadsschouwburg Antwerpen
30MAY
Zucchero
Lotto Arena Merksem
25OCT
Mama‘s Jasje 35 Jaar Hits
Stadsschouwburg Antwerpen
06MAR
ALL HITS - World Music Masterpieces
Kon. Elisabethzaal Antwerpen
07MAR
Gladiator Live in Concert
Kon. Elisabethzaal Antwerpen
02MAR
Spectre in Concert
Kon. Elisabethzaal Antwerpen
26JUN
Santana
Sportpaleis Merksem
17JAN
Trust
CC Brasschaat
17JAN
Kinky Boots
Arenberg Antwerpen
18JAN
Sister Act
Chasse Theater Breda
18JAN
Annie de musical
Theater Elckerlyc Antwerpen
23JAN
Bert Gabriëls
Stadscentrum Mechelen
24JAN
Trust
corso Berchem
31JAN
Zusje
CC Brasschaat
10JAN
Bucket List ★★★★
Fakkeltheater Rode Zaal
1JAN
We live in time ★★1/2
Kinepolis Antwerpen
30DEC
Nosferatu ★★★★
Kinepolis Antwerpen
28DEC
Barbie: The Exhibition ★★★1/2
Design Museum Londen
28DEC
Flanders Festival Orchestra Kerstgala ★★★★★
Kon. Elisabethzaal Antwerpen
26DEC
The Snowman ★★★★
Peacock Theatre Londen
23DEC
Conclave ★★★1/2
Kinepolis Antwerpen
18DEC
Mufasa: The Lion King ★★★
Kinepolis Antwerpen
17DEC
Candlelight: Tribute aan Adele ★★★
Zaal AthenA Antwerpen