Recensie The Generosity of Dorcas ★★★★

In The Generosity of Dorcas, de jongste danssolo van Jan Fabre, zien we de Italiaanse performer Matteo Sedda aan het werk die eerder ook een rol had in Fabres meesterwerk Mount Olympus. Voor de instrumentale muziek tekende Dag Taeldeman (A Brand). Op de scène zien we Sedda aanvankelijk hoekig bewegen, met scherpe rechte lijnvoering. Terwijl ie zwarte kledingsstukken in laagjes over elkaar aan heeft, zijn zijn handschoenen wit. Met zijn wijsvinger wijst ie naar een van de naalden en draden die boven de scène hangen. Het scènebeeld toont verschillende draden in verschillende kleuren met een naald bengelend onderaan. Die hangen in een boogvorm wat aan een regenboog doet denken in combinatie met het kleurpatroon. De dansvoorstelling leest zo als een ode aan lgbt, aan het mannelijke en vrouwelijke in elk van ons, maar verwijst even goed ook naar het geloof. Naald en draad komen overigens ook in eerder werk van Jan Fabre voor. We denken dan bijvoorbeeld aan het nog steeds op ons netvlies brandende Tragedy of a Friendship.

Alleen al in de titel verwijst Fabre bijvoorbeeld naar het geloof. Dorcas verwijst immers naar een figuur die in de bijbel terugkomt en kleren uitdeelt aan de armen. Die religieuze laag zit ‘m ook in de overgave van de danser in zijn kunst, maar ook in de choreografie zelf waarbij hij zich naar de hemel richt met de handpalmen naar voor gehouden, het gezicht licht achteroverbuigend. Maar even goed ook in de sprongen naar naalden die voor de performer (nét) iets te hoog hangen. De nooit aflatende honger om het onbereikbare proberen te bereiken als een jong meisje ook dat een appel uit een appelboom plukken wil maar daar niet aan geraakt, zien we. En ook in de tekst die Sedda lipt is het offer aanwezig: ‘I sew for you. From the heart. I offer it to you.’

Na verloop van tijd gaat Sedda over in steeds meer vrouwelijke bewegingen en wil ie letterlijk komaf maken met het mannelijke in hem (door naalden in zijn zwarte onderbroek te steken, een verwijzing naar castratie/van geslacht willen veranderen als je wil). Onder andere in de erg fragiele en subtiele handgebaren die hij maakt wanneer hij erg verfijnd en met finesse de naalden en draden kiest die ie vervolgens in een van zijn zwarte kledingsstukken zal steken, zien we de vrouwelijke touch. Zowel een rok als een broek combineert ie. De voorstelling trekt na verloop van tijd steeds uitdrukkelijker de androgyne kaart en de cirkelvorm wordt prominenter aanwezig. Zo zien we Sedda als een derwisj rond zijn as tollen, tekent ie spiraalbewegingen in zijn dansen, laat ie draden die in de nok hangen bengelen in een kromme, zien we ook een verwijzing naar een pendule in de dans, of vormt ie later met een koord een cirkel door ermee in de lucht te draaien. Even krijgen we ook twee ovalen te zien wanneer ie rondtolt met zijn rok en daarboven met zijn armen ook nog eens diagonaal draait alsof zijn armen de ringen van Saturnus voorstellen en de rest van zijn lichaam de planeet die een andere cirkelvormige baan volgt.

Ondersteund door de instrumentale score van Dag Taeldeman die rustig start op gitaren, maar die met elektrische gitaren, drums en een streep synths crescendo via accelerando opentrekt, drijft Sedda het tempo op en gaat ie de extase tegemoet. Of dat seksuele dan wel spirituele of een combinatie van beide is, blijft een open vraag. Feit is dat we de Italiaan zien trillen wat op zich een snel herhaalde golfbeweging is, en dat perfect matcht met de scenografie die van de hand van Fabre zelf is. Een van de meest indrukwekkende momenten is met stip datgene wanneer de danser zijn hoofd hypersnel van links naar rechts beweegt en daarna meteen rondcirkelt op het podium zonder maar ook een moment uit evenwicht te geraken. Finaal zien we hem twee rode draden door zijn zwart doorschijnend hemd steken die twee rode krommes vormen, waarvan een naar zijn hart leidt.

< Bert Hertogs > 

The Generosity of Dorcas speelt nog t.e.m. 15 juli 2018, vervolgens van 26 t.e.m. 28 juli en van 5 t.e.m. 8 december 2018 in het Troubleyn Laboratorium te Antwerpen.