Recensie Gesualdo ★★★★

‘Mamma Mia!’ slaakt een toeschouwer achter ons wanneer het bijna twee uur durende Gesualdo van de Warme Winkel en het Nederlands Kamerkoor erop zit. Andere quotes van onze buren in de Rode Zaal van deSingel  die we tijdens het eerste uur opschreven waren ‘Dat is toch geen theater meer?’ aldus een echtgenote aan haar man die minuten later afgemeten reageerde met ‘Het wordt gesuggereerd.’ wat volgens ons net de definitie van theater is. Op dat moment waren enkele toeschouwers al naar huis vertrokken. Jammer dat zij de humor van Gesualdo niet konden smaken. Van de pot gerukte over the top uitvergrote overacting, als een grote ode aan de B-horrorfilm/thriller en porno (met liters nepbloed in de eindscène en expliciet naakt), kitsch, camp en Nacht van de Wansmaak-achtige taferelen overgoten met een sadistisch sausje krijgt het publiek voorgeschoteld. Alleen al de openingsscène waarbij we Ward Weemhoff als Gesualdo achter een drumstel zien zitten van 2 naakte mannenlijven en 2 naakte vrouwenlijven is héérlijk. Troms en toms van dienst zijn de blote achterwerken die rood geslagen worden, wat op heerlijke maar ook gescripte ‘a’-kreetjes kan rekenen. De basdrum beeldt Vincent Rietveld van zijn kant op handen en voeten uit. Meermaals geeft Weemhoff hem een trap met zijn blote voet tegen diens hangende bierbuik. Wat een lage ‘auw!’ oplevert. Hi-la-risch.

#Metoo
Daarna is het aan de jongste om de volle laag te krijgen. Een poedelnaakte Florian Myjer loopt stage bij de Warme Winkel maar kan kennelijk geen beroep doen op hashtag Metoo. Terwijl hij een brief voorleest zullen Weemhoff en Rietveld er alles aan doen om hem het knap lastig te maken die brief voor te lezen. Op zijn onderbenen wordt gestaan, aan zijn haar getrokken, het achterste van een draadloze micro in zijn achterwerk gestoken (of althans dat wordt gesuggereerd), terwijl eerder de microfoonkop tegen zijn teelballen gedrukt werd of de penis van een acteur op zijn neus gelegd. Als die student cultuurwetenschappen geen hoge punten scoort voor zijn stage op vlak van open mindness, commitment en flexibiliteit weten we het ook niet meer.

‘The one who loves me, gives me death’
Gesualdo zet het schijnheilige, het schizofrene van een historisch figuur als Carlo Gesualdo (1566-1613), wiens werk door Stravinsky terug in de kijker gezet werd, te kijk. Aan de ene kant is de Renaissancekunstenaar gekend om zijn madrigalen die handelen over liefde, haat, leven en dood die destijds dubbelzinnig gelezen werden, en zijn voor die tijd erg vernieuwende aanpak rond de chromatiek die hij hanteerde in zijn werk. Aan de andere kant zou ie enkele moorden op zijn geweten hebben. Zo heeft ie zijn echtgenote en nicht Maria d‘Avalos op overspel betrapt op 16 oktober 1590 en zowel de minnaar als zij laten ombrengen om daarna – uit onzekerheid of ze wel dood waren – nog eens zelf toe te slaan op hun lijken. Het was overigens een gekend gebruik van Italiaanse edellieden, Gesualdo was Prins van Venosa, dat zij overspelige echtgenotes vermoordden uit eerherstel. Ook zou hij hun baby hebben laten doodwiegen (wat ook hier wordt nagespeeld door Weemhoff die een luidspreker waar babygehuil uit komt doodwiegt). In 1594 huwt ie Eleonora d’Este, maar ook dat huwelijk is verre van hemels.

Pizza
Excentriek en kwaadaardig, sadistisch zelf (hij liet zich geselen en martelde dieren) was Gesualdo in het dagelijkse leven terwijl hij een briljant componist was. En omdat ie schrik had dat er een vergeldingsactie zou volgen op zijn moorden, liet hij volgens de voorstelling een bos rond zijn kasteel kappen om potentiële indringers van veraf te kunnen zien aankomen. Vormelijk versterken de Warme Winkel en het Nederlands Kamerkoor dat spagaat door een anarchistisch theatergezelschap het podium te laten delen met een au fond esthetisch en wat formeel, zakelijk ogend (die zwarte jurken en kostuums!) koor.  Die tegenstelling onderstreept Ward Weemhoff als Gesualdo wanneer ie Annet Lans bejubelt en stelt dat hij haar al 22 jaar kent. Ze mag bij hem op de sofa terwijl hij zich even masturbeert om vervolgens zijn penis in erectie doorheen de pizzadoos met pizza te steken. Een andere van de pot gerukte scène is die met Mara van Vlijmen wanneer ze een gouden stelling inkruipt, en met ontbloot achterwerk over een goudkleurig vrouwengezicht met open mond bengelt. Uit een glazen kommetje rolt ze bruine smurrie tot drie drollen die ze probeert te mikken in de mond van het beeld dat horizontaal op de grond ligt. Een drol mist (ver) zijn doel. De twee andere blijven op de onderlip van het beeld hangen.

Zondagmiddag
Als er al een minpuntje te vertellen valt over Gesualdo dan is het wel dat de scènes erg fragmentarisch aanvoelen en los van elkaar. Het gezelschap heeft ook behoorlijk wat tijd nodig voor decorwissels, scèneovergangen, die soms maar een ding voor ogen hebben: een (ultra)kort effect genereren waardoor de spanningsboog van het geheel bij momenten danig verslapt. Maar laat dat u vooral niet tegenhouden om naar deze voorstelling met puik gebrachte meerstemmige a capellamuziek te trekken met uw kroost. Hoewel er geen leeftijdsbeperking geldt voor deze voorstelling, raden we af om met al te jonge kinderen op zondagmiddag hiernaartoe te gaan.

< Bert Hertogs >

Gesualdo speelt nog op 25 november 2018 om 15 u. in de Rode Zaal van deSingel.