Recensie Urbanus de vuilnisheld ★

Meer dan 10 miljoen strips van Urbanus zijn er ondertussen verkocht sinds de allereerste ‘Het fritkotmysterie’ in 1983 verscheen. Willy Linthout, pas 65, en Urbanus bijna 70, creëerden voor het eerst een langspeeltekenfilm die gebaseerd is op de stripreeks. Alles draait hier rond een louche bankier Jef Patat (stem van Ludo Hellinx), die -5% rente hanteert wanneer de inwoners van Tollembeek hun spaargeld in een sok bij hem steken onder de brug. Dat geld moet beveiligd worden, vandaar dat de inwoners geld moeten betalen. Opbrengen zullen hun centen dus niet, wel zullen die beetje bij beetje minder worden. Jef Patat verrijkt er zich zelf mee door aan de champagne te zitten wat kritische vragen doet oproepen bij Urbanus. Wanneer de tweedelige hond Nabuko Donosor (stem van Ben Segers) geld wil afhalen, blijkt zijn sok leeg. Jef Patat stop hem snel 5 euro toe, maar heeft al snel door dat ie in moeilijkheden kan komen. Hij vermomt zich als Rus en stelt de Tollembekenaars voor om het afval van de steden bij hen te laten storten omdat die geen plek meer hebben. Op die manier kunnen ze veel geld verdienen. Een jaar gratis bier in het café biedt hij aan. Pas na een jaar kunnen de inwoners hun geld zien. In realiteit blijft hij een decadent leven leiden met de twee corrupte politieagenten René en Modest (heerlijk neergezet door Pieter Embrechts en Dimitri Leue) waarvan één een travestietfetisj heeft. En dan is er nog de wreedaardige belastingcontroleur Madam Kopermen (Isabelle Van Hecke) die geld ruikt. Zij en de politieagenten die op geld uit zijn vormen een bedreiging voor de inwoners. Naast de groeiende afvalbergen.

Het is vooral opvallend hoe ongeestig Urbanus de vuilnisheld geworden is. Het lijkt wel alsof het ganse humoruniversum van Urbanus en Willy Linthout is blijven stilstaan ergens in de jaren ’80 (in de muziek horen we ze ook refereren naar songs als ‘Hittentit’ uit die periode bv.). De aangebrande humor werkt voor geen meter. Integendeel, meermaals bekroop ons het onbehaaglijke gevoel dat we naar een ronduit seksistische prent aan het kijken waren die vrouwen drukt in een wel erg stereotiepe rol. Eufrazie (Sien Eggers) is de vrouw aan de haard die een caféganger als Cesar (Ron Cornet) moet dulden. Maar de meest tenenkrullende scènes zijn voor juf Pussy (Frances Lefebure) waar Urbanus verliefd op is. Hij wil voor haar een diamanten ring kopen. Samen met zijn schoolvriendjes Botswana, dikke Herman en Pinnekeshaar (Thijs Antonneau, Tuur Verelst en Wout Verstappen) stelt ie dat ie geen flauw idee heeft hoeveel 1 + 1 is. Telkens wanneer juf Pussy haar tieten toont, begint het bij hen te dagen dat de som gelijk is aan twee. Wanneer Urbanus en zijn vrienden alle volwassenen in het zothuis steekt bij Dokter Schrikmerg (Tom Van Dijck) en zichzelf als Bovenste Minister van Tollembeek uitroept, heeft hij ook een taak voor juf Pussy. Zij mag verantwoordelijk zijn voor… het eten en een frietkraam uitbaten. Kortom: een wulpse vrouw moet instaan voor het eten (wat een wel erg patriarchale en foute visie is). Verder wordt er ook verwezen naar een golden shower, wanneer Urbanus en zijn vriendjes spelen met wat zij als vloeibaar goud aanzien, dat in realiteit vloeibaar nucleair afval blijkt.

Het feit dat heel wat erg jonge kinderen Urbanus de vuilnisheld zullen zien – waar één zelfs mediasponsor van is, wat van de VRT meteen een hypocriete instelling maakt die enerzijds vrouwonvriendelijk machogedrag afkeurt op de werkvloer, maar anderzijds wel mee een vrouwonvriendelijke film als deze steunt - brengt ons bij het advies dat ouders best de inhoud van deze Urbanusfilm en bij uitbreiding de strips kaderen en bespreken met hun kroost voor- en of achteraf.

< Bert Hertogs >