Recensie The Book of Mormon ★★★★1/2

6 jaar staat The Book of Mormon, dat in NY 9 Tony Awards won, ondertussen onafgebroken geprogrammeerd op de West End en het moet gezegd: deze musical komedie heeft nog niets van haar scherpte en humor ingeboet. Een gouden trio lijkt Trey Parker, Matt Stone en Robert Lopez dus. Die eerste twee hebben al meer dan twintig seizoenen van South Park op hun palmares staan en maakten ook de films South Park: Bigger, Longer & Uncut en Team America: World Police. Lopez van zijn kant behoort tot het selecte groepje (15) creatievelingen die de 4 belangrijkste awards in de wacht sleepte: een Emmy, Grammy en Tony Award alsook een Oscar. Robert Lopez schreef de muziek voor Frozen en Coco en zit onder andere achter de wereldhit ‘Let it go’. Wie goed luistert naar ‘Sal Tlay Ka Siti’ (een verwijzing naar Salt Lake City) dat Nabulungi (heerlijk speels en naïef neergezet door Leanne Robinson) zingt, zal links en rechts ook ‘Let it go’-achtige melodieën horen. The Book of Mormon snijdt een breed scala aan stijlen overigens aan van het klassieke musicalnummer (‘I believe’, …) rock dat wat aanschurkt bij metal (‘Spooky Mormon Hell Dream’), de ballad (het erg dubbelzinnige ‘Baptize me’ dat eerder over ontmaagd worden gaat ‘Is het jouw eerste keer?’ dan over gedoopt worden), de song van de held (‘You and Me (But Mostly Me)’), de musical in de musical (‘Joseph Smith American Moses’), tapdans (‘Turn if off’), enz. Wie het niet met ons eens is, moet maar denken dat we maden in ons scrotum hebben: The Book of Mormon is véél beter dan The Lion King (waar het af en toe – terecht - de draak mee steekt).

In deze musical zien we The Elder Price (Dave Thomas Brown) die erg vol is van zichzelf samen met The Elder Cunningham (een al even hilarische Tom Xander) naar Oeganda trekken nadat ze hun opleiding afgerond hebben aan The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints Missionary Training Center. Aangekomen in Afrika worden ze al meteen bestolen door soldaten die onder generaal Butt-Fucking Naked vallen. Die man is voorstander van vrouwenbesnijdenis (maar zal gelukkig op het einde van de musical erkennen dat ‘de clitoris het heiligste van alle dingen is volgens Hem’. Elder McKinley (Steven Webb) die er homoseksuele gevoelens op nahoudt (zo vraagt ie aan Price: ‘You had the hell dream. Was I in it?’), meldt hen dat ze er nog niet in geslaagd zijn om de lokale bevolking te bekeren. Het is dan ook een lastig publiek. Ze zingen ‘Hasa Diga Eebowai’ wat evenveel wil zeggen als Fuck you God’ omdat ze honger hebben, arm zijn en velen onder hen ook aids hebben. Cunnigham vraagt in de song trouwen: ‘Does it mean no worries for the rest of our days?’, een verwijzing naar Hakuna Matata uit the Lion King. De Afrikaanse vrouw die plots in traditionele klederdracht komt opdraven aan de luchthaven wanneer Price en Cunnigham vertrekken, is dan weer een vette knipoog naar Rafiki uit die Disneyfilm.

Nabulungi, wiens naam Cunnigham maar niet kan onthouden, zo zegt ie Bon Jovi, Nicki Minaj, Necrofilie tot zelf Nigel Farage, raakt op den duur geïnteresseerd in het geloof dat de twee prediken en zal de inwoners zo ver krijgen dat Cunnigham uit het boek – dat ie zelf nooit las - zal voorlezen. Maar dat wordt op gegeeuw onthaald en dus begint ie te freewheelen, zijn verbeelding te laten spreken zodat het volk wel aan zijn lippen begint te hangen. Zo behandelt ie netelige kwesties zoals wat de Amerikaanse messias Joseph Smith zou doen indien ie seks met kinderen wil hebben (een kikker neuken in de plaats), hoe je aids kan genezen (door een kikker te neuken), wat te doen met dysenterie – dramatisch en plastisch uitgedrukt in een song over Josephs dysenterie dat het volk bezingt in de musical in de musical met de lyrics ‘Shit blood in the stomach. Shit blood in the mouth. Shit blood on the insides. Water come out the butt!’, en komt iedereen tot de conclusie dat ze niet onderling met elkaar moeten vechten, want ‘het echte probleem zijn de Chinezen’. Zelfs ons Chinees buurmeisje proestte het daarbij uit. Verschillende running gags kent deze musical, die van de dokter die maden in zijn scrotum heeft en er kennelijk niet vanaf geraakt, en Cunnigham die de naam van Nabulungi steeds anders zegt, zijn er enkele.

Maar wat The Book of Mormon helemaal geniaal maakt is het klassieke duo, genre de dikke en de dunne, de slimme en de minder slimme, die Price en Cunnigham gestalte geven. Cunnigham start de voorstelling als underdog, als sidekick die er niet bijhoort, wiens vrienden hem allemaal verlaten hebben (wat hem tot de quote brengt dat er een voordeel is om met twee op missie gestuurd te worden naar Afrika, zodat Price hem alvast niet kan laten zitten, wat overigens wel zal gebeuren).   

Conclusie: The Book of Mormon is erg grappig, maar ook lekker kritisch (zo luidt het ‘I believe that in 1978 God changed his mind about black people’ in ‘I believe’), de liedjes zijn steengoed, de cast is geweldig. Kortom: dit is een topmusical die terecht na zo veel jaar nog steeds volle zalen weet te trekken.

< Bert Hertogs >

The Book of Mormon speelt op dit moment op de West End in Londen. Wie het liever dichterbij zoekt, kan vanaf 26 september 2019 terecht in Carré Amsterdam. Daar staat tijdelijk de tourproductie in het Engels geprogrammeerd.