Recensie Lexicon ★★

Op de warmste dag van het jaar wanneer er recordtemperaturen boven 40 graden Celsius opgemeten worden in ons land in een circustent kruipen: niet iedereen zag dat kennelijk zitten. Want hoewel de premièrevoorstelling Lexicon van het Britse NoFit State Circus al wekenlang uitverkocht was, bleken er nog wel wat zitjes vrij op de tribunes, een verademing voor de toeschouwers die er wel bij waren. Lag het aan de hitte – het circus had weliswaar blazers geïnstalleerd zodat de tent voldoende verlucht kon – feit is dat het publiek erg aarzelend een heel miniem applausje gaf na enkele acts in het eerste deel. Uiteindelijk kreeg het gezelschap van een tiental mensen een staande ovatie op het einde. Dat moet dan vooral te danken zijn aan het tweede deel na de pauze dat iets sterker is dan het eerste.

Achter de tribune waar wij zaten was de backstage waar al het materiaal van de voorstelling verzameld wordt. Geen ideale plek om te zitten bleek, omdat het er constant een drukte van jewelste is. Die drukte zie je ook in de piste en soms vraag je je – vooral in het eerste deel – af waar dat allemaal uiteindelijk voor nodig is. Het openingstafereel doet wat denken aan Matilda the musical, met drie rijen lessenaars achter elkaar. Dat de acrobaten zich goed kunnen inleven in de kindertijd en het kattenkwaad dat hun personages uitspoken, is al meteen zichtbaar. ‘The art of misbehaviour’, daarvoor staat deze productie, en al meteen zien we de groep als leerlingen met propjes naar elkaar gooien terwijl ze ook de lucht in gaan met lessenaars en al. Om dat beeld te bereiken is er echter erg veel nodig. Zo zien we productiemedewerkers hun collega’s naar boven hijsen, vormen anderen tegengewicht, enz. Kortom: heel veel gedoe, ook in de change overs tussen scènes. In die zin dat we soms het gevoel hadden dat de change over de act werd en de act maar iets heel fragmentarisch in het eerste deel.

Een van de sterkhouders van Lexicon is zonder twijfel de live muziek met onder andere drums, blazers, kopers, accordeon en synths. Op acrobatisch vlak zijn het opvallend eerder de basic solo acts die het ‘m doen zoals die van een man met een klarinet die zijn evenwicht probeert te bewaren op een bal waarop ie niet veel later een klein choreografietje doet door met het rechterbeen even te zwaaien of met beide voeten te springen. Maar het grootste probleem hebben we met her feit dat de voorstelling nergens naartoe werkt, focus verliest want het kattekwaad dooft uit, en geen enkele act werkt naar een climax toe (wanneer het hernomen wordt), op Sam Goodburn op de eenwieler na.

Sam heeft zowel een clowneske rol – hier in de vorm van een kerel die sterallures heeft wanneer ie met zijn zonnebril op, zich al rijdend op de eenwieler aankleedt: een hemd, een vest én een broek aandoet. De man neemt zijn tijd, laat het publiek de gespeelde aarzeling voelen en de ‘hachelijke’ situatie waarin ie verkeert om uiteindelijk met beide voeten op de linker trapper de broek helemaal te kunnen optrekken. Niet veel later speelt hij het kneusje die gepest wordt wanneer ie op een zeer hoge eenwieler van de ene mast naar de andere erg (zeer geloofwaardig gespeeld overigens) onzeker en bevend rijdt als een kind dat voor het eerst op twee wielen leert fietsen zonder hulpwieltjes.  Ja, verzekeren zijn ‘vrienden’: die safety line is dik in orde. Er kan hem niets overkomen. In realiteit blijkt die veiligheidslijn gewoon fake en moet ie het zelf zien te redden. In het tweede bedrijf brengt hem dat bij wellicht de strafste act van de ganse voorstelling wanneer ie met zijn eenwieler op de voeten van een rij glazen die ondersteboven op een plank bevestigd zijn rijdt.

Naast traditionele disciplines als hand op hand acrobatie, jongleren met twee, een menselijke toren van drie, risley met drie ronde matten, jongleren met vijf vuurtoortsen, gaat Lexicon vooral de nok in en zien we luchtacrobatie aan de aerial straps, koorden, hoepel, trapeze (in het geval van de trapeze meteen na de hoepelact waardoor je al snel het gevoel krijgt naar een te weinig afwisselende show te zien) en wordt er op een koord gedanst. In beide delen komt iedereen ook even met gekke fietsen die aan de Lustige Velodroom in Blankenberge doen denken, een paar toertjes rijden. Een partijtje schaak spelen terwijl je met twee op een fiets zit, een gocartachtig rijwiel met een toiletpot als stoel, … krijgen we dan onder andere te zien.

In het tweede deel lijkt het ook even alsof NoFit State Circus wat esthetiek wil toevoegen aan Lexicon, o.a. in de act met de vrouw die op een lessenaar ondersteboven zich in evenwicht probeert te houden, en de acrobate die met de hoepel de lucht ingaat. Ook het lichtplan met het witte licht dat schaduwen van de acrobate werpt op het doorschijnende doek of bij het begin van de tweede act met het rad dat zo ook te zien is op het speelvlak, is best knap maar staat haaks op het verder erg chaotische verloop van het grootste deel van de voorstelling wiens spanningsboog te slap is vermits we eerder naar losse scènes zien die elk behoorlijk wat op- en afbouwtijd nodig hebben. Dat het doorschijnende zwarte doek bij de meer esthetische momenten ook het gevoel bezorgt dat men een vierde wand optrekt en dus afstand tussen toeschouwer en artiesten creëert, toont aan dat Lexicon een beetje vanalles en nog wat is maar wat ons betreft finaal te onsamenhangend om twee uur inclusief pauze te blijven boeien.

< Bert Hertogs >