Recensie Adrian Mole ★★★1/2

Zeker, The Secret Diary of Adrian Mole, Aged 13¾ van de Britse schrijfster Sue Townsend ademt de jaren ’80 uit. Aan de andere kant is het verhaal rond de opgroeiende tiener Adrian nog altijd erg herkenbaar bijna 37 jaar na publicatiedatum. Puisten blijven nu eenmaal puisten, school blijft school, je penislengte dagelijks checken of ie al aan het groeien is een levensnoodzakelijke kwestie, verder gaat er niets boven gespecialiseerde literatuur erop naslaan zoals pornoboekjes (hier sappig ‘Big & Bouncy’ genoemd), terwijl voor het eerst je liefde verklaren aan een meisje de moeilijkste hindernis om te nemen is in je leven. Maar meer dan over opgroeien gaat het verhaal ook over nieuw samengestelde gezinnen. Moles ouders George (Andrew Lang Tree) en Pauline (Amy Ellen Richardson) scheiden namelijk. In de jaren ’80 kwam dat nog niet zo vaak voor, tegenwoordig stranden 41% van de huwelijken in het VK. Meneer wil niet weten van haar takenlijstje wie wat in de week in het huishouden moet doen. Hij wil dat het eten klaar staat als hij terugkomt van de pub. De klassieke rolpatronen werden dus bijna 40 jaar geleden al in vraag gesteld net als het huwelijk. Bert Baxter (Ian Talbot) lijkt op dat vlak de meest cynische van al. 35 miserabele jaren heeft hij erop zitten, zegt ie wanneer hij de foto van zijn voormalige echtgenote toont. ‘Ik gebruik het nu om mijn pintje bier op te zetten. Leek ze niet op een ezel?’

Dat ie er echt wel gedachten op nahoudt die uit een ander tijdperk dateren, komt aan de oppervlakte met zijn stelling: ‘Vrouwen zijn als paarden. Ze moeten van de zweep krijgen, geslagen en bereden worden.’ Daarnaast is hij de enige die de vlag van de Sovjet-Unie vastheeft wanneer iedereen de Britse vlag zowat overal heeft uithangen omdat Lady Di – volgens Mole ‘nog een echte maagd’ – die dag zal trouwen.

Op relationeel vlak, heeft Adrian (afwisselend gespeeld door 4 jongens, wij zagen een uitstekende Michael Hawkins die in Matilda en The Snowman speelde maar ook te zien was in een video van Jack White) het knap lastig. Want het slimste en mooiste meisje van de klas Pandora – ‘Box voor de vrienden’ -  is zowel gegeerd door zijn vriend Nigel (wij zagen een goede Cuba Camina aan het werk) als hijzelf.  Pas wanneer Adrian op het einde van het eerste bedrijf rode sokken gaat dragen als een uiting van protest – Matilda is niet ver weg hier op vlak van ingaan tegen het beleid van het schoolhoofd Scruton (John Hopkins) – komt ie op de radar van Pandora (wij zagen een over de ganse lijn uitmuntende Matilda Hopkins aan het werk die onder andere de jonge Eponine speelde in Les Mis op de West End en Annie in Annie jnr in het Arts Theatre). Dat levert fijne taalspelletjes op zoals ‘I adore ya’. Ze maakt het uit met Nigel en start een relatie met de nerd want ook zij voelt iets voor hem, al is dat relatief onder jongeren: ‘Of course we are in love dear, whatever love means.’ Verder is er Adrians grootmoeder (Rosemary Ashe) die hem de nodige assertiviteit aanleert. Al vier maanden moet haar kleinzoon elke week een klein bedrag geven aan Barry (Charlie Stripp die Gavroche speelde in Les Mis op de West End van 2017 tot dit jaar zagen we aan het werk die ook het poppenspel met een hond feilloos voor zijn rekening neemt) zo niet zal ie in elkaar geslagen worden. ‘What kind of Mole are you?’ vraagt ze hem kritisch.

Met stip is de rol van buurman Lucas, gespeeld door John Hopkins de meest hilarische van al. Hij is het die Adrians moeder Pauline mag veroveren. Ook geweldig grappig zijn de scènes waarin de volwassenen kinderen spelen en bijvoorbeeld een schooluniformpje aantrekken. Hopkins is zo ook even Jennifer in de klas. Wanneer ie in meisjesuniform opkomt, kijkt ie met een blik naar het publiek dat het vooral niet zijn idee was om dat te doen. Ge-wel-dig!

Het boek van deze musical is behoorlijk pittig. Wanneer Adrian zijn goede voornemens oplijst bij het nieuwe jaar staat daar onder andere: ‘Help the poor and the ignorant. I start with my parents.’ Verder denkt ie dat zijn moeder een alcoholicus geworden is omdat ze nog tot tweeën bleef doorvieren. Adriaan zweert nooit alcohol te zullen drinken.

Maar hoe scherp en snedig de tekst in het begin ook is, die scherpte houdt de musical zeker in het begin van het tweede deel helaas niet vast en ook de songs weten ons dan niet meteen te overtuigen. Kort na de pauze zwalpt het dus wat. Maar dat neemt niet weg dat er ook erg veel zeer leuke songs in deze musical zitten, zoals ‘Misunderstood’ dat een groot feest is bijvoorbeeld en ‘Begging you for more’, op een tangoritme wanneer Lucas Adrians moeder het hof maakt.

De scherpte vindt de musical terug helemaal op het einde met een te gekke enscenering van een schooltoneel op de tonen van ‘The nativity’ waarin het verhaal verteld wordt van de Maagd Maria die onbevlekt ontvangen wordt en Jozef die op zoek gaan naar een herberg zodat ze kan bevallen. Pandora komt dan af met een predictor, een kussen om een zwangere buik voor te stellen terwijl ze van een pop bevalt waar een rode sliert aan zit die doorgeknipt moet terwijl haar buik een gapende kloof vol met rode textiel toont. In deze versie zal haar personage sterven. Wat er zou gebeuren mocht Adrian sterven tijdens een operatie aan zijn amandelen, zingt het gezelschap in ‘If you’d lived’. Niet Adrian maar wel Barry – als een hiphopper in gouden sportkledij gestoken – zou een belangrijke literatuurprijs in de wacht slepen. Een nachtmerrie zou dat voor Adrian zijn. Het staat buiten kijf dat hier geknipoogd wordt naar Kendrick Lamar die de Pulitzer prijs in de wacht sleepte terwijl de schoolmusical in deze musical wel eens een verwijzing naar Joseph and the amazing technicolor dreamcoat kan zijn.

< Bert Hertogs >

The Secret Diary of Adrian Mole, Aged 13¾ speelt nog t.e.m. 28 september 2019 in The Ambassadors Theatre in Londen.