Recensie Le silence des ombres ★

Wat een lamlendige productie is Le silence des ombres geworden! De Munt gaf de Zuid-Franse componist Benjamin Attahir de opdracht om aan de slag te gaan met ‘Trois petits drames pour marionnettes’ van Maurice Maeterlinck uit 1894. Het resultaat is een voorstelling die nog stoffiger lijkt dan de productie die vorig seizoen de KVS opende: Jacques Brels musical ‘L’homme de la Mancha’. Op de sfeerzetting in ‘La mort de tintagiles’ na waar het schaduwspel aan het kasteel (met onder andere diertjes die met de handen nagebootst worden zoals een vogel of een wolf) en de belichting van Alexander Koppelmann die het gebouw precies doen ‘leven’ valt er immers bitter weinig te beleven op het podium hoewel het klankpalet van het kamerorkest van de Munt met dwarsfluit, bas-saxhoorn, percussie, accordeon en piano, weliswaar wel visueel mee ondersteund wordt. Beide bieden de toeschouwers een vleugje mysterie, en enkele spannende momenten aan waarin niet zelden de kaart getrokken wordt van de surprise met die staccatostijl in het musiceren, terwijl aan de andere kant de suspense voor de toeschouwers bespeeld wordt via mysterieus aandoende melodieën. De regie van Olivier Lexa is helaas zo tenenkrullend statisch, houterig, en pathetisch in de liefdesscènes dat we het gevoel kregen terug geflitst te zijn geweest naar het begin van vorige eeuw of zo qua scenografie. Het aantal keer dat het doek op en af gaat tussen verschillende scènes is niet bij te houden. Dat versterkt heel de tijd het wel erg fragmentarische en eenvoudige gevoel van het narratief, het aaneenrijgen van korte losse dingen waardoor ironisch genoeg de spanningsboog van de voorstelling die net om opgebouwde spanning zou moeten draaien, als een pudding in elkaar zakt en het geheel saai en oervervelend om naar te kijken en te luisteren wordt. Om kort te gaan, Le silence des ombres: het was Knikkebollen Vermits Saai in de KVS.

In La mort de Tintagiles proberen Ygraine en Bellangère Tintagiles te beschermen tegen de koningin. Die heeft nagenoeg hun ganse familie vermoord. De twee slagen niet in hun opzet. In Intérieur praten een oude man en een vreemdeling hoe ze een gezin moeten vertellen dat een van hun dochters dood is. Uiteindelijk neemt de oude man die taak op zich. De moeder zakt in elkaar. In Alladine et Palomides beseft koning Ablamore dat ie te oud is om van Alladine te houden. Palomides die verloofd is met Ablamores dochter Astolaine wordt verliefd op Alladine. Astolaine laat begaan. Nadat Alladine en Palomides in het diepe zwarte water gesprongen zijn, lijden ze aan een mysterieuze ziekte. Alladine die nog wel van Palomides houdt, vindt dat het welletjes is geweest. Ze heeft geen zin meer om verder te leven.

Stellen dat deze wereldcreatie een opera is, is alleen al voer voor discussie.  In Intérieur bijvoorbeeld wordt er bijna uitsluitend gesproken. Benjamin Attahir kiest daarnaast ook om het narratief van La mort de Tintagiles door te laten lopen in de video terwijl op het podium Intérieur gebracht wordt. Die twee versterken elkaar niet maar staan daarentegen elkaar in de weg. En het Lam Gods erbij sleuren in de visuals voelt erg geforceerd, ja zelfs vergezocht aan. In Alladine et Palomides blijkt Alladine een lammetje te bezitten dat in het water terecht komt en sterft. In de gebruikte visuals is het niet meteen duidelijk of het dier bewust kiest om een einde aan zijn leven te maken.

Zo draait Le silence des ombres uiteindelijk over het levenseinde (moord, ongeval, uit het leven stappen) in drie stukken die totaal los van elkaar staan maar wel in dezelfde setting, die van het ‘zieke kasteel’, geplaatst worden. Olivier Lexa mislukt in zijn poging om de drie aan elkaar te koppelen. Het narratief van de drie is wel erg simpel en verveelt dan ook op den duur. Gelukkig  is er in al die duisternis nog de vocale prestatie én de présence van de Portugese sopraan Raquel Camarinha (Ygraine, Marie, Astolaine) die een schaars lichtpuntje vormde en die er ons uiteindelijk toe bracht om de ganse voorstelling dan toch volledig uit te zitten.

Dat Le silence des ombres er ruim drie uur en half over doet om de drie redelijk korte en eenvoudige verhalen te brengen die in se vooral draaien – net als de muziek – rond sfeerschepping: mysterie, waanzin, hallucinatie, maakt het er gewoon een erg lange zit van waardoor het een behoorlijk zware opdracht wordt voor de toeschouwers om het geeuwen te blijven onderdrukken. We zagen een tiental mensen na La mort de Tintagiles de uitgang opzoeken. Ook na Intérieur zagen we dat niet iedereen was teruggekomen voor het derde stuk. De afhakers hadden deze keer wat ons betreft gelijk.

< Bert Hertogs >