Waarom De Roma haar subsidiegeld onverwijld moet terugstorten nu het de deuren dit jaar sluit

De coronacrisis brengt een ding duidelijk naar de oppervlakte in de cultuursector. Twee totaal andere visies eigenlijk op organiseren. Je hebt de groep van de gepassioneerden die ervoor gaan en de huidige tijden net een uitdaging vinden om back to basics te gaan. Zij vertrekken vanuit hun passie. Het is de wat old school jaren ’60 stijl die hun motor is. Zij combineren realisme met dromen. Zij zijn niet bezig met wat er allemaal niet kan, hoeveel geld ze mislopen, hoeveel toeschouwers ze potentieel moeten teleurstellen. Neen, zij zien deze crisis als een van opportuniteiten, van kansen. Wat kan er wel? Dat is wat zij zich in eerste instantie afvragen en daarmee gaan ze aan de slag: monologen, danssolo’s, stand up comedy, akoestische optredens met beperkte bezetting en filmvertoningen.  

De andere groep zijn de ondernemers. Diegenen die pas creatief aan de slag willen gaan of daaraan willen gaan denken als eerst alles goed berekend is. Hoeveel tickets moeten er verkocht worden om het zaakje rendabel te maken? Wat is het risico? Indien het percentage tickets dat verkocht moet worden te hoog is, gaan ze passen om de artiest te boeken.

Daarnaast komt nog eens dat er in crisistijden twee groepen organisatoren zijn en hoe die de crisis aanvoelden. Zij die in volle lockdown nog dachten dat dit een sprintje is dat we met zijn allen lopen, dat na de zomer wel zal overgaan (terwijl het een marathon is die nog minstens tot de herfst van 2021 zal duren). Die organisatoren, de Munt, De Roma, en heleboel CC’s, … dachten dat het snel business as usual zou worden. Zij dachten verkeerd, communiceerden al over hun seizoen 20-21 op een ongelukkig moment terwijl men beter die communicatie in het voorjaar had ingetrokken.

Zij mogen het straks allemaal gaan uitleggen en proberen hun gezichtsverlies te beperken. Het is wat makkelijk om dan een persbericht de wereld in te sturen dat het niet anders kan, verwijzend naar ‘de huidige toegestane capaciteit voor culturele evenementen’. Veel moediger zou zijn om volgens de regels van de kunst van de crisiscommunicatie te reageren: ‘We weten dat we té ambitieus waren en dachten dat deze crisis sneller zou overwaaien maar hadden het mis’, ‘wij geven om de gezondheid van onze artiesten, medewerkers, publiek (de financiële gezondheid van de organisatie zou best in zo’n communicatie pas op de tweede plaats komen) en ‘we zullen onze programmatie aanpassen in functie van wat er wel kan in de huidige omstandigheden of we zullen de deuren pas openen wanneer het oude normaal terug normaal is’ had alvast op meer sympathie kunnen rekenen van ons en wellicht ook dat van het publiek. Dat men de moed daar niet voor heeft bij o.a. de Roma, zegt veel over de organisatie …

Andere spelers zoals KVS, deSingel, Comp. Marius, Zomer van Antwerpen e.a. communiceerden pas van zodra bekend werd onder welke randvoorwaarden zij hun voorstellingen konden laten plaatsvinden. Het punt dat we hier willen maken, is dat sommige spelers veel meer realiteitszin voor de dag wisten leggen dan anderen, beter aanvoelden wat er aan de hand was dit voorjaar en dan ook de gepaste conclusies trokken met hun communicatieteam. En dat was hard: in sommige gevallen naar de drukker bellen om de druk van die programmabrochures tegen te houden ook al was de goed voor druk misschien al gegeven.

De coronacrisis laat de maskers dan ook afvallen. Wanneer je een persbericht van een vzw als de Roma ontvangt, een vzw die beroep doet op vrijwilligers nota bene in zijn organisatie en je merkt er zuiver financiële termen op als ‘enige kans om te overleven’, ‘geleden schade’, ‘lagere inkomsten’ en ‘alternatieve financiering’ dan val ik daarvan van mijn stoel.

De Roma heeft de ballen niet aan haar lijf om toe te geven wat iedereen al lang weet, dat het zich mispakt heeft (net als vele andere spelers) aan deze coronacrisis en dacht doodleuk verder te kunnen doen zoals het altijd al was, na de zomer van 2020. De Roma komt haar afspraak (hebt u al die affiches gezien in het straatbeeld waarbij de zaal een afspraak maakt met haar publiek na de zomer?) dus totaal niet na. Dat heeft niet zo zeer iets te maken met de te strenge maatregelen (max. 100 toeschouwers zijn op dit moment toegestaan bij indoor evenementen), maar vooral bij het mismeesteren van deze crisis. Een grandioze inschattingsfout dus, inclusief desastreuze communicatie. Dat de zaal tot 2021 sluit is niet de schuld van de overheid, de experts, de Nationale Veiligheidsraad of de GEES. Maar in eerste instantie het persoonlijk falen van het ganse team van de Roma.

De Roma was ooit een project dat op vrijwillig engagement draaide, op basis van goesting en passie voor cultuur. Het is schrijnend om vast te stellen dat al die waarden compleet overboord gegooid werden met de jaren en er een pure businesslogica in deze organisatie geslopen is. Om deze reden dient wat mij betreft elke cent subsidiegeld onverwijld teruggestort te worden naar de desbetreffende overheidskassen. Ter info: De stad Antwerpen kende de Roma dit jaar een structurele werkingssubsidie van € 800.000 toe. Om wat te doen uiteindelijk? Twee maand en half open zijn ...

Als niet-gesubsidieerde bioscopen voor 100 man hun zalen kunnen openen in Antwerpen, en De Roma vertikt het – want dat is de juiste term – om dat ook te doen en een filmprogrammatie aan te bieden. Dan verdient de zaal uw en mijn respect niet langer. Neen, dan toont het aan dat het een stel laffe honden zijn die daar werken aan de Turnhoutsebaan.

< Bert Hertogs >