Recensie Tenet ★★★

In Tenet dat Christopher Nolan (o.a. Memento, Inception, Interstellar en Dunkirk) schreef en regisseerde moet een man tegengehouden worden die de ganse wereld wil vernietigen als hij zou sterven. De man in kwestie, Andrei Sator (Kenneth Branagh die voor de tweede keer met Nolan werkt na zijn rol als Commander Bolton in Dunkirk), heeft pancreaskanker. Om daartoe te komen, combineert Nolan de klassieke ingrediënten van een spionagethriller met een dosis sci-fi. In dit geval kijkt hij anders naar tijd. Die is niet zuiver lineair. Neen, die kan gebogen, gedraaid, naast elkaar gezet of omgedraaid worden. Vandaar ook dat de titel van de film een palindroom is.

Van tijdreizen is dus geen sprake, hier gaat het om inversie. Het is alleszins wat de protagonist (John David Washington) moet leren via Laura (Clémence Poésy). Onder andere door geen kogel af te vuren, maar er een op te vangen. Nolan filmde zowel in het IMAX® als het 70mm formaat. Wij zagen de prent in 4DX in Kinepolis Antwerpen en zagen nauwelijks meerwaarde. Op wat geschommel van de stoelen na, een beetje gespetter (wanneer er gespeekt wordt of tijdens scènes op het water) viel er erg weinig te beleven. Komt daarbij dat de film enkel in 2D in de bioscopen is uitgebracht. De 4DX-versie zien, is dus absoluut geen must. Zeker niet als je vergelijkt met pakweg Jurassic World, dat is een waar 4DX-feestje met alles erop en eraan!

Kijk, al maanden worden we om de oren geslagen met Tenet dat gefilmd werd in Estland, Italië, India, Denemarken, Noorwegen, het VK en de VS. Niet alleen omdat de release uitgesteld werd door de coronacrisis. Maar ook omdat er verschillende aankondigingen waren. Zo was er de teaser in IMAX® (die al even lang als een kortfilm duurde) die refereert naar de openingsscène van Tenet waar een aanslag gepleegd wordt tijdens een klassiek concert in een operagebouw. En er was de trailer, één en dezelfde versie die wekenlang bleef lopen. Om de prent nog wat meer buzz te geven werden onder andere Dunkirk en Inception opnieuw geprogrammeerd in de bioscopen. Tenet is dan ook de enige potentiële blockbuster (al is dat relatief als er maximum 200 toeschouwers in een zaal mogen plaatsnemen) deze zomer. Zeker nu Disney koos om Mulan niet uit te brengen maar die film meteen op haar streamingplatform Disney+ beschikbaar te stellen.

Los van die situatie droop pre corona de ambitie van Tenet er al af in de lange IMAX® teaser waar wij niet helemaal van overtuigd geraakten. Het project verzuipt uiteindelijk ook wat in z’n eigen ambitie, en ja toch ook wat snobisme. De prent die 150 minuten duurt, is ook wat aan de lange kant en vooral in het begin moet er wel erg veel uitgelegd worden waarom er gebeurt wat er gebeurt. Veel blabla dus en weinig boemboem. Nolan wil zowel de brains van de kijker stimuleren als hem of haar entertainen. Dat evenwicht zit zeker in het begin van de film niet altijd even lekker. Na de openingsscène in de opera, blijf je gewoon een hele tijd op je actiehonger zitten.

Zeker, nu we sommige scènes twee keer te zien krijgen, maar dan vanuit een ander standpunt, locatie en tijd bekeken, maakt dat de dure special effects en stunts (een vliegtuig dat rijdend een brandje moet veroorzaken in een opslagplaats van kunstwerken in een vrijhaven) min of meer ‘verantwoord’ zijn. Maar uiteindelijk blijkt de sleutel van het succes van de missie toch vooral in de handen te liggen van 1 persoon: een vrouw. Kat (Elizabeth Debicki) die voorloopt op haar tijd. Als dat niet het schoonste compliment naar vrouwen toe is en een echt statement dat Nolan hier maakt, weten we het niet.

In de wereld van Tenet, dat ook de grootvaderparadox aanhaalt, is er een parallel universum waarbij je geconfronteerd kan worden met mensen (ook jezelf) uit de toekomst. Zo denkt Kat dat de vrouw die in het water springt van het jacht van haar man, een van zijn maîtresses is. In realiteit is zij het zelf, maar dan uit een andere tijd. Wanneer je jezelf ziet in een andere tijd, kan je best geen oogcontact hebben. Nolans visie die vaak herhaald wordt door zijn personages is immers: ‘Wat gebeurd is, is gebeurd.’

< Bert Hertogs >

Tenet is nu verkrijgbaar op DVD, Blu-Ray en via Video on Demand.