Recensie Hope Gap ★★★1/2

Hope Gap van William Nicholson is een onderhoudende echtscheidingsfilm geworden. Dat heeft alles te maken met de sterke vertolking van Annette Bening die als Grace met de moed der wanhoop haar huwelijk probeert te redden. Maar Edward (Bill Nighy) is vastbesloten. Met haar stapte hij 29 jaar geleden op de verkeerde trein en werd hij iemand die hij niet wou zijn. Hij is nu verliefd op Angela (Sally Rogers), de moeder van iemand waar hij les aan geeft en die problemen ondervond. Drie ongelukkige mensen werden er nu nog maar één. Grace beeldt zich in dat ze een gelukkig huwelijk had met Edward. Dat maakt het rouwproces er alleen maar complexer op.

Nu de coronacrisis ook echtscheidingen een boost geeft omdat koppels tijdens de lockdown geconfronteerd werden met elkaars kleine kantjes, vaststelden dat ze toch niet zo’n goede match waren en het huishouden (al dan niet in combinatie met pre-teaching toch niet al te best samen konden managen), is een prent die opnieuw in de bios loopt die over dit thema gaat en alle emoties die ermee gepaard gaan, best wel een goede zet van de producent. Hope Gap werd dit voorjaar namelijk al geprogrammeerd, maar kwam net uit in de week dat de lockdown (half maart) een feit werd. Hij heeft dus maar twee dagen gespeeld in de zalen.

Edward belt zijn zoon Jamie (Josh O‘Connor) op met de vraag om nog eens langs te komen naar het ouderlijk huis. Daar blijken Edward en Grace elk naast elkaar te leven. Ze slapen niet meer samen, ze hebben elk een bureau en verschillende interesses. Zij gaat naar de kerk en zoekt poëzie op. Hij geeft al jaren les geschiedenis en werkt mee aan de gratis online encyclopedie Wikipedia. De routine is in hun leven geslopen dat wat aan de saaie kant is geworden. Grace daagt Edward steeds uit, valt hem aan zowel verbaal als op een bepaald moment ook fysiek (via een slag in zijn gezicht) om hem uit zijn kot te lokken. Maar Edward is een rustig en uiterst beheerst man die eerder wegloopt van heikele situaties maar wel een scherp analytisch vermogen heeft.

‘Je eindigt nooit eens iets.’ zegt ie wanneer hij haar een nieuw kopje thee inschenkt waar zij naar moet vragen. Spontaan komt het namelijk niet in hem op om dat te doen. Immers, er zit nog voor de helft in. Edward vergelijkt zijn huwelijk met Wikipedia. Wanneer je op Wikipedia als auteur een fout hebt gemaakt kan je tenminste klikken op ‘Ongedaan maken’. En wanneer ie samen met Jamie afspreekt na de breuk, bestelt hij een cornetto die hij cash – 2 pond – betaalt. Waarop zijn zoon hem erop wijst dat er steeds meer contactloos betaald wordt. Dat contactloos-gegeven wordt meteen ook geassocieerd met menselijke relaties anno 2020 en komt dan ook stevig binnen als maatschappijkritiek (wat niet in het minst versterkt wordt door de coronagegeven waardoor met die social distancing ‘contactloos’ niet alleen in het betaalverkeer de norm is geworden). Kortom, met dit soort dialogen merk je dat er in deze film voor dit genre best wel wat voedsel voor de brains inzit die dan ook terecht zowel door de multiplexen als de arthouse bioscopen geprogrammeerd werd in ons land.

Bening mag een wat gefrustreerd personage neerzetten dat vergeving hoopt te krijgen wanneer ze naar de mis is geweest. Maar Edward beantwoordt haar boodschap ‘Hou van me’ die ze op verschillende papiertjes, in de ijskast, tussen het bestek, in zijn jas … stak niet. Hij zal haar die ochtend vertellen dat hij haar meteen zal verlaten. Jamie licht hij in wanneer ze in de kerk zit zodat hij zijn moeder ook kan opvangen. Ongeloof en woede zijn dan ook voornamelijk de belangrijkste emoties die Bening mag neerzetten. Haar personage Grace is ook zeer gelaagd en complex. Zo tracht ze beide mannen manipulatief naar haar hand te zetten. Maar dat lukt niet. Jamie weigert het nieuwe gsmnummer van zijn vader aan haar te geven waardoor zij vindt dat hij al partij heeft gekozen. En verder ziet ze helemaal haar man in haar zoon wanneer ie thee begint te maken zodat hij niet hoeft te praten.

Grace ziet Edward nog aan zijn bureau zitten of op bed terwijl hij al een tijd het huis uit is. Ze kan zich niet neerleggen bij de gedachte, en zelfs wanneer het concreet wordt en ze een zeer goed voorstel van zijn advocaat krijgt, ze mag het huis houden, wat haar meer oplevert dan wat ze ooit in een rechtszaal zal bekomen, is dat niet genoeg omdat een weduwe, die een veel hogere status heeft dan een in de steek gelaten vrouw, meer zou ontvangen. ‘Legaal kan alles dan wel geregeld worden, netjes niet.’ stelt ze. Ze herinnert Edward er fijntjes aan dat een kerkelijk huwelijk voor het leven is. Maar Edwards vrees komt deels uit, dat samen nog één keer in dezelfde ruimte vertoeven om de echtscheidingspapieren te tekenen enkel maar een scène zou opleveren van haar. Op dat moment heeft Grace overigens een hond in huis gehaald die haar meer rust bezorgt dan kalmeermiddelen. Ze heeft hem Edward genoemd en commandeert hem onder andere met: ‘Stay Edward!’ De echte Edward weet ondertussen nog steeds niet helemaal wie hij is en wat hij precies wil: ‘Zou ik niets avontuurlijkers kiezen?’ vraagt ie wanneer ie met zijn zoon op restaurant zit.

Niet alleen Grace lijdt onder de omstandigheden. Ook Jamie, wiens amoureus leven ook niet bepaald een succes is, heeft het knap lastig. Niet in het minst om zijn aandacht bij zijn job te houden. Zijn begripvolle collega Jess (Aiysha Hart) die ook een webdesigner/ontwikkelaar is, stelt vast dat hij gewoon niet kan loslaten net als zijn moeder en biedt hem een suikerboost in de vorm van een donut aan. Dat klopt ook. Zo denkt hij nog aan zijn kindertijd toen hij zorgeloos kon schommelen tussen zijn beide ouders onderweg.

Hope Gap toont dat er naast bittere gevoelens en ronduit donkere zoals zelfmoordgedachten (na verloop van tijd) ook plaats kan zijn voor wederzijds begrip. En dat die te vinden kan in een troostsysteem via poëzie, het maken van een website die gedichten verzamelt over thema’s als verdriet, gemis, in de steek gelaten worden.  Dat klinkt melig, maar Hope Gap slaagt erin om helemaal niet in die valkuil te trappen. De film is en blijft van begin tot einde diepmenselijk met vooral een overtuigende Annette Bening in de hoofdrol.

< Bert Hertogs >