Recensie Fidelio ★★★★

Muziektheatercollectief Walpurgis heeft duidelijk iets met de enige opera die Ludwig van Beethoven schreef: Fidelio. Drie jaar nadat ze de handen in elkaar sloeg met hetPaleis voor een jeugdvoorstelling, brengt Judith Vindevogel een geanimeerde kortfilm. Kurt Gysen neemt daarbij de rol van de tiran Pizarro opnieuw voor zijn rekening, hier een rechts leider die als een Big Brother iedereen in de gaten houdt in een kille wereld waar geen plaats is voor liefde en fantasie. Lisa Willems geeft Leonore een stem. Een vrouw die zich vermomt als man om als veiligheidsagent zich aan te bieden in de gevangenis waar de liefde van haar leven zwaar gefolterd wordt. In de ogen van Pizarro is haar vriend Florestan (stomme rol) namelijk ‘een anarchistje’ en ‘een makak’. Tenslotte horen we Stefaan Degand, die altijd goed tot zijn recht komt in een wat donkere rol, als Rocco uitvoeren wat zijn baas hem vraagt: een put graven zodat Florestan erin begraven kan worden in ruil voor veel geld. Hoewel Rocco best wel beseft dat ie in de hel werkt, danst ie slaafs naar de pijpen van zijn meester. Hier knap voorgesteld door Roman Klochkov wanneer hij dat personage even tekent als een zeehond met een bal op zijn neus.

De ganse kortfilm is in het Nederlands gesproken en gezongen en nergens voelt dat geforceerd aan. Fidelio kaart de verrechtsing van de samenleving aan waar nog weinig plaats is voor cultuur en fantasie. Waar groene ruimte het onderspit delft ten opzichte van grijze beton, waar minderheden geviseerd worden (holebi’s, mensen met een andere etnische roots …) en mensenrechten met de voeten getreden worden.

De thematiek is dus behoorlijk actueel en integreert weliswaar de ondertussen wat naar de achtergrond verdwenen ‘Hart boven hard’-boodschap. De film werd op 24 oktober online geplaatst – nog voor de Amerikaanse verkiezingen van 3 november 2020 in de VS wiens resultaten een mogelijke mondiale kentering kunnen inluiden - en is nog beschikbaar tot 23 maart 2021 op Youtube. Ook de huidige Belgische federale regering (De Croo I) lijkt voor een andere politieke koers te willen gaan en veranderde al van bij de start van toon, wat ook Biden kennelijk van plan is in de States vanaf januari.

Net als drie jaar geleden laat Judith Vindevogel ook in deze productie een nummer binnensluipen dat geen deel uitmaakt van de oorspronkelijke opera: ‘Ode an die Freude’ (de negende symfonie) van van Beethoven: ‘Laat ons zotte dromen dromen, laat ons onze fantasie. Waarom bang zijn, waarom beven voor wie wreed is en gemeen? Als we liefdesbanden smeden, zijn we sterk en nooit alleen.’ luidt het hier.

< Bert Hertogs >

Credits:

Muziek
Ludwig van Beethoven

Concept, filmscript en regie

Judith Vindevogel

Storyboard en animatie
Roman Klochkov i.s.m. Anna Heuninck

Muzikale bewerking
Jago Moons

Zang
Kurt Gysen (Pizarro), Lisa Willems (Leonore) en Stefaan Degand (Rocco)

Muzikale uitvoering
Shirly Laub (viool), Frédéric d’Ursel (viool), Elisabeth Smalt (altviool), Amy Norrington (cello), Koenraad Hofman (contrabas), Lieve Goossens (fluit), Piet Van Bockstal (hobo), Nathalie Lefèvre (klarinet) en Pieter Nuytten (fagot)

Bruitage en klankmontage
Elias Vervecken

Koor
Stemmer (het Brussels Stadskoor) o.l.v. Pieter Nevejans

Opnameleiding en montage
Benjamin Dieltjens

Sound engineer
Yannick Willox en Marina Lerchs (foley)

Vertaling ondertitels
Lorenzo Caròla (Frans & Italiaans), Jonathan Reeder (Engels) en Anne Habermann (Duits)