Recensie Palmos ★★★★1/2

Een prachtige diepmenselijke voorstelling rond verlangen is Palmos van de Griekse choreograaf Andonis Foniadakis dat in theater ’t Eilandje in wereldpremière ging.  Foniadakis, dat het publiek van Ballet Vlaanderen nog kent van een van zijn bekendste werken Selon Désir dat 3 jaar geleden in Opera Antwerpen te zien was, deed beroep op de Amerikaanse singer-songwriter Active Child voor de muziek en liet twee nummers componeren speciaal voor deze productie. Ballet Vlaanderen toont als gezelschap haar internationale klasse in een stuk waar alle groepsleden perfect in hun rol zitten. Palmos is verrassend teder en intiem wanneer een man zich in foetushouding tussen de benen van een mannelijke collega neervlijt op de tonen van Spirit Buoy uit het album In Another Life. De vrouwen van hun kant mogen dan weer ontzettend energiek voor de dag komen met korte, snelle bewegingen, flitsen als het ware die kracht en dynamiek uitstralen maar ook levenslust, goesting. Foniadakis volgt dus niet de platgetreden stereotiepe genderrolpaden in het ballet waardoor het bijvoorbeeld zeer verrassend en verfrissend wordt om een principal als Nancy Osbaldeston te zien haar collega helpen draaien, een ondersteunende rol die doorgaans voor een man weggelegd is in het klassieke ballet.

Wat Palmos, Grieks voor polsslag, zo indrukwekkend maakt, is dat je telkens iets anders ontdekt in deze choreografie die een uurtje duurt. Zo ademt de voorstelling absoluut een zekere melancholie uit, nostalgie, verlangen vanuit het individu om te mogen omarmen, om te ontmoeten, samen te zijn, te omhelzen, om te paren ook (op de tonen van ‘Temptation’ terwijl een rode ledstrip horizontaal hangt). Het ambigue: zien we nu relaties die puur vriendschappelijk zijn, of is er sprake van erotiek die we uitgebeeld zien in de dans? Het zorgt voor een bijkomend uitermate boeiend spanningsveld dat de kijker teaset.

Zaken die tijdens de coronapandemie net dat ietsjes minder vanzelfsprekend zijn dan anders. De huidige situatie vangt Active Child in twee nummers die speciaal gemaakt werden voor Palmos. Untouch, dat gaat over elkaar niet mogen/kunnen aanraken en het isolement dat daaruit voortvloeit en Wake Me When It’s Over waar we een oerduo vergelijkbaar met Adam en Eva zich met elkaar zien verstrengelen. In Wake Me When It’s Over, waarin de echo van Avicii’s hit te horen is, vraagt de liedjessmid zich af hoe onze toekomst er uit kan zien.

De kracht van de bloedmooie muziek van Active Child is dat die ook erg hip, fris en jong aanvoelt maar even goed ook iets religieus (die harp, die falset) in zich heeft. Neem nu Playing House bijvoorbeeld, daar schurkt Ballet Vlaanderen dicht aan bij videoclip. Terwijl wat we daarvoor te zien krijgen voor enkele mobiele constructies met deels spiegelende en doorkijk-strips een knap visueel effect oplevert.

Al van bij de start van Palmos waarin we soundscapes horen van Julien Tarride, trekt Foniadakis de kaart van zowel het menselijke als het dierlijke. Horen we in het werk van Tarride verderop vogels, dan integreert de choreograaf die ook in het begin van de voorstelling door dansers hun armen te laten wapperen. Verder wordt de animale kreet ook uitgebeeld, een uiting van frustratie om wat nu niet kan. Dat in combinatie met de vele lifts, en het impulsief opspringen toont pure bijna bovenmenselijke kracht en contrasteert dan weer wanneer diezelfde dansers heel klein, intiem, fragiel dansen, en zo hun menselijke breekbare kantje tonen. De arm- en handbewegingen staan centraal in de dans, de focus ligt erop, net als de begroeting (hier uitvergroot drie kussen op de verschillende wangen geven, of een gemeende dikke knuffel bijvoorbeeld).

Sakis Birbilis die instaat voor de scenografie en het licht kiest niet om de klassieke rode filter voor zijn spots te plaatsen. Neen, hij kiest om een rood doorschijnende plexiplaat naar beneden te laten komen waardoor de dansers plots erachter lijken te dansen in het rood, wat andermaal een sterk optisch effect oplevert.

< Bert Hertogs >

Palmos is nog online beschikbaar tot 28 maart 2021.

De songlijst:

You Are All I See
Playing House
Temptation
Johnny Belinda
Midnight Swim
Spirit Buoy
Hanging On
Color Me
Untouch
Wake Me When It’s Over

De credits:

CHOREOGRAFIE
Andonis Foniadakis

MUZIEK
Active Child
Julien Tarride

SCENOGRAFIE EN LICHT
Sakis Birbilis

KOSTUUMS
Anastasios Sofroniou

ASSISTENTIE CHOREOGRAFIE
Pierre Magendie

INSTUDERING
Joëlle Auspert
Gabor Kapin

DRAMATURGIE
Koen Bollen

DANSERS OPERA BALLET VLAANDEREN
Claudio Cangialosi, Morgana Cappellari, Giovanni D’Agati, Brent Daneels, Daniel Domenech, Matt Foley, Lara Fransen, Clàudia Gil Cabús, Misako Kato, Joseph Kudra, Morgan Lugo, Ruka Nakagawa, Nancy Osbaldeston, Aaron Shaw, Shelby Williams