Recensie Cruella ★★★★

In de nieuwe live actionfilm Cruella die Craig Gillespie regisseerde, zien we hoe Cruella het personage werd zoals we het kennen uit de jeugdroman 101 Dalmatiërs van Dodie Smith. Opgegroeid in de jaren ’60 en ’70 blijkt ze, met andere woorden: haar jeugd is er een die samen valt met de punkrock. Ook dat gegeven zal mee haar karakter vormen. Hou je dus klaar om een resem hits te horen die aan een sneltempo voorbij komen waaronder Should I Stay Or Should I Go van The Clash, One Way or Another van Blondie, Livin‘ Thing van Electric Light Orchestra, Feeling Good van Nina Simone, Five to One van The Doors, Time of the Season van The Zombies, These Boots Are Made For Walkin’ van Nancy Sinatra, Fire door de Ohio Players, Car Wash van Rose Royce, Perhaps Perhaps Perhaps van Doris Day en Smile van Judy Garland.

Het is uiteraard niet alleen de muziek die Cruella maakt wie ze wordt. Alhoewel die soundtrack uit haar jeugd niet onbelangrijk is, is het vooral die traumatische ervaring die ze als kind meemaakt: ze ziet haar moeder sterven en neemt de schuld op zich, dat geen geringe impact zal hebben op haar leven. Emma Stone zet een jonge vrouw neer die als Stella geboren is en gezworen heeft aan haar moeder om lief en braaf te zijn. Maar het is meestal kort nadat ze die belofte gedaan heeft, dat ze die alweer op de een of andere manier breekt onder andere wanneer ze voor het eerst Hellman Hall zal binnenrijden, de plek waar een modelegende woont die ontzettend chique is en angstaanjagend hautain doet ten opzichte van alles en iedereen: de barones (gespeeld door tweevoudig Oscarwinnares Emma Thompson).  Ze vindt dat ze de enige is die competent is, heeft een ontzettend bazige stijl op vlak van management, minacht iedereen en diegenen die ze wel goed vindt, beschouwt ze als obstakels: ‘Let me give you some advice. You can‘t care about anyone. Everyone else is an obstacle. You care about what an obstacle wants or feels, you‘re dead. If I cared about anyone or thing, I might‘ve died.’ En om het te maken in de mode industrie heb je maar beter een killer instinct, klinkt het.

Stella’s moeder, die haar dochter soms Cruella noemt als ze zich misdraagt, is een modeontwerpster en zelf wil ze er ook een worden.  Maar hoe begin je daaraan als je een wees bent in Londen en geen geld hebt? Je begint klein als gauwdief en gaat na verloop van tijd voor het grotere werk: inbraken met diefstal alsook schiftvervalsing van je cv om uiteindelijk je droom waar te maken. Uiteindelijk gaat Cruella niet alleen over een vrouw die haar plek opeist in de wereld en kiest voor de confrontatie, de polarisatie om zich te positioneren als ontwerpster die de gevestigde waarde uitdaagt. Daar komt fake news van en dus ook een imagoprobleem: ‘She killed my dogs and made a coat.’ Vrouwen krijgen tenslotte ook dé ultieme modetip mee van Cruella dat zich duidelijk richt op vrouwen wanneer Emma Stone als vertelster tegen haar kijkers zegt: ‘A well-cut skirt is a lifesaver, girls.’

Cruella gaat dus over jong en oud, nieuw talent en gevestigd talent. Dat normaal zijn de wreedste belediging ever is en dat loyale jeugdvriendinnen later nog van pas kunnen komen. Het jammere is dat de film behoorlijk eenzijdig is alsof enkel het nieuwe talent kan bestaan, als het oude omvergeworpen is. Ook binnen de psychologie zien we dat het perfect normaal is dat mensen verschillende rollen op zich (kunnen) nemen en zich dus anders kunnen uiten afhankelijk van met wie, de situatie en/of omgeving waarin ze verkeren. Cruella doet uitschijnen dat dit niet mogelijk is, een zekere gespletenheid in je hebben, en met beide in harmonie met elkaar kunnen leven: je goede (de witte) kant, en de kwaadaardige (de slechte) kant. Daarnaast is ook het getoonde feminisme problematisch omdat vrouwen die zich naar de top werken volgens deze film dat kennelijk alleen maar kunnen als dat ten koste gaat van mannen die hier vaak als een soort slaaf die plichtsbewust bevelen volgt of als domoor geportretteerd worden.  Alsof feminisme en in een goede en gezonde verstandhouding met heteromannen leven niet mogelijk zou kunnen zijn en die kinderlijke strijd tussen meisjes en jongens, de strijd tussen seksen (die Stella letterlijk meemaakt als gepest kind) niet kan ophouden als een man niet - wat wel het geval is voor het personage Artie - tot de LGBTQ+-gemeenschap behoort.

Kortom: Cruella is, hoewel de twee Emma’s zeer goed in hun rol zitten en acteren, ons bij momenten te zwart wit.

< Bert Hertogs >

Cruella is nu beschikbaar op DVD en Blu-ray.