Recensie The Assistant ★★

Eerder dan een film over misbruik op het werk van Jane (Julia Garner), een ‘mannen eerst’ wereld (te zien aan de liftscène bv.) waar ze als vrouw verbaal vernederd wordt (via de telefoon door haar baas en face to face door haar mannelijke collega’s) en dus het #Metoo-thema behandelt, toont The Assistant vooral een verziekte bedrijfscultuur waar mistoestanden met de jaren als ‘normaal’ beschouwd werden, waar er geen speak up-cultuur is, en door de ontstane beklemmende toxische sfeer zelfs vrouwen zwijgen om hun positie niet te verliezen terwijl iedereen weet wat er echt aan de gang is. En als er dan iemand op wil staan om het een en ander te melden wordt dat de vuilbak in gekieperd. Als je hogerop wil klimmen in het bedrijf, hou je best je mond, stelt de prent.

In The Assistant volgen we een dag in het leven van Jane. Die is twee maand geleden, net toen ze afgestudeerd was, bij een filmproducent aan de slag gegaan als assistente. Een saaie job met lange dagen en soms zelfs geen weekends, oefent ze uit. Eigenlijk zou ze filmproducent willen worden, maar kennelijk moest ze onderaan de ladder beginnen en aanvaardde ze dus een job terwijl ze hoger  gekwalificeerd is. Een job die gaat van koffie maken, een proteïnen shake maken, broodjes halen, de sofa in het bureau van de filmmagnaat (waar sommige werknemers zelfs niet op willen plaatsnemen, gezien de reputatie dat het meubelstuk ondertussen heeft), een nieuwe medewerkster Sienna (Kristine Froseth) die helemaal niet de ervaring laat staan de opleiding heeft genoten voor de job (maar die er wel goed uitziet) inwerken, de vrouw van de baas aan de lijn krijgen, je tot twee keer toe je verontschuldigingen moeten aanbieden wat die tweede ‘I will not let you down again’ grappig maakt omdat die zo relatief geworden is, het uitprinten van foto’s van jonge vrouwen die gecast kunnen worden, het repareren van het kopieerapparaat, een oorbel die ze gevonden heeft op de vloer van zijn bureau terug bezorgen aan de eigenares, vervoer regelen naar L.A., print outs over de omzetcijfers (per rank en markt) voor vergaderingen klaarleggen, de jongste versie van een script afdrukken en ronddelen aan collega’s, twee ervan op de hoogte brengen dat ze die avond nog met de baas het vliegtuig op zullen stappen, op de kinderen van de baas passen, Chinese filmproducenten en een beroemd acteur ontvangen, en de voorraad drank of Alprostadil spuiten (een middel tegen erectiestoornissen n.v.d.r.) aanvullen enz.

In The Assistant zien we hoe zowel berichten over het privéleven als het professioneel leven van Janes baas terecht komen bij de assistente. De film die geschreven en op achttien dagen geregisseerd werd door de Australische Kitty Green toont hoe benauwend het werken op kantoor kan zijn, zeker in dat waar de jonge vrouw in terecht is gekomen. Een plek die het hoofdpersonage vermoeit. Niet alleen om de vele verschillende taken (inclusief opruimen, en wat kuisen) die onder haar opleidingsniveau zijn, ook het feit dat ze lange dagen klopt in een omgeving die bijna uitsluitend bestaat uit wit kunstlicht, maakt de jonge vrouw twee maanden nadat ze afstudeerde zich al niet meer goed in haar vel voelt. Veel levenslust zien we dus niet (meer) in haar. Wel is er nog in zekere zin die vechtlust om de mistoestanden aan te kaarten, maar ook die lijkt naar het einde van de film helemaal op.

Janes work-life balance zit dan ook helemaal niet goed. Ze is zelfs de verjaardag van haar vader vergeten maar die reageert opmerkelijk begripvol. De jonge vrouw krijgt echter aan haar vader niet uitgelegd dat ze eigenlijk een voor haar capaciteiten slechte job doet in een bedrijf dat niet het potentieel van haar wil zien. Haar ouders zijn dus onterecht trots op haar en het feit dat ze zich zo hard inzet. Toch neemt ze die trotse reacties aan en corrigeert ze het foutieve beeld dat haar ouders over haar werkgever hebben niet. The Assistant bevat dus een #MeToo-laag maar het gaat verder dan dat. De jonge vrouw is verzeild geraakt in een spinnenweb waar ze zelf wel uit wil maar ook in vast  blijft (deels ook door haar eigen gedrag). Op die manier toont de regisseuse dat de thematiek best wel complex is. De prent toont namelijk een verziekte werkcultuur in een dominante paternalistische mannenwereld tout court, een bedrijf dat te weinig of zelfs helemaal niet geeft om het (mentale) welzijn van haar medewerkers.

The Assistant is een film waar al met al niet veel in gebeurt. Verder dan suggestie dat Janes baas seks heeft met medewerksters en actrices komt die niet. Er zijn dus geen harde bewijzen, wél ernstige vermoedens. Het verteltempo is aan de trage kant. Alweer een saaie dag op kantoor zien we dus vol repetitieve taken. Michael Latham brengt die bij momenten wel knap in beeld wanneer hij de reflectie van het witte kunstlicht van de tl lampen op kantoor in beeld brengt en die laat flirten met Julia’s wangen bijvoorbeeld.

< Bert Hertogs >