Recensie Les intranquilles ★★★1/2

Met Les intranquilles, dat gefilmd werd in coronatijden wat te zien is in sommige scènes waarin de acteurs mondmaskers dragen, brengt de Belgische regisseur Joachim Lafosse de impact die een bipolaire vader op zijn gezin heeft in beeld. Want inderdaad, de titel van de film, die zo veel wil zeggen als de Onrustigen, staat in het meervoud. Dat Lafosse het onderwerp beheerst, merk je gaandeweg de film, die in het eerste stuk vooral inzoomt op de manische fase van Damien (ontzettend sterk en geloofwaardig neergezet door Damien Bonnard). In het tweede deel komt de depressieve periode de kop op steken waarbij de vader onder andere met geen stokken uit zijn bed te krijgen is. Zijn ziekte putten zowel zijn vrouw Leïla (Leïla Bekhti) als zijn zoon Amine (Gabriel Merz Chammah) uit.

Joachim Lafosses vader leed zelf aan een bipolaire stoornis. De man was fotograaf. In Les intranquilles heeft de regisseur van het hoofdpersonage een schilder gemaakt. Die zit in een uiterst creatieve en productieve periode, aangevuurd door zijn galeriehouder die een expo heeft ingepland met 40 werken en Damien alvast een voorschot heeft betaald. Maar die productiviteit eist ook zijn tol, in eerste instantie voor zijn gezin, en in tweede voor zichzelf. Hij voelt zich gewoon zeer goed, ademt energie uit en heeft het ene goede idee na het ander. Daar schuilen echter heel wat gevaren achter. Zo slaapt ie verschillende nachten na elkaar niet en denkt ie dat ie nog perfect in staat is om zijn zoon naar school te rijden.

Maar daar blijft het niet bij. Er zitten ook heel wat bevliegingen tussen zijn gedachten. Zo koopt hij plots een duur horloge voor zijn vrouw, wil hij trakteren met madeleines voor de ganse klas van Amine die hij nog eens wil meenemen naar het meer ook. In de beginscène zwemt hij weg van de boot waar Amine nog op zit en zegt ie hem dat ie weet hoe hij terug moet varen en het dus zelf mag doen. Dan weer wil ie uitpakken tegenover de vriendjes van zijn zoon door met een achterwaartse salto in het water te springen en er vis te vangen. Zo’n bevliegingen kunnen ook plots binnenschieten bij hem om twee uur ’s nachts bijvoorbeeld. Zelfs wanneer ie met zijn gezin op vakantie is. Dan voelt ie plots de nood om een moto te herstellen.

Uiteraard is leven onder hetzelfde dak met een man met zo’n mentale stoornis ontzettend vermoeiend. Wanneer ie zijn lithiumpillen niet slikt, levert dat vertrouwensproblemen op met zijn vrouw. De man voelt zich echter goed, wil zich dan niet laten bevelen, waardoor ie zelfs agressief uit de hoek durft komen tot hij voor zichzelf over de rooie gaat en crasht. Het gevaar zit ‘m in de oneindige lus die zich kan voordoen. Leila vertrouwt haar man alleszins niet helemaal meer. En vooral Amine is het kind van de rekening. Hij leeft soms in een omgekeerde wereld waar hij als kind tegen zijn vader moet zeggen dat hij iets niet mag, en niet omgekeerd. Damien van zijn kant, stelt dan weer (hij hanteert daarbij de spiegeltechniek) dat niet hij het is die ziek is, maar zijn vrouw. Ook Amine zal trouwens wanneer zijn moeder hem iets verbiedt net hetzelfde zeggen. Om maar te zeggen dat zo’n zaken zowel fysiek (weinig slapen, op twee jaar tijd 15 kilo bijkomen o.a.) als mentaal (de gevaren, de verwijten …) al snel beginnen doorwegen. Ook Amine begint net als zijn moeder bipolaire trekjes te krijgen (invloed van de omgeving). Of doet ie aan imitatiegedrag om zijn vaders ziekte (via humor) op zijn manier een plaats te kunnen geven?

Les intranquilles, waar Olafur Arnalds ‘Reminiscence’ als terugkerend thema in te horen is, is een degelijke state of mind-film, die weliswaar soms wat sleept. Maar de fenomenale acteerprestatie van Damien Bonnard maakt veel goed. Eén van de sterkste scènes is met stip die wanneer Damien ‘Mes amours’ van Jean Ferrat meezingt terwijl hij een portret van zijn vrouw schildert maar niet naar haar luistert als ze zijn aandacht meermaals vraagt.

< Bert Hertogs >