Recensie Hamlet ★★

Een zeer heldere lezing van Hamlet. Die maakte regisseur Greg Hersov van Shakespeares langste theatervoorstelling. In The Young Vic klokt de voorstelling af op drie uur en tien minuten met een pauze. Vooral het eerste deel (goed voor een uur en drie kwartier theater) voelt bij momenten aan als een lange zit. Dat komt door de declamerende stijl, eerder dan acteurs die we zien acteren, lijken we ze vooral te zien voordragen, wat erg klassiek aanvoelt. Daardoor komt de zaak niet zelden als grotesk over, ook wat het neerzetten van donkere emoties (rouw, haat en madness) betreft. En missen we dus voldoende inleving van de acteurs.

Gelukkig is er in het veel boeiendere tweede deel, waarbij ook enkele acteurs a capella zingen, beterschap. Niet alleen wordt er dan beter gespeeld, er is ook meer afwisseling zodat het allemaal wat minder statisch oogt. Steun van het decor van Anna Fleischle krijgen de spelers dan echter allerminst, want de draaiende spiegelende zuilen, zorgen nauwelijks voor dynamiek.

Er is geen definitieve versie van Hamlet. Elke regisseur moet dus een keuze maken, voor welke van de drie (Q1 uit 1603, Q2 uit 1604-1605 of F uit 1623) die gaat. Q1 is de kortste, Q2 is bijna dubbel zo lang als Q1, maar kent dan weer sommige belangrijke dialogen uit de F-versie, die ietsjes korter is dan Q2, niet. Het feit dat de theaterwereld geen consensus vindt, betekent ook dat er geen finale versie bestaat van het werk, zodat iedereen zijn versie van Hamlet kan maken. Hersov ging voor helderheid. Las ie een tekst drie keer en wist ie niet wat er bedoeld werd, en bracht die niets bij aan de muziek van bijvoorbeeld een vers, dan haalde hij (terecht) de schaar boven. Hij combineerde Q2 met F waarbij Q1 als een geest doorheen de voorstelling waart. Op vlak van continuïteit was het zijn ambitie om een mystery thriller op het podium te zetten waarbij ook stilgestaan wordt rond het hallucinerende, filosofische en droomachtige.

Dat is niet helemaal gelukt. Het lijkt immers wel alsof de tekst, de vorm, zeker in het eerste bedrijf elke vorm van erbij acteren de castleden onmogelijk maakte. Als stijve harken (vooral Adrian Dunbar als Claudius en Tara Fitzgerald als Gertrude vallen behoorlijk tegen in hun rollen) zien we ze zich voortschrijden over het podium. Zonder al te veel inleving ook. De tekst komt zo behoorlijk droog binnen. De enige die qua spel veruit boven al de rest toornt in het eerste deel is een fenomenale Norah Lopez Holden die als Ophelia ook een heel mooie boog mag maken en dat voortreffelijk doet. Van het kinderlijke, naïeve meisje dat verliefd is, over de gedumpte jonge vrouw, tot de rouwende vrouw (omdat ze haar vader verloor) die uiteindelijk besluit om uit het leven te stappen (‘het gif van diepe rouw’), geromantiseerd, dat wel, verdronken onder een treurwilg, het water bezaaid met bloemenkransen. Deze Hamlet had dus even goed Ophelia kunnen heten.

Het is misschien wel het meest emotionele personage dat we hier te zien krijgen in een verder behoorlijk formele wereld. Norah is overigens niet de enige die in positieve zin, heerlijk contrasteert met de rest. Ook Joana Borja (Guildenstern) en Taz Skylar (Rosencrantz) doen dat. Alleen al de manier waarop ze opkomen, selfies nemend, voelt erg modern aan.  Maar net als de streepjes reggae en hiphop die Hersov in deze Hamlet steekt, had ie gerust radicaler en voluit de kaart wat ons betreft mogen trekken om van deze Hamlet een volledig hedendaagse versie te maken. Nu wil hij zowel de conservatievere kijker behagen als de hedendaagse. Waardoor de voorstelling niet altijd even coherent aanvoelt en neigt naar vis noch vlees dat ons geserveerd wordt.

Het blind casten van Cush Jumbo in de titelrol, die haar goed af gaat, vinden we top. Maar misschien wel het meest verrassende is de keuze om de focus niet exclusief op Hamlet te leggen maar op de kettingreactie van wraak die tot dit drama leidt.

Hamlets vader is vermoord door zijn broer Claudius. Hamlet wil die daad wreken, maar mag enkel Claudius treffen, niet zijn moeder die kort na de dood van haar man in de armen van Claudius valt. Hamlet doodt, denkende dat het zijn oom is, Polonius, de vader van Laertes en Ophelia. Claudius wil Hamlet vermoorden met een gifbeker omdat die weet heeft van wat hij met zijn broer gedaan heeft. Maar het is uiteindelijk Gertrude die onwetend van de beker drinkt, en sterft. In een messengevecht (waarvan er een vergiftigd is) bezeren zowel Laertes als Hamlet zich met het gif. Zo zijn er 7 doden uiteindelijk (waarvan de meeste in het vijfde bedrijf vallen, wat mee verklaart waarom dat tweede deel zo veel interessanter is, omdat het vertelritme danig versnelt en er veel gebeurt). Na koning Hamlet volgen immers Polonius, Ophelia, Gertrude, Claudius, Laertes en Hamlet.

Hamlet in the Young Vic, dat veel radicaler de moderne kaart wat ons betreft mocht trekken, komt vooral in het tweede deel pas goed op dreef. Wij onthouden vooral Norah Lopez Holden in de rol van Ophelia, ook al speelt ze haar emoties (net als haar andere medespelers, hier haar verdriet) iets te groots.

< Bert Hertogs >