Recensie Trouble ★★★

Tussen ontzettend toegankelijk en direct, net als Andy Warhols zeefdrukken, en totaal niet (net als diens 5 uur en 20 minuten durende anti-film Sleep uit 1964 met zijn slapende vriendje John Giorno in de hoofdrol: wie wil dat uitzitten?), dat is Trouble van Gus Van Sant dat haar Belgische première kende in deSingel die tevens co-producent is van het werk. Van Sant speelde al begin jaren ’90 met het idee om het leven van popartkunstenaar Andy Warhol te verfilmen. Maar toen zijn hoofdrolspeler River Phoenix overleed, ging het project in de kast. Nu heeft ie toch dat idee op uitnodiging van de Portugese BoCA Biënnale uit de kast gehaald, weliswaar om er geen film, maar een muzikale theatervoorstelling van te maken die musicalachtig overkomt maar toch ook weer niet als musical beschouwd kan worden omdat er gewoon te weinig nummers in steken, redelijk fragmentarisch overkomen en totaal niet in het gehoor blijven hangen.

Trouble lijkt soms heel erg op een gesproken bezoekersgids van een Warhol expo. Waar we ons bevinden wordt in de boventitels getoond, en verder beschrijft de tekst op een zeer heldere manier de belangrijkste eerste acht jaren van Warhols carrière. In de openingsscène zien we de kunstcriticus Clement Greenberg geen hoge pet ophebben over de nieuwe kunststroming pop art tijdens een tentoonstelling in 1959 waar we ook de belangrijke kunsthandelaar- en verzamelaar Leo Castelli tegenkomen.

Het eerste scènebeeld toont dan ook schilderijen die over consumentisme gaan. In de daarop volgende van de pot gerukte scène zien we Warhol bidden tot Maria die hem onder andere antwoordt dat ze altijd al vragen gesteld heeft over (de geaardheid van) Jezus. Overigens komt niet alleen Warhols werk aan bod in Trouble, ook onder andere ‘the Target’ van Jasper Johns en ‘Drawing 25’ van Cy Twombly worden aangehaald net als hoe Andy voor zijn achternaam als kunstenaar de laatste ‘a’ liet vallen, begon met soepblikken te schilderen (en daarna via zeefdruk omdat er dan makkelijker en sneller series van te maken vielen) om uiteindelijk aan het filmen te slaan in zijn Silver Factory met zijn superster Edie Sedgwick die het na een tijdje voor bekeken hield omdat de artiest niet antwoordde op haar vragen. Waarom het geluid van de films zo slecht is bijvoorbeeld.

Warhols Silver Clouds zweven over het podium in deSingel en enkele wolken gaan ook de zaal in zodat de toeschouwers die een duwtje in de lucht kunnen geven. Wanneer de rekeningen zich opstapelen (het filmen en de huur van de Silver Factory wordt te duur in vergelijking met wat er nog binnenkomt aan inkomsten) bekent dat het einde van de Silver Factory. Voor veel geld zal Warhol dan zich terug focussen op portretten. Portretten die nu aan veel geld verkocht worden op een kunstveiling.

In de laatste scène zien we de overleden Warhol (zijn) kunst relativeren, ‘het zijn maar schilderijen’ zegt ie. Eerder liet ie zich dan weer opmerken met de quote: ‘popart is al zo stom. Het enige dat ik moet doen is het nog erger maken. Dat is magie!’ waarbij hij aantoont dat hij vooral een toegankelijk massaproduct wou scheppen wat dan weer niet echt matcht met de prijzen die betaald moesten worden om een kunstwerk door hem te laten maken in zijn tijd.

Het is die contradictie, tussen toegankelijk & commercieel en niet of nauwelijks toegankelijk & niet-commercieel (film), musical en muzikaal theater, kunst en antikunst waarop Trouble dan ook de ganse tijd surft. Wij noteren vooral dat niet zo zeer de negatieve of positieve toon van een recensie telt voor de kunstenaar, wel het aantal bladzijden dat aan hem gewijd wordt. Ook dat is een zuivere commerciële reflex.

In Trouble zien we Warhol overigens ook sakkeren dat de aanslag van Valerie Solanas op hem naar de achtergrond verdwenen was in de kranten en magazines omdat Robert F. Kennedy in dezelfde week (drie dagen later, op 6 juni 1968 n.v.d.r.) neergeschoten was.

Maar verder is Trouble zowel qua toon als inhoud behoorlijk oppervlakkig (tenzij je geen voorkennis hebt van Warhols werk en carrière) en flauw.

< Bert Hertogs >