Recensie The Card Counter ★★1/2

Na iets meer dan een uur verlaat een groepje bioscoopbezoekers zaal 12 waarin The Card Counter wordt vertoond. Er valt iets voor te zeggen want het misdaaddrama van Paul Schrader sleept behoorlijk met die vele black outs (het scherm dat even zwart kleurt) en het trage vertelritme in het begin. Maar de deur is nog maar net achter hen dichtgevallen of de prent begint – weliswaar rijkelijk laat – steeds beter te worden en zelfs te boeien. Schrader neemt dus alle tijd om zijn personages te ontwikkelen. Als kijker moet je dus vooral voldoende geduld aan de dag leggen.

In The Card Counter volgen we William Tillich (Oscar Isaac). Die heeft 8 jaar gezeten in een militaire gevangenis. Hij heeft daar de routine van elke dag omarmd en ervan gebruik gemaakt om te leren kaarten tellen, wat van pas kan komen bij blackjack in het casino waar de kaarten die al gelegd zijn impact hebben op toekomstige kansen. Maar wie dat doet kan er uitgesloten worden. De man houdt zich dus low profile, schuimt verschillende zaken af en zal steeds voor een bescheiden winst gaan om onder de radar te blijven. Zo’n 700 dollar bijvoorbeeld op enkele uurtjes. Tillich verblijft in een motel. Alle meubels overtrekt hij met witte lakens die hij met koord aan het object vastbindt.

De kaartenteller leert La Linda (Tiffany Haddish) kennen die Tillich vraagt om voor haar investeerders te gokken tijdens wedstrijden waar er veel meer te vangen valt. Ze stelt voor om de winst dan te delen onder hen getweeën. Maar The Card Counter weet dat als hij schulden maakt, hij het is die er volledig mag voor opdraaien zodat het risico bestaat dat ie zich in de nesten werkt en afhankelijker wordt. Vandaar ook dat ie aanvankelijk het aanbod afwijst.

Dat verandert echter wanneer hij Cirk (Tye Sheridan) ontmoet heeft. Diens vader Roger Baufort heeft zelfmoord gepleegd nadat zijn vrouw hem verlaten heeft. Net als Tillich moest Baufort in de Abu Ghraib-gevangenis gevangenen folteren. Vaak werden daar foto’s van gemaakt waardoor ze in de gevangenis belandden. Hun overste, John Gordo (Willem Dafoe) bleef buiten schot omdat er geen bewijsmateriaal was tegen hem hoewel hij de opdrachtgever was.

Cirk wil zijn vaders dood dan ook wreken. Tillich neemt hem op sleeptouw en wil geld voor hem verdienen door te gokken zodat Cirk de schulden van zijn moeder kan terugbetalen en een nieuw leven starten door te gaan studeren. Maar die houdt zich niet aan dat plan, trekt naar Gordo’s huis om die man te vermoorden maar komt zelf om het leven. Tillich die dan de finale speelt van een pokerwedstrijd moet kiezen om het eindspel in te zetten. Maar welk eindspel zal hij kiezen?

The Card Counter is bij momenten best verwarrend. De eerste keer dat je de Abu Ghraib-beelden te zien krijgt, komen die als het ware uit het niets plots in beeld waardoor je even gedesoriënteerd wordt in de film zelf. Pas later kan je dat koppelen aan Tillichs verleden.  

Het sterkst van al is The Card Counter wanneer die de filosofische tour opgaat en gokken vergelijkt met het leven in de reële wereld. Zo stelt het hoofdpersonage dat je een schuld kan opbouwen bij het gokken maar dat ook het geval is in het echte leven door begane daden in het verleden. Tillich stelt dat die schuld nooit vereffend kan worden. Maar de meest treffende vergelijking tussen gokken en het leven legt ie wanneer hij het heeft over mensen die tilt kunnen slaan. Tijdens het spel door stoïcijns gedrag plots achterwege te laten en – niet zelden radeloos – een te grote niet beredeneerde gok wagen voor de matige tot slechte positie waar een gokker met zijn kaarten in verkeert. In het echte leven kan je tilt slaan door opgekropte emoties die je niet meer kan beheersen. Zal Tillich net als Cirk tilt slaan of houdt hij zichzelf onder controle? Dat ontdek je in The Card Counter waar Martin Scorsese uitvoerend producent van is.

<  Bert Hertogs >