Recensie Madrigals ★★

‘What about the cave men?’ lezen we op het einde van Madrigals, de jongste muziektheatervoorstelling van Benjamin Abel Meirhaeghe na diens veel geprezen A revue waar wij een totaal andere mening op nahielden dan de rest van de journaille. De grap, een monoloog die hij ook recent maakte met Kim Karssen vonden we dan weer wel zeer goed. Maar helaas vonden wij Madrigals, net als behoorlijk wat toeschouwers overigens, op zondagmiddag zat er achteraf niet meer in dan een beleefdheidsapplaus van het publiek in de Rode Zaal van deSingel, maar wisselvallig. En dat is uitsluitend toe te schrijven aan de regie van Benjamin Abel Meirhaeghe. Want de muziek van Jesse Kanda die eerder al werkte voor Björk en nieuwe muziek componeerde bij de Madrigalen van Claudio Monteverdi is absoluut de moeite.

In Madrigals zien we gratuit naakt op de scène dat bijna de helft van de tijd geen toegevoegde waarde biedt. Verder dan de eros en thanatos die in Monteverdi’s werk zit, te laten afspelen in een grot, kwam deze productie niet. Het resultaat is dat we de cast poedelnaakt op het einde over Mars horen zingen: ‘I sing of a proud and raging Mars, of his bitter conflicts and valiant battles. With my fierce and warlike song I make swords clash and torches blaze.’ Een tekst die totaal niet matcht met hun naaktheid dan.

Bon, als je dan toch verder moet meegaan in het holbewoners-verhaal, hoewel Monteverdi de overgang tussen de renaissance met de barok markeert, moet je ook consequent zijn. En dan moet je dus tot in de zaal het gezelschap niet al te fris laten ogen, en ruiken (al dan niet via een geurkunstenaar) en vooral niet toelaten dat je castleden hun schaamhaar mooi trimmen. Neen, dat dient er dan wat verwilderd bij te liggen. Maar zelfs dan nog clash je onherroepelijk met de tekst: ‘Now and then they move in close and the battle becomes more intimate, with no room to use swords: they strike cruel, brutal blows with the pommels instead, and their helmets and shields clash together.’ Meirhaeghes poging om van Madrigals een roep om vrijheid te maken (met bv. een kringdansje rond het vuur, of later wanneer de acht dansers en zangers vrij mogen rondlopen in een cirkel en rond hun as draaien om zo het kindse en pure te tonen) binnen een eigentijdse orgie (die wél geremd aanvoelt) botst gewoon met de boventiteling die ons fijntjes erop wijst dat de werken over liefde en oorlog gaan (en zich afspelen in een tijd dat er helmen, schilden en zwaarden bestaan).

De tekst en enscenering staan dus bij momenten haaks op elkaar waardoor de voorstelling ook behoorlijk absurd wordt. Dat is ze ook bewust tijdens bepaalde scènes, en lang niet alleen wanneer de moderne sound van Kanda al dan niet in combinatie met groene lasers zwaar afsteekt tegenover de holbewonerscontext waarin we verkeren. Bijvoorbeeld wanneer een wit projectiescherm naar beneden komt en we daar een animatiefilmpje zien waarbij een skelet applaudisseert voor een bodybuilder, of er naar een pornosite gesurft wordt waar we uiteindelijk een gruwelijk dierlijk tafereel te zien krijgen, voelt dat surrealistisch en absurd aan. Maar even goed kan je er iets bijzonder relativerends in zien.

Madrigals probeert langs alle kanten rauw geweld te koppelen aan eros, seks, of hier de orgie die het wil voorstellen, maar het komt allemaal wat geforceerd over. En ook al lachte het publiek met het gitaarspelen rond het vuur, inherent aan zo’n scène die zich nog steeds afspeelt op veel jeugdvakanties, er zit een erotische spanning in net als samen in de sauna kruipen (en wat water op de hete steen gooien waardoor er een wolk stoom verschijnt) of het samen douchen, hier te zien wanneer de acht zich laten besprekenkelen onder enkele sprinklers terwijl ze ook onder drie rode lampen staan.

‘The vulva opens, I go the normal way.’ lezen we in het begin ook in de boventiteling. Er valt dus zeker iets te zeggen voor de orgie die Meirhaeghe wil tonen. Al is die ongeremde orgie, waar de promotekst het over heeft, ver zoek op de scène op een vrouwenhoofd na dat even tussen de twee borsten gaat van haar collega, een man die via bondagetechniek opgehesen wordt en een vrouw die een voetmassage krijgt. Verder is er vooral heel veel suggestie wanneer twee naakte vrouwen tegenover elkaar eerst neuzen-neuzen om vervolgens de tong uit te steken en elkaars tongpuntjes aan te raken waarna ze kussen terwijl de zes anderen liggend op hun buik hun onderbenen en voeten naar boven en beneden doen. Ook verwijzend naar de opengaande bloem of vagina als je wil zien we het gezelschap rond ze staan en achterover buigen, terug gewoon gaan staan, en dat herhalen.

Zelfaanvaarding ook daar gaat Madrigals over wanneer Lucie stelt dat ze op vrouwen valt, ze een strijd moest voeren en niet weet of ze die gewonnen heeft. Hanako weet dan weer dat we allemaal verschillend zijn maar toch ook gelijken terwijl Els eerder ‘I die and am reborn a thousand times a day, so far am I from finding salvation.’ zong, wat Victor op zijn beurt steeds herhaalde. Voor- en nazingen, ook dat heeft absoluut iets aantrekkelijks. Maar als het de bedoeling was van Madrigals om ons botergeil te maken en zo deSingel te verlaten, moeten we helaas melden dat inconsistenties en/of continuïteitsfouten zelfs de kleinste vorm van beginnende opwinding bij ons onherroepelijk de kiem in smoren.

< Bert Hertogs >