Recensie De bevrijding van het edelhert ★

Hysterisch en druk om uiteindelijk te eindigen met een moraliserend nagesprek waarbij de toeschouwers gevraagd wordt om enkele nieuwe regels op te stellen, afspraken zodat we het leven, thuis, op school of in het algemeen eerlijker kunnen maken. Dat is De bevrijding van het edelhert van Pieter De Buysser in een co-regie door Khalid Koujili El Yakoubi en Thomas Bellinck.

De bevrijding van het edelhert gaat over het hertenbos, ook wel onder sommige dieren het ‘pas opper-bos’ genoemd, wiens naam eigenlijk niet langer representatief is voor de dieren die je er allemaal in terugvindt. Moeder edelhert (Ahilan Ratnamohan) is gevangen genomen door de everzwijnen. Dat komt omdat ze een dier dat verboden is, geholpen heeft. In dit geval de giraf (Maya Mertens) - ‘Ook al is het niet allemaal pluis, een giraf geraakt altijd thuis’ - die al behoorlijk haar nek uitgestoken heeft. Haar kleintje (Karlijn Sileghem) wil haar gaan bevrijden maar de hond (Marjan De Schutter) blijkt het niet breed te hebben en de wolven getipt. Wanneer ze dan toch aankomen in de gevangenis die er groter uit ziet dan gedacht, blijkt het edelhert er pas uit te willen komen als iedereen op gelijke poot staat met elkaar.

Het leukste aan De bevrijding van het edelhert is met stip het taalspel. ‘I, niet haai’ zegt de dolfijn (Jeroen Van der Ven) bijvoorbeeld. Verder noteren we onder andere ‘Wat is hier aan de poot?’, ‘Hij steekt daar geen pootje voor’ … en integreert het ook recente politieke slogans van verschillende politieke partijen. ‘Gewoon doen’, ‘baas in eigen bos’, ‘vooruit’ … zijn er maar enkele. De politieke laag van deze voorstelling die verrechtsing aankaart (en zelfs even refereert naar de SS in de rode vlaggen) alsook ons kolonialistische verleden aanhaalt via Farbod Fathinejadfard in de rol van de olifant, een acteur die zelf nog steeds geen Belgische nationaliteit bezit, wat volgens hem aan ‘het systeem’ ligt, ligt er dus vingerdik op.

‘Er zijn meer kippen dan herten op de planeet maar zou jij door kippen willen worden bestuurd?’ en ‘deze natuur ligt niet zo in mijn natuur’ klinkt het onder andere nog. Soms gaat de productie ook de filosofische toer op met ‘Nergens is overal. Dus ben ik altijd thuis.’ en over fake news: ‘We moeten ons bevrijden van het waanbeeld mens’.

Visuele humor in combinatie met taalhumor zien we wanneer De bevrijding van het edelhert letterlijk een grens verlegt. Maar grensverleggend theater is dit helaas verre van. Behoorlijk wat scènewissels (niet in het minst die wanneer we overgaan van de keuken, eerder een houten hal met verschillende deuren) naar het bos, duren bijzonder lang en doen al de tamelijk slappe spanningsboog verslappen. Ook het beperkte narratief is helemaal niet in evenwicht met de uiteindelijke duurtijd van deze voorstelling, ruim anderhalf uur. Er had makkelijk ruim een kwartier afgekund en -gemogen.

< Bert Hertogs >