Recensie Justine ★★★1/2

Een op waargebeurde feiten gebaseerde muziekvoorstelling. Dat is Justine van Fred Klee. De man zat enkele jaren tussen 2003 en 2007 in de Antwerpse gevangenis onder andere omwille van het opzetten van een btw carrousel. Nadat ie vrij gekomen was, las ie in de krant dat de verpleegster die de gedetineerden en geïnterneerden niet alleen aan hun pillen hielp, maar ook een luisterend oor vormde tegen de eenzaamheid in de nor, vermoord was teruggevonden. Justine klinkt dan ook vooral als een eerbetoon aan haar hoewel hij koos om haar in deze voorstelling een schuilnaam te geven, die verwijst naar Vrouwe Justitia. Daarnaast schuwt ie de kritiek niet op het gevangeniswezen.

Een celgenoot die de vallende ziekte ’s avonds gekregen had, moest een ganse nacht op de grond blijven liggen. Er werd niets met hem gedaan. Zelf geeft ie mee dat toen hij Justine voor het eerst ontmoette hij zichzelf ondergepist en -gekakt had. Het was pas toen hij in open lucht kwam na een lange tijd, dat hij zijn eigen stank rook. Het is dan dat ie haar voor het eerst ontmoette, zeep aangeboden kreeg en alle tijd die hij nodig had om zich te wassen. Propere kleren kreeg hij ook.

Het is zo dat er een vriendschap ontstond met haar. Gaandeweg kreeg Fred wat taakjes toebedeeld en ook enkele sleutels van de gevangenis in de Begijnenstraat. En zo kon hij al een Chinees, of een stukje pizza eten met haar. Op een dag kreeg hij een fles wodka. Daar werd ie mee betrapt in zijn cel en stelde zelf een straf voor aan de cipiers. Hij heeft haar nooit verraden dat het via haar was dat ie aan de sterke drank was geraakt.

Justine focust ook op mentaal welzijn. Zo beschrijft Fred, die voor alle duidelijkheid geen professioneel zanger of acteur is, nauwgezet hoe je nog nauwelijks een besef van tijd hebt in de gevangenis. Hoe hij beukte op zijn celdeur in de hoop dat die open zou gaan. Hoe weinig licht er ook inviel. Kritiek over de onmenselijke leefomstandigheden heeft ie als ie beschrijft dat ie het deken van zijn bed gebruikte om zijn ondergepist en -gekakt lijf wat op te kuisen. En verder geeft ie mee dat ie dat de telefoons in de bezoekersruimtes slecht werken waardoor praten met je geliefden bemoeilijk wordt, dat sommige gevangenen zo zwaar onder de medicatie zitten wat te zien is aan hun langzame pas en dwaze ogen en gedetineerden samen met geïnterneerden in de gevangenis belanden bij ons, waarvoor ons land elk jaar veroordeeld wordt.

Tussen de stukken van het verhaal door horen we een sterk jazzcombo met Jan Ieven (bas), Alano Gruarin (piano – hij mag bv. een heerlijke pianoriff laten horen in ‘Low rider’ en zang) en Arnout Hellofs (drum en zang) aan het werk. Die laatste is trouwens ook de drummer van Hooverphonic. Zij houden samen met een uitstekende Jolijn Antonissen die de rol van Justine speelt en zingt het niveau van de voorstelling goed op peil. Al zijn sommige overgangen soms wat tenenkrullend en getuigen die van weinig inspiratie. We zijn nog maar tien minuten in de voorstelling en het klinkt al ‘Allez Fred, speel nog eens iets’ … In de hoogte blijkt Fred beperkt als zanger, en zijn Limburgse tongval (o.a. ‘Ich’) steekt ie niet onder stoelen of banken. Maar zij stem blendt wonderwel met die van het jazzcombo en Jolijn, bij ‘My eternal tear’ onder andere. Dat de voorstelling vanuit eigen ervaring spreekt, en dus bijzonder persoonlijk (en emotioneel) is, zorgt er voor dat die ook snel onder de huid kruipt.

< Bert Hertogs >

Credits:
Tekst en muziek: Fred Klee
Regie: Walter Janssens
Vertellers: Fred Klee en Jolijn Antonissen
Muzikanten: Fred Klee (zang en gitaar), Jolijn Antonissen (zang), Jan Ieven (bas), Alano Gruarin (piano en zang) en Arnout Hellofs (drum en zang)
Productie: Jan Ieven en Fred Klee
Coproductie: De Rode Antraciet vzw