Recensie The art of Banksy ★★★★

In Earlham Street, in de buurt van Covent Garden kan je naar een niet geautoriseerde expo met werk van Banksy. Daarin zijn originele werken van de spraakmakende straatkunstenaar te zien die allerhande privéverzamelaars (sommigen willen anoniem blijven waardoor de nummering van hun unieke werken overplakt werden) op legale manier in hun bezit kregen. Een van de sterkste werken die er te zien zijn, is met stip de houten replica van Peckham Rock. Met dat werk infiltreerde Banksy in musea zoals Tate Britain en daarna the National History Museum, het Louvre en The British Museum en stelde hij het er tentoon tussen de vaste collectie. In Peckham Rock zien we zogezegd een prehistorische figuur die een winkelkar voortduwt. In 2005 was het te zien in The British Museum samen met een beschrijving van het werk zodat het authentiek leek. Het duurde drie dagen eer iemand doorhad dat er iets niet in de haak was. Of hoe geniaal Banksy is.  

Dat informatielabel bevat de volgende tekst: ‘This finely preserved example of primitive art dates from the Post-Calatonic era and is thought to depict early man venturing towards the out of-town hunting grounds. The artist responsible is known to have created a substantial body of work across the South East of England under the moniker Banksymus Maximus but little else is known about him. Most art of this type has unfortunately not survived. The majority is destroyed by zealous municipal officials who fail to recognise the artistic merit and historical value of daubing on walls.’

The art of Banksy toont bij de start een tijdslijn met onder andere de expo’s die de Britse kunstenaar die wellicht uit Bristol komt, tijdens zijn tot op heden 25-jarige carrière gaf alsook het officiële boek ‘Wall and piece’ dat ie uitbracht in 2005. De tentoonstelling focust daarbij in een laatste zone ook in op ‘Barely Legal’. Die expo die Banksy in Los Angeles in 2006 hield, zijn derde en wellicht meest controversiële, vond plaats in een magazijn en bevatte onder andere een 37-jarige oude levende Indische olifant die net als de muur beschilderd was in rood en goud.

Banksy verwees daarmee letterlijk naar de metafoor ‘de olifant in de kamer’ terwijl zijn expo voornamelijk focuste op het armoedethema. Met ‘There's an elephant in the room. There's a problem that we never talk about. The fact is that life isn't getting any fairer. 1.7 Billion people have no access to clean drinking water. 20 Billion people live below the poverty line. Every day hundreds of people are made to feel physically sick by morons at art shows telling them how bad the world is but never actually doing something about it. Anybody want a free glass of wine? Banksy, Los Angeles 2006’ maakte hij zijn punt, ironiseerde zichzelf en werken als ‘Trolleys’, ‘Sale Ends’ en ‘Morons’ werden iconisch.

(lees steeds verder onder de afbeeldingen)

(c) The Art of Banksy

Enkele zaken waar de tijdslijn bij stilstaat, is zijn samenwerking met het platenlabel ‘Wall of sound’ in 2001. De artiest ontwierp voor hen 3 albumhoezen voor de compilatie cd’s ‘We love you… so love us’ om zo onder de aandacht te komen. In deze tentoonstelling is er ook een sectie daaraan volledig gewijd. Hoezen die hij creëerde voor Blur konden daar uiteraard niet ontbreken. Maar ook de stunts die hij uithaalde zijn heerlijk. Zo liet ie het debuutalbum van Paris Hilton remixen door Danger Mouse terwijl hij zelf de hoes en het artwork van het schijfje onder handen nam. Vervolgens stalen enkele shoplifters de originele albums in Britse platenzaken en vervingen die door de versie van Danger Mouse en Banksy. Een andere stunt die Banksy deed, was een biljet van 10 pond uitgeven met daarop het gezicht van Lady Di. Deze exemplaren zijn onder andere te zien in deze tentoonstelling.

(c) The Art of Banksy

In alle verschillende ruimtes worden korte stukken uit een interview met Ben Eine getoond die Banksy’s werk drukte. Hij geeft onder andere mee dat de kunstenaar zo democratisch mogelijk zijn werk aan de man wou brengen. Reden ook waarom alle prints bijna hetzelfde formaat hebben. ‘Dan kan je dat in een IKEA-kader steken.’ klinkt het. Uiteraard is het wat ironisch dat Banksy’s werk nu bijzonder veel geld waard is. Iets wat ie zelf ook toont in ‘Festival’, een van de werken van hem die we bijzonder sterk vinden. Daar zien we een aantal punkers aanschuiven aan een merchandise stand op een festival om er een rood t shirt te kopen van 30 dollar met daarop de tekst ‘Destroy capitalism’.

Waar deze The art of Banksy helaas te weinig op focust (voor alle duidelijkheid we hebben geen audiogids ter beschikking gekregen) zijn de referenties die de kunstenaar maakt. Naar Warhols iconische prints met Marilyn Monroe op bijvoorbeeld. In 2005 beeldt ie Kate Moss gelijkaardig af. Maar het meest van al springen zijn Tesco soup cans eruit die refereren naar de Campbell’s soepblikken van Warhol. Banksy toont een wit product en kaart zo de banaliteit van massaproducten aan.

(c) The Art of Banksy

Andere opmerkelijke acties die Banksy ondernam waren onder andere zijn medewerking aan een ontbossingscampagne van Greenpeace in 2002 waarin hij Disney-figuurtjes uit Jungle Book gebruikte. Disney verhinderde dat deze campagne uitgerold kon worden omwille van legale (copyright) redenen. Onder de recente hoogtepunten vallen onmiskenbaar Dismaland in 2015, een apocalyptisch Bemusement-park in Weston Super Mare waar Europa’s grootste openluchtzwembad was. 4.000 bezoekers per dag kreeg het park 36 dagen aan een stuk over de vloer. Een ticketje kostte slechts 3 pond. 2 jaar later opende hij het Wall Off-hotel in Bethlehem. 100 jaar nadat de Britten de controle over Palestina namen. 10 kamers heeft het hotel die allemaal uitkijken op de scheidingsmuur. Ze werden gedecoreerd door Palestijnse artiesten en Banksy.

‘Girl with balloon’, Banksy’s meest gekende en geliefde werk, werd in 2018 verkocht aan 1 miljoen pond tijdens een veiling bij Sotheby’s. Toen het werk verkocht werd, vernietigde het zich deels zelf omdat er een papierversnipperaar in de lijst ongebouwd was. Halfweg hield die echter op. In oktober 2021 werd dit deels versnipperde werk opnieuw geveild. Het klokte af op 18,6 miljoen pond. In 2019 werd Banksy gedwongen om zelf officiële merchandising op de markt te brengen nadat er wenskaarten met zijn werk opgedoken waren. Banksy had geen andere keuze dan een eigen lijn te beginnen omdat ie anders zijn handelsmerk zou kunnen verliezen. Dus opende hij shop.grossdomesticproduct.com waar alles uitverkocht blijkt en bbay.shop niets tweedehands aangeboden wordt.

< Bert Hertogs >

Meer info en tickets over The art of Banksy in Londen: artofbanksy.co.uk
Reken ongeveer een uur voor een bezoek aan deze expo.