Recensie Compagnons de la chanson ★★★1/2

Met Compagnons de la chanson brachten Marijn Devalck en Liliane Saint-Pierre een van de eerste concerten in Triarte, de zaal van het voormalige Echt Antwaarps Theater. Een acteur en een zangeres namen elk een deel van de show voor hun rekening die in het teken stond van het Franse chanson en ze eindigden door drie nummers samen te zingen. Hoewel het samenspel tussen Marijn op Gibsongitaar en de band niet goed zat bij ‘Que je t’aime’, noteren we wel bijzonder sterke versies van ‘A quoi ça sert l’amour’ een vraag waarop ze allebei, hoewel ze meer dan 50 jaar op de planken staan, het antwoord schuldig waren. Ronduit subliem was hun enige toegift ‘Vivre’ waarbij we Saint-Pierre de tekst hoorden zingen in het Frans en Devalck daarin ‘Laat me’ verweef.

Wat beide artiesten gemeen hebben, is dat ze op hun vijftiende aan hun carrière begonnen. Bij Marijn ging alles in een stroomversnelling toen hij deelnam aan HUMO’s talentenjacht (de voorloper van HUMO’s Rock Rally) in Bobbejaanland. Dat leverde hem twee pagina’s op in het tijdschrift die in hem, hij trad toen onder de naam Marino Falco op, de Vlaamse Adamo zag. Platenfirma’s bodem hem liedjes aan om in te zingen maar op zijn veertiende vond ie het niet kunnen om over de liefde te zingen (wellicht bij gebrek aan voldoende ervaring over dat thema). Dus schreef ie een eigen hoogstpersoonlijk nummer over zijn vader die toen ie zes was – zijn vader was toen 38 – gestorven was: ‘Je n’ai plus mon papa’.

Via Jean Blautes vader Leonard kwamen Rocco Granata en Louis Neefs naar hem kijken. Rocco vond dat ie dat nummer moest uitbrengen. Hij moest alleen nog op zoek naar een B-kantje en dat werd ‘Ma première cigarette’, over zijn eerste sigaret, een groene St. Michel die hem niet goed bevallen was ‘Ik zag zo groen als het pakje zelf’. We zijn in de jaren ’60 wanneer Marijn een abonnement heeft op de AB omdat daar toen veel Franstalige chansonniers kwamen optreden. Daar, tijdens een optreden, is zijn liefde voor het Franstalige theatrale chanson, niet het pop chanson dus gegroeid.

Marijn sloeg die richting uit, en koos dan niet langer voor nummers die er instant voor zorgden dat vrouwen hun zakdoeken moesten bovenhalen. Die eigenzinnige keuze werd het begin van het einde versterkt door onder andere Leuven Vlaams eind jaren ’60. Vanaf dan was het niet meer bon ton om in Vlaanderen Frans te spreken, laat staan te zingen. De gevolgen daarvan zijn, op het recente succes van Stromae en Angele na, overigens tot op de dag van vandaag nog voelbaar. In een stad als Antwerpen merk je dat een Franstalig programma, of het nu om een theatervoorstelling gaat in het Frans of een concert, veel moeilijker zijn publiek vindt dat in en rond pakweg Brussel.

Marijn Devalck koos al vroeg in de set voor nummers die het publiek ‘lalala’-gewijs kon meezingen met ‘C’est magnifique’ en ‘En chantant’ net zoals afsluiter ‘Quand il est mort’, waarbij ie op de mondharmonica speelde, en naar het einde toe zijn micro naar het publiek draaide om het te laten meezingen. Verder liet ie optekenen dat zijn moeder fan was van de zeer expressieve Brel. De acteur stond ook even stil bij Johny Voners waarmee hij samen met Freddy Birset overigens een van de eerste Compagnons de la chanson-programma’s samenstelde. Voners coverde Aznavour en toerde met Aznavoners, wist Devalck nog die ‘La mama’ van deze grote poëet liet horen.

Devalck had het tijdens zijn optreden over het feit dat ie de lucht nogal droog vond in de zaal. Liliane zou dan weer last hebben van de koude lucht van de ventilatie die ze voelde blazen. Ze stelde dat het niet goed is voor de stem. Maar het grootste verschil in aanpak was dat Marijn een verteller bleek die tussen elke song een verhaal bracht, een nummer plaatste in zijn tijd en daar een anekdote aan toevoegde. Dat zorgde helaas ook voor een wat vlakke spanningsboog vermits het verloop en de snelheid van het optreden soms wel heel rustig voortkabbelde.

Liliane Saint-Pierre bleek dan weer bij momenten bijzonder kort van stof qua bindteksten, ja zelfs te kort met een: ‘Begint er maar aan’ en bleek zelfs sneller dan haar drummer toen ze ‘Il jouait du piano debout’ wou inzetten, een nummer dat naar ons gevoel in de hoogte toch een te grote uitdaging vormt voor haar stembereik al compenseerde ze dat wel door het heerlijk speels te brengen met die ‘sjoebidoe’s’ tussenin bijvoorbeeld. Voor ze het nummer kon aanvatten, moest ze zelf gewoon even op de drummer wachten tot hij klaar was … We kunnen ons niet herinneren dat ooit meegemaakt te hebben tijdens een concert. Meestal vindt het omgekeerde plaats: dat de drummer al een song inzet terwijl de artiest nog een praatje wil slaan.

Lilianes optreden was dus een stuk sterker qua spanningsboog, en haar nummers, hoewel ze zelf vond dat ze een serieuzer programma dan het prettige van Marijn had samengesteld, waren ons veel meer gekend. De tijd van de ORTF (1964-1975) in de volksmond ‘Rijsel’ genoemd dat naast Brussel Vlaams en Brussel Frans de enige zenders waren die je kon bekijken toen zwart-wit televisie bij ons in de kinderschoenen stond, slechts in een beperkt aantal huiskamers te zien was omdat het toestel nog niet helemaal (wegens duur) ingeburgerd was, waardoor mensen bij de buren gingen kijken die over zo’n zeldzaam toestel beschikte, ligt dan ook ver voor ons geboortejaar 1980. Toegegeven, dat zelfs Marijns eigen repertoire ons tot op heden onbekend was, betekende ook dat we veel te ontdekken hadden tijdens zijn concert.

Liliane Saint-Pierre zette haar concert sterk in met Inch’Allah dat ze naar het einde toe even a capella, niet begeleid door instrumenten liet horen waarna de band terug via een crescendo opbouwde. De korrel in haar stem in combinatie met het feit dat die wat doorrookt klinkt, gaf de song iets extra doorleefd mee. Dat ze een icoon voor de holebi-gemeenschap is geworden, is iets waar ze niet voor gekozen heeft. Ze is daar gewoon in gerold. Maar het past wel prima bij haar waarden dat je respect moet tonen voor iedereen. ‘Ziggy’ uit de musical Starmania zette ze daarna in.

Liliane was ook gewoon bijzonder grappig en relativerend, terwijl Devalck vooral de kaart van de ernst, het trotse en het erudiete trok in zijn bindteksten (eigen aan de Franstalige cultuur ook wel) - toen ze zei dat ze dankzij haar hakken net op de barkruk op het podium kon gaan zitten. Maar wat ze vreesde, dat ze in haar zwarte jurk al snel erop zou gaan glijden, kwam uit. ‘Als ik val, vang mij op.’ klonk het. En voor de heren in het publiek klonk het ‘Het is hier geen Basic Instinct.’ Met Claude François werkte ze twee jaar samen tijdens haar carrière. Ze beaamde dat hij een moeilijk karakter had maar wel respectvol was. Diens ‘Comme d’habitude’ bracht ze. Maar het was vooral ‘Milord’ van Édith Piaf dat ons bijbleef, een song over ‘een straatmeisje en minder brave jongens’ dat ook lekker versnelde. Kortom je merkte dat Liliane veel meer gemeen heeft met Piaf dan haar horoscoop: boogschutter, klasse, een goede stem én de juiste inleving om haar songs alle eer aan te doen.

Rond afscheid nemen, wist Liliane dat het heel veel pijn veroorzaakt en de tijd het een heel klein beetje doet slijten maar die pijn wel blijft wat ze onderstreepte met Brels ‘Quand on a que l’amour’ en ze een pleidooi hield voor de liefde, om lief te zijn voor elkaar. Een boodschap waarvan ze hoopte dat die ook een man tot inzichten zou brengen die op dit moment oorlog aan het voeren is met zijn buurland.   

< Bert Hertogs >

De setlist:
Deel 1:

1. C’est magnifique
2. En chantant
3. This melody
4. La femme de mon ami
5. Tchin tchin
6. Ma femme
7. Mains sur tes hanches
8. Le plat pays
9. La mama
10. Marino Falco minimedley
11. Quand il est mort

Deel 2:

1. Inch’Allah
2. Ziggy
3. Il jouait du piano debout
4. Telephone moi
5. Que reste-il
6. Comme d’habitude
7. Milord
8. L’hymne à l’amour
9. Et maintenant
10. Quand on a que l’amour
11. Que je t’aime
12. A quoi ça sert l’amour

Bis:

1. Vivre / Laat me