Recensie De nieuwe man ★★★★

20 jaar na De man die zijn haar kort liet knippen, presenteert de HOE met De nieuwe man een vervolg. Het gezelschap creëert zo een serie, of een soap als je wil, rond hoe het een vijfde van een eeuw later gaat met Peter en Natali. Hij was de liefde van haar leven, maar het werd niets. Ze babbelden de hele tijd met elkaar uit angst om wat ze niet zeiden, waarbij het risico er steeds was dat ze te hard van stapel liepen in hun enthousiasme om iets verkeerd te zeggen. ‘Ik ben elke dag met u bezig geweest. Ik heb elke dag aan u gedacht, Peter’ klinkt het uit haar mond. Later beamen ze ‘Het was verschrikkelijk. Het was té. Het was vernietigend.’

En ook bij hem, zijn de gevoelens zo veel jaren later nog niet verdwenen. Maar niet zo dat hij élke dag aan haar gedacht heeft. Daarop verzwakt zij haar oorspronkelijke statement en hij dat van hem ook, om zo tot een fragiel evenwicht te komen. Want zij is wel ondertussen verder gegaan met haar leven terwijl dat van hem lijkt stilgestaan te hebben. Ze heeft nu een man en 4 kinderen. Combineert het moederschap met haar engagement voor de Lega Nord (hoewel ze eerder in de voorstelling stelt nu meer last met autoriteit te hebben) en acteert in een door 3 miljoen kijkers bekeken serie waarin ze de rol van een soapactrice speelt. Ze heeft ondertussen 400.000 volgers op Facebook, en heeft er geen moeite mee dat ze geseksualiseerd en geobjectiveerd wordt maar later stelt ze wel dat de tijd dat ze zich door mannen een wereldbeeld liet aanpraten voorbij is en haalt ze de vakkennis van haar voormalige docent Peter mede gevoed door haar feministische visie sterk onderuit als ze hem vraagt waarom ze geen les van hem gekregen heeft over Artemisia Gentileschi’s ‘Judith Slaying Holofernes’ een werk dat de kunstenares maakte kort nadat ze verkracht werd, wat mogelijks mee kan verklaren waarom Peter nog steeds lezingen over kunst geeft aan slechts zo’n 25 man …

De twee gaan dus op zoek naar een evenwicht maar dat is broos. Etaleerde Peter in De man die zijn haar kort liet knippen nog een knap staaltje aan mansplaining dan staat Natali, wiens personage behoorlijk bol staat van de tegenstrijdigheden in De nieuwe man, nu centraal. Niet dat ie ook nu weer niets doet om haar aandacht te behouden wanneer de stilte zich dreigt meester te maken van de ruimte. Zo zal ie een aantal keer (letterlijk) door het lint gaat waardoor een alarm afgaat. Knap is het beeld, dat eigenlijk de ganse voorstelling samenvat, waarbij we de twee zien dansen tussen de afzetpalen van een wachtrij. Dat staat symbool voor de beperkte bewegingsvrijheid die ze ten opzichte van elkaar hebben, in de vorige voorstelling en in de huidige.

Natali (die met zonnebril op net genoeg incognito probeert te zijn om eventueel toch nog herkend te kunnen worden) weet dat het bijzonder is, dat ze elkaar na al die jaren toevallig opnieuw tegenkwamen in een wachtrij. De twee leerden elkaar kennen toen ze aan het wachten waren voor de Sixtijnse kapel, weet ze nog. Deze keer was zij het die de oorzaak was waarom er veel mensen, waaronder Peter, moesten aanschuiven aan de douane van de luchthaven van Rome. Er was iets niet in orde met haar paspoort. Of het in orde gekomen is? Geen idee, ze mocht na verloop van tijd wel passeren.

Of ze zich even kort verontschuldigend zou omdraaien omwille van de rij die ze daardoor creëerde? Nee, hoor. Ondanks onder andere die minder fraaie karaktereigenschap stelt hij in een romantische bui ‘Gij zou mij doorlaten om u te kunnen zien.’ Deze keer zou ze ook moeten wachten op haar bagage. Boeken – ‘Ik koop mijn boeken nog het liefst in de boekhandel. Tactiel. Op een scherm heeft een boek geen gewicht.’ Die haar brengen bij de grappige maar tevens cassante quote ‘Na 20 jaar wacht ik tot de culturele bagage is gearriveerd.’

‘Toevallig’ zijn ze elkaar daar tegengekomen op de luchthaven. Peter volgt haar al jaren via Facebook en stelt zich de vraag of de posts voor hem (alleen) bedoeld zijn. Nadat ze hun weg in het donker ‘vanonder het podium’ hebben gevonden en het licht hebben aangestoken, zien we hen opnieuw aan de tafels met hun witte tafellakens en de stoelen. Die staan weliswaar anders opgesteld dan bij De man die zijn haar kort liet knippen maar het ziet er inderdaad naar uit dat het duo opnieuw in hetzelfde lege restaurant terechtgekomen is. Met dat verschil dat er deze keer een nieuwe man is. Nee, de titel verwijst niet naar Peter, die is nog steeds de oude man die stiekem nostalgisch hunkert naar de periode dat hij het allemaal voor het zeggen had en zijn liberaal ironisch wereldbeeld aan haar kon opdringen. Wel gaat het nu om de derde in het spel, Willem de Wolf, die het ganse gebeuren gadeslaat zodat de romantische spanning enerzijds tussen Peter en Natali en anderzijds met hem vakkundig als infiltrant vakkundig opgebouwd kan worden tot een climax. Een cliffhanger die hunkert naar een derde deel, ook al omdat Natali’s keuze voor rechts clasht met Peters linkse politieke visies: ‘die thee wordt precies maar heter en heter.’

Met De Nieuwe Man, waarin onder andere Caruso gemengd wordt met ‘E Pensare Che Ti Amo’ (‘En te denken dat ik van je hou’) en het publiek plaatsneemt wanneer ‘Che strano amore questo amore’ (‘Wat een vreemde liefde is deze liefde’) te horen is, waagt de HOE zich met succes niet alleen aan het soapgenre, wat het trio nu volwaardige soapacteurs maakt, maar daarbinnen ook aan de klassieke driehoeksverhouding, het onderhuidse en uitgesproken (maar daarom niet altijd verstaanbare) spanningsveld dat daaruit ontstaat waarvan het publiek dat voor een installatie zit, of is het dan toch een performance?, getuige kan zijn. Toeschouwers, waardoor het trio zich bekeken voelt, die finaal met een cliffhanger door hen naar huis gestuurd worden. Kortom: laat dat derde deel maar komen. Stiamo aspettando ulteriori informazioni. We wachten op meer informatie.

< Bert Hertogs >