Recensie Sono Io ★★★★

Een staande ovatie. Dat kreeg Sono Io (Ik ben het), waarvan Frank Van Laecke de eindregie voor zijn rekening nam, in hetpaleis. Toch wel opmerkelijk omdat de voorstelling op zich qua acrobatie bijzonder mager uitvalt. Dat camoufleren Danny en zijn zoon, Pepijn Ronaldo door simpele acts als moeilijk voor te stellen en moeilijke als eenvoudig (zoals een simpele handstand, bijvoorbeeld op de badrand). Uiteindelijk is het vooral het bijzonder emotionele en tijdloze narratief, eerder dan de circustechnieken die we te zien krijgen, dat moeiteloos onder de huid kruipt.

Danny zit in bad terwijl het publiek plaatsneemt. Sokken, een onderbroek, schotels, en bestek tovert hij uit zijn bad waarmee hij knipoogt naar hoe mensen wel eens kijken naar rondtrekkende gezinnen. De man luistert naar een opname via zijn bandopnemer, is dus constant met het verleden bezig en hunkert nog steeds naar het applaus van weleer toen ie in Italië optrad. Zijn zoon komt hem bezoeken en heeft de muziek van zijn jongleeract met hoeden op een usb-stick bij, iets waar Danny zich geen raad mee weet. Of hoe met zo’n eenvoudige zaak, ook wanner Danny zijn vooraan kalende haarlijn toont terwijl de middenstreep van zijn zoon nog goed is, het generatieverschil getoond wordt. Pepijn geeft ‘m een rode ballon aan een koordje, het symbool voor de droom, de kinderlijke fantasie, onschuld en de toekomst. Alleen: er zit geen helium in het ding en de ballon zoekt dan ook de ganse tijd eerder de grond op dan de hemel ...

Achter hem hangt de was te drogen. Verder zien we de kist van een cello, een viool, en een zwarte buffetpiano met vier kaarsen die branden. Wat Sono Io zo mooi én herkenbaar maakt, niet alleen om de bril van Danny die constant valt en een act in het water doet vallen, (wellicht geldt dat nog net iets meer voor de mannen in de zaal dan de vrouwen) is de strijd tussen vader en zoon die erin te zien is. Een absurde strijd waarin de zoon straffer wil doen dan zijn vader die zich op zijn beurt niet wil laten kennen. De gespletenheid van de vaderrol zien we ook, een vader die enerzijds trots is op zijn zoon: ‘de zevende generatie clowns’ maar niet veel later ook ‘de zevende generatie’ sarcastisch uitspreekt. Een vader die kortom moeite heeft om de fakkel door te geven en worstelt met het afscheid nemen van het actieve professionele (circus)leven en de daarbij horende erkenning van het publiek.

Wanneer ie in bad zit, laat Danny zijn wijs-en middelvinger wandelen in de lucht, refererend naar een koorddansact die hij vroeger uitvoerde. Ook haalt hij in het begin van Sono Io de herinnering op rond een act waarin hij herhaling als komisch stijlfiguur gebruikte. In die act speelde hij piano (Tsjaikovski’s eerste pianoconcerto n.v.d.r.) waarbij hij na enkele maten zijn ellenboog gebruikte. Wat blijkt? Pepijn kan het moeilijke nummer wél spelen. Weliswaar haalt hij eerst de klassieke grap uit door het nummer onherkenbaar te spelen omdat zijn bladmuziek ondersteboven staat. Nog zo’n klassieke kleine goocheltruc is die wanneer Danny zijn zoon een karamel geeft als dank voor de ballon, en het goudkleurige papiertje ervan in zijn linker broekzak van zijn badjas steekt om het niet veel later uit zijn rechter te halen.

De piano blijkt echter niet over voldoende toetsen te beschikken zodat Pepijn de hoge noten van het pianoconcerto niet kan spelen. Zijn vader stelt dan ook voor om te improviseren en haalt een speelgoedpiano boven. Een stukje van de partituur scheurt Danny vervolgens af om die hoge noten te spelen op het speelgoedpianootje. Hij zal het stuk samen met zijn zoon als quatre mains brengen (hoewel het concerto voor solo piano geschreven is n.v.d.r.). Al snel zie je Pepijn dan ook letterlijk én figuurlijk ruimte nodig hebben, de handen van zijn vader kruisen en de ganse breedte van het klavier nodig hebben, waardoor hij zijn vader zo tot een nietige bijrol herleidt. Maar Danny doet wel iets prachtig. Hij gooit verschillende goudkleurige papiertjes van de karamel tegelijkertijd de lucht in, wat mee Tsjaikovski’s pianoconcerto, met stip een van onze favoriete nummers, ondersteunt. De Russische componist liet zich immers bij de creatie van het bekende werk inspireren door … jawel … vuurwerk. Maar hij wil zich daarna bewijzen dat ie nog lang niet afgeschreven is door een stoel horizontaal op een rol te leggen zodat hij daarop zijn evenwicht zal moeten zien te bewaren terwijl hij met drie schotels jongleert.

Danny daagt zijn zoon uit om straffer te doen terwijl hij hem zal begeleiden op piano. De stoel kan hij al niet gebruiken want die heeft Danny nodig om piano te spelen. Hoe Pepijn dan aan de slag kan gaan? Door te improviseren. Hij haalt de valies boven om die op de rol te leggen, maar zijn vader wijst dat idee af. Dat werd dertig jaar geleden al gedaan, weet ie. En de mini piano erop leggen, vindt ie ook maar niets omdat hij weet dat er een professioneel publiek voor hen zit. Tot Pepijn de grote buffetpiano op de rol wil zetten en daarop wil balanceren. Dan pakt zijn vader met zijn ervaring uit hoe ze samen het instrument op de rol kunnen krijgen en geeft ie zijn zoon een zetje zodat ie op de klankkast geraakt. Zelf blijkt ie er met moeite op te geraken, via Pepijns schoen die hem onder zijn kont erop trekt, lukt het. Maar Danny zal uiteindelijk van de pianoklankkast in het bad sukkelen waardoor hij zijn zoon een gebrek aan respect verwijt en zijn ego gekwetst is omdat zijn zoon van hem een shitty figuur gemaakt heeft.

Nog zo’n moment waarin ze elkaar proberen te overtroeven, is door om ter laagst een toon uit een koperblaasinstrument te halen, van een trompet tot een tuba en Pepijn dat uiteindelijk doet door op zijn handen te gaan staan, waarna Danny hem dat wil nadoen met enkel een rode badjas aan, waaruit zijn bril steeds valt. Dat alles leidt uiteindelijk tot een emotionele catharsis, hét afscheid, waarbij de vader opgaat in het publiek, finaal de rode ballon zijn weg naar de hemel opzoekt en het nu aan de zevende generatie is om te verlangen om erkend te worden door het publiek. En die erkenning volgt onmiddellijk via een staande ovatie.

< Bert Hertogs >