Recensie Bis N.S. (As usual) | N.N.N.N. | Quintett ★★

Drie werken stelt Ballet de l’opéra de Lyon voor in een uitverkochte rode zaal van deSingel. Bis N.S. (As usual) van Ioannis Mandafounis, N.N.N.N. van William Forsythe en afsluiten doet de avond met diens Quintett. Wat de drie choreografieën gemeen met elkaar hebben is de focus op de hand-armbewegingen, de afwisseling ook tussen dan weer strakke rechte lijnvoering en de cirkelvorm. Maar ook een beperkt tot onbestaande narratief waardoor een emotionele laag (zo goed als) ontbreekt. Wat dan overblijft is techniciteit waarin N.N.N.N. dat bijna 20 jaar oud is en slechts achttien minuten duurt met stip het sterkste werk van de avond is.

In N.N.N.N. is er geen muziek te bespeuren maar is het plotse gefluister van Thom Willems het enige dat te horen is. Cues geven de dansers aan elkaar door met hun hand op de arm, of een ander lichaamsdeel te kletsen. Herhaling van de patronen die ze tekenen, staat centraal. Zo zien we een man met armen als een rechthoek om zijn gezicht omsloten om vervolgens in een string-beweging zijn armen met die van de andere drie mannen te verbinden en zo te laten golven. Die golfslag contrasteert met de strakke lijnvoering die hun armen soms tonen, en bijvoorbeeld ook de manier waarin ze afgaan, een duo links, het andere duo rechts een diagonaal lopend.

In Quintett uit 1993 blijft dan weer het zeer repetitieve ‘Jesus’ blood never failed me yet’ van Gavin Bryars hangen. Rechts zien we een grote projector waar een danseres naartoe rent tot ze net voor de lens tot stilstand komt. Naar het einde toe van de choreografie zal het toestel links achteraan ook een beeld projecteren waarop haar schaduw dan te zien is. Zij is het ook die de dans opent terwijl een man haar van onder het podium gadeslaat. Verder zien we duo’s elkaar liften, en zwierig door de lucht verplaatsen waardoor dit stuk als een ode aan het leven leest. Forsythe maakte het voor zijn terminale vrouw. De drie mannen en twee vrouwen zien we kronkelen en tuimelen waardoor deze solo’s, duetten en trio’s bij momenten je een wervelend gevoel bezorgen. Op het einde gaat het doek naar beneden en staat enkel nog de vrouw op het podium.

Redelijk banaal begon de avond met Bis N.S. (As usual) van Ioannis Mandafounis. Deze Griekse choreograaf laat het publiek applaudisseren op de geluidsband van Nina Simones concert op het Montreux Jazz festival van 1979. Het voelt allemaal bijzonder déjà vu aan wat we te zien en te horen krijgen. Mandafounis ensceneert een dansvoorstelling maar dan bekeken vanuit de jardin. Zo zien we een danseres een blessure oplopen, een echte spray (te ruiken tot op de vierde rij van de zaal) erop gespoten krijgen terwijl ze foetert dat haar invaller het stuk zo om zeep helpt. De vrouw wordt afgevoerd. De man zet nochtans een best wel knappe solo neer. Beginnen deed deze choreografie echter door mannen en vrouwen die over de zwarte vleugelpiano of er net onder doken opgerend kwamen en applaudisseren vooraan, links, rechts en achteraan het podium. Een aantal toeschouwers gaat daar ook in mee. ‘Please put your hands together for Nina Simone!’ klinkt het repetitief, zuchtend naar erkenning, applaus. ‘Is David Bowie here? Where are you? If David Bowie was here he would tell me he is here’ luidt het onder andere op de tape waarna de zangeres ‘Stars’ van Ian Janis en ‘Feelings’ van Albert Morris en Gaste Loulou inzet.

Lag het aan de beperkte zichtlijn? Vanop onze stoel ging er vooral heel wat choreografie verloren die zich vooral laag op het podium afspeelde wanneer erop gerold of gekropen werd? Feit is dat deze drie choreografieën die Ballet de l’opéra de Lyon ons toonde ons weinig deed. Zowel qua techniciteit (op N.N.N.N. na misschien) als emotionaliteit liet de avond ons behoorlijk koud. Op het eind van het jaar weten we hoogstwaarschijnlijk helemaal niets meer van deze choreografieën. Dat zegt meteen alles, als ze enkele uren na ze te hebben gezien niet of nog nauwelijks op het netvlies branden …

< Bert Hertogs >