Recensie Waarom E.T. ★★★★1/2 hyper actueel is hoewel de film 40 werd

Het is dit jaar exact 40 jaar geleden dat E.T. wereldwijd in de bioscoop uitkwam. Naar aanleiding van die verjaardag is de film voor het eerst ooit in een IMAX-versie te zien. Alleen al om de waanzinnig straffe orkestrale score van John Williams, die daarvoor destijds terecht een Oscar won, haarfijn te kunnen horen, loont het de moeite om de film terug te ontdekken.

Vraag me niet hoe veel keer ik E.T. ondertussen heb gezien, dat moet zo’n vijftal keer zijn geweest. Maar nooit eerder gebeurde dat in de cinema. Ik was namelijk 2 toen de film bij ons in de zalen voor het eerst uitkwam. Lag het aan het feit dat ik deze keer met een journalistieke blik naar de prent van Steven Spielberg, die in totaal 4 Oscars won o.a. voor geluid, geluids- en visuele effecten, keek? Of dat je op zo’n groot scherm dat de beelden van toen op een zo scherp mogelijke opgekuiste manier toont meer (details) ziet? Feit is dat ik veel meer uit de film haalde dan ik ooit durfde te vermoeden dat erin zat. Wellicht verklaart dat mee het succes en de reden waarom de film in 1994 toegevoegd werd aan de United States National Film Registry van de Library of Congress die hem daarmee cultureel, historisch of esthetisch belangrijk achtte.

5 zaken die ons zijn opgevallen tijdens E.T.:

1. E.T. mag dan wel 40 jaar oud zijn, de film lijkt hyper actueel

Elliott (Henry Thomas) en E.T. worden samen ziek en lijden aan een ongekende ziekte. De geneeskunde staat voor een raadsel. Mannen in pakken, alsof het ruimtereizigers zijn, betreden de woning. Als dat niet doet denken aan de recente coronacrisis dan weet ik het ook niet meer.

Elliotts moeder Mary (Dee Wallace) staat aan de koelkast wanneer ze inkopen gedaan heeft, en klaagt dat ze veel meer heeft moeten betalen dan een week geleden. Het is van 1982 geleden dat we zo’n hoge inflatie gekend hebben waar de prijzen als een komeet door het dak gingen. 2022 kent een gelijkaardige hoge inflatie als 40 jaar geleden en wordt vaak met dat jaar vergeleken.

Daarnaast zit er een ecologische laag in E.T. Zo zien we een shot met daarin prominent de uitlaat van een wagen die vuiligheid uitstoot. Wanneer Elliott samen met zijn klasgenootjes een kikker moet dissecteren, en eerst die in een potje met chloroform moet steken, haalt hij het dier er na verloop van tijd uit en bevrijdt ie alle andere kikkers. Ecologisch en diervriendelijk is E.T. dus.

2. Er zitten verwijzingen naar het katholicisme in E.T.

E.T. beschikt over buitengewone helende krachten. Bloemen die verwelken kan hij terug laten bloeien bijvoorbeeld, en de vinger van Elliott die bloedt geneest in geen tijd als hij zijn vinger waarvan het puntje oplicht, daarnaar uitsteekt. De film zelf straalt hoop uit, om niet op te geven, hoe lastig de situatie is waarin je ook verkeert.

E.T. wordt doodverklaard maar herrijst. Het is nu pas dat ik doorheb dat Steven Spielberg naar Jezus verwijst, zeker wanneer ik E.T. met iets wit rond zijn nek in de bestelwagen zie staan. Al wie op hem jaagt kan vanaf dan gezien worden als de Romeinen die achter hem aanzitten en zijn leven willen (om hem als ie dood is, jawel, te dissecteren).

Dé levensles die E.T. iedereen, niet in het minst de jonge Gertie (Drew Barrymore), meegeeft is ‘Be good’. Dat is eigenlijk in twee woorden het ganse evangelie herleid tot de essentie. Wanneer Gertie E.T. verkleedt en hem een blonde pruik opzet, kan Elliott daar niet mee lachen. ‘Je moet ‘m met respect behandelen’ klinkt het dan.

E.T. wil tenslotte zijn leven opofferen om dat van een ander (Elliott) te redden. De prent kent verder ook een laag rond rouwverwerking. Elliotts moeder is nog duidelijk niet over haar echtscheiding heen als alleenstaande moeder. En ook het afscheid van E.T. nemen ligt de personages zwaar.

Na zijn tijdelijk en onvoorzien verblijf op aarde, keert E.T., die ook letterlijk een groot hart heeft, terug naar de hemel. E.T. kent geen afscheid, weet Elliott. ‘I’ll be right here’ zegt E.T. tegen Elliott terwijl hij met zijn vinger naar het voorhoofd van het kind wijst. De herinnering, de overlevering zal blijven.

3. E.T. integreert het sprookje in het sprookje dat er parallel mee loopt

Peter Pan krijgt Gertie voorgelezen voor het slapen gaan. We horen haar zeggen dat ze gelooft in elfjes om zo Tinkelbel terug tot leven te laten komen. Het verhaal van E.T., die ook even dood verklaard is, kent dus hier een parallel met Peter Pan.

Ook in de iconische vliegscène met de fietsen kan je een link zien. Eventueel kan je daar weliswaar ook een continuïteitsfout opmerken. Want als E.T. kan vliegen, waarom zou ie dan moeten lopen hebben om het ruimteschip uiteindelijk niet tijdig te halen in het begin van de film? Dat had sneller gekund toch, door ernaar heen te vliegen?

4. E.T. is ook een coming of age-verhaal

In het begin horen we E.T. babyachtige geluidjes maken wanneer hij alleen achter dreigt te blijven in het bos en hij achternagezeten wordt. E.T. zal de oplossing zelf vinden om terug contact te maken (‘E.T. phone home’) met zijn soortgenoten, zodat die hem kunnen komen halen. Elliott van zijn kant hoort er niet bij in het begin van de film omdat hij de jongste is, op het einde is hij volwassener geworden en de held waar zijn broer naar opkijkt.

5. De humor in E.T. is erg leuk en werkt nog steeds

‘Home’ horen we E.T. zeggen wanneer ie verkleed als spook met Halloween naar een verklede jongen toestapt die in een Yoda-kostuum steekt uit Star Wars. En dan is er nog die scène dat we Elliott zat zien worden in de klas omdat E.T. bier in de koelkast heeft ontdekt. Héérlijk.

< Bert Hertogs >