Recensie Messia ★★★★

Messia heet de jongste voorstelling van Dimitri Leue die in de Klap in première ging. Een zondvloed aan woorden – het is bijzonder veel en dat aan een razendsnel tempo om te verwerken op anderhalf uur - bezorgt deze productie de toeschouwer. In die mate dat je soms pas als journalist tot het besef komt hoe geniaal Leues tekst alweer is als je opschrijft wat je net gehoord hebt. Spelen met taal (ook in de muziek trouwens, zo horen we ‘A cow is for cowards’) doet ie in combinatie met gefilosofeer over de Allerhoogste, in dit geval een vrouw van kleur wat hem brengt tot een voorstelling die gaat over rouwverwerking, maar vooral ook over connecteren en liefde. Verdrinken in de ogen van Jennifer Heylen is het ook die de ganse tijd aan een oude houten tafel zit met een camera op haar gericht. Een camera die ze als geen ander weet te bespelen met haar blik, met die sprekende ogen van haar, en haar mimiek. Het doet wat denken aan Blind Date, het programma-item uit Man bijt hond destijds, hier tussen de mens en de Messia.

De mens (gespeeld door Dimitri Leue zelf die ook de tekst schreef en het stuk regisseerde) kan het niet vatten. Waarom hij zijn dochter (‘Ik heb mijn schat begraven in een schatkist’) heeft moeten afstaan. Leues emoties surfen van verdriet over woede, machteloosheid, zich onrechtvaardig behandeld voelen, troost en uiteindelijk berusting vinden. Het palet aan emoties dat Jennifer Heylen, die een weergaloos toneeldebuut kent, neerzet zijn van die aard dat ze dicht aanleunen, omwille van de stemmingswisselingen, bij de bipolaire stoornis.

Razernij, mededogen, koelheid (wanneer ze het heeft over de kronkels van het DNA en dat 1 plus 1 soms nul is of zakelijk stelt dat de boodschapper niet de boodschap is), empathie, ernst, minachting, (op het bijna psychopatische af bulder-)lachen (‘Ik hou van chaos. In uw hoofd is het een fucking stort!’)  … Jennifer Heylen, met zilveren glitters op haar gezicht, zien we het allemaal doen. Wat daarbij vooral indrukwekkend is, is hoe snel ze kan schakelen van de ene naar de andere emotie en hoe ze de camera blijvend weet te bespelen. Het personage dat ze aanvankelijk neerzet wekt afgrijzen op maar na verloop van tijd word je gewoon vakkundig door haar ingepakt, gecharmeerd zodat je er sympathie voor gaat koesteren.

De Messia die zij neerzet is hip, van deze tijd, cool (Heylen horen we even beatboxen bv.) maar ook bij momenten koel tegelijkertijd, innemend maar even goed ook weerzinwekkend. Semele Uyttenbroeck zingt de meeste nummers van deze muziektheatervoorstelling, die samen met de andere bandleden van The Lusters net als bij Kameleonie de eclectische tour opgaat. Semele speelt overigens ook de rol van de dochter: ‘Ik ben als een regenboog boven een regenboog. De dauw in het gras.’ De mens moet uiteindelijk troost zien te vinden bij de gedachte dat het leven dat we leven een circulair bestaan vormt.

Terwijl het publiek plaatsneemt zit Jennifer Heylen als Messia al aan tafel en wordt ze op het grote scherm in beeld gebracht. Met de ogen gesloten, dat weer een trieste blik tonend of ernstig zien we haar. Achter ons laat een toeschouwer zich ontvallen: ‘Normaal is da een uitbundig joenk.’ Die uitbundigheid krijgen we weliswaar ook te zien in deze voorstelling, maar ook een kant van de actrice waar we minder vertrouwd mee zijn toont ze ons. En ook daar weet ze ons moeiteloos in te overtuigen. Met wat geluk zien theater-, serie- of filmmakers in dat Heylen dus een bijzonder breed palet aan rollen aankan en wordt ze niet langer constant gecast voor meer van hetzelfde. Op het scherm wordt ze langs zij wit belicht wat een heel fraai esthetisch beeld oplevert. Dimitri, met zonnebril op, komt bij haar zitten en speelt de vlotte dandy.

‘U bent de vlam in de pijp’ stelt ie wanneer hij haar vraagt om de wereld die in brand staat te blussen. Zij is niet onder de indruk en heeft kennelijk geen zin om een antwoord te bieden op zijn vraag. ‘Gij wilt hier en nu connecteren? Viezerik!’ klinkt het. Messia raakt dan ook niet alleen het thema rouwverwerking aan en het zoeken naar verlossing. Maar gaat verder dan dat.

Hij wil ‘ontlijd’ – wat een heerlijke taalvondst! – worden. ‘Ontlijden is de boodschap tot er niets meer te ontleden valt’, maar de voorstelling gaat ook over dat we te veel bezig zijn met onze kleine en grote schermen (‘Die moeten we afpakken!’ stelt Heylen kordaat, wat verrassend is vermits ze als Messia dus eigenlijk tegen haar eigen winkel als televisie/filmactrice pleit), ecologie (‘Ik vind de natuur geweld-ig’), navelstaarderij (wat hier letterlijk als een bewijs moet gelden om aan te tonen dat de Messia geboren dan wel plots verschenen is) en gender waarbij Leue meegeeft dat ie tot de cisgenders hoort.

Maar bovenal gaat Messia, hoe kan het ook anders – het is immers een terugkerend thema in het werk van Dimitri Leue – over geloof dat hier op de proef wordt gesteld na een traumatische gebeurtenis. Een geloof dat uiteraard geen geloof meer is als er bewijs moet worden geleverd, als er een mirakel (op bestelling) dient te worden uitgevoerd. ‘Ik geloof niet in u.’ stelt de mens waarop de Messia - ‘Ik ben de immer aanwezige afwezigheid’ - antwoordt: ‘Ik zal mijn geloof in u nooit opgeven.’

< Bert Hertogs >

Credits:

MESSIA: Jennifer Heylen
MENS: Dimitri Leue
The Lusters: Antoon Offeciers, Ken Pichal, Samuel Vekeman, Semele Uyttenbroeck
Tekst en regie: Dimitri Leue
Beelden: Diego Franssens
Kostuums: Charlotte Willems
Licht en geluid: Stef Appelen
Productie: Leue VZW en Koortzz
Promobeeld: Diego Franssens
Foto’s videoclip: Sara De Graeve