Recensie Close ★★

Close, onze kandidaat voor de Oscars, tevens de winnaar van de Grand Prix op het jongste festival van Cannes, ontvangt uiteenlopende reacties van de internationale filmpers. Terecht, want regisseur Lukas Dhont gaat in deze prent te nadrukkelijk op zoek om de traan op te wekken bij de kijker. In zo’n geval lukt het dan uiteraard niet om ons te ontroeren. Waarom de film die oorspronkelijk We Two Boys Together Clinging ging heten naar een schilderij van David Hockney dat geïnspireerd werd door een gedicht van Walt Whitman over de broederschap tussen twee mannen, ons verder niets doet, komt ook omdat de expositie van de twee hoofdpersonages Remi en Leo voor ons niet lang genoeg duurt om de zelfmoord van Remi echt beklijvend te maken. Maar ook omdat de beeldvoering te esthetisch oogt en het verteltempo te traag is. Close komt daarnaast ook te uitdrukkelijk over als een prent die maatschappijkritiek wil uiten tegen een masculiene heteronormatieve wereld. Die combinatie, kritiek leveren en emotie proberen op te wekken, werkt voor ons gewoon niet.

Zeker, Frank Van Den Eeden heeft bijzonder knap werk afgeleverd als director of photography. Vooral de manier waarop ie met natuurlijk licht speelt en de schaduw die dat oplevert op o.a. de gezichten van de hoofdpersonages die vertolkt worden door Eden Dambrine en Gustav De Waele, vormt een ware streling voor het oog. Een zekere intimiteit weet ie tussen de dertienjarige jongens die erg close zijn ook op te wekken door hun speelse ogen, dan weer de lippen bijzonder begeerlijk in beeld te brengen. Maar Close kiest ook weinig verrassend voor de klassieke conventies. Zo zien we het twee keer regenen, wat een verandering in negatieve zin voor Leo’s leven aankondigt en samen komt te vallen met de twee plotpunten, terwijl naar het einde toe van de film de zon schijnt en de oplossing zich aanreikt. De prent volgt de seizoenen: van nazomer, over herfst, winter, lente tot het begin van de zomer. Ook dat kan je bezwaarlijk vernieuwend of verrassend noemen.

Vol creativiteit en fantasie zitten Leo en Remi in de openingsscène van Close waarbij ze zich inbeelden dat ze achternagezeten worden door ridders en moeten rennen tussen de bloemen die Leo’s ouders telen. Maar dan start het nieuwe schooljaar en zitten de twee in dezelfde klas. Ze krijgen de vraag of ze een koppel zijn van enkele meisjes en Leo zal al snel zeggen dat ze als broers zijn. ‘Het is toch ook niet omdat jullie dicht bij elkaar zitten als vriendinnen dat jullie een koppel zijn?’ antwoordt ie.

Remi heeft een beetje last van stress omdat hij binnenkort een concert moet geven als hoboïst. Met ‘Ik word je manager’ stelt Leo hem gerust en wakkert hij zijn zelfvertrouwen aan. Hij kijkt op naar zijn talent. Maar de blonde jongen wil er duidelijk ook bij horen op school wanneer ie niet de bal krijgt als de andere jongens van zijn klas een potje staan te voetballen op de speelplaats. Steeds meer kiest ie voor de groep en zijn eigen imago, ten nadele van Remi en ruilt ie de fragiliteit van het bloemenveld voor de harde, brutale en directe wereld van het ijshockey. 

Remi blijft namelijk naar zijn aandacht vragen, maar de twee groeien uit elkaar omdat Leo hem wegduwt. Normaal slapen ze samen in hetzelfde bed, plots staat Leo erop dat ie in zijn eigen bed slaapt en Remi niet bij hem komt liggen. Gevolg: de jongen heeft geen trek om te eten, krijgt last van buikpijn, weent en sluit zich op in de badkamer. Leo van zijn kant wil zijn mannelijke kant tonen aan de rest van de klas en zijn school, hij gaat ijshockey spelen als hobby. Wanneer Remi naar hem komt kijken, vindt hij dat gênant. De volgende dag zal Leo alleen met de fiets naar school rijden zonder dat ie daar Remi op voorhand iets van liet weten. Tot de klas op daguitstap naar de zee gaat en Remi plots niet komt opdagen. Wanneer de groep aankomt op school worden ze in de turnzaal verwacht. Hun ouders zijn er ook …

Waar Close meesterlijk in slaagt, is het tonen van de Belgische mentaliteit waarbij we alle emoties opkroppen en ondanks alles verder blijven doen, terug aan de slag gaan, en doen alsof het leven gewoon verder gaat. Dat levert scènes en dialogen op die verre van interessant zijn, vol small talk, waarmee de film weliswaar helemaal haar punt weet te maken maar je ook in combinatie met de al trage storytelling op je klok gaat kijken. De eerste die dat doorbreekt is Peter, de vader van Remi, prachtig neergezet door Kevin Janssens die weliswaar een kleine bijrol vertolkt in deze film, maar wel een mooie. Hij kan zijn tranen niet bedwingen aan tafel terwijl Leo al die tijd er stoïcijns kalm lijkt bij te blijven, zelfs tijdens groepsgesprekken in de klas die over het overlijden van Remi gaan. Tot ie van een klasgenoot hoort dat Remi volgens hem altijd blij was, en hij dat wil corrigeren. Dan wordt ie boos, en verlaat ie het lokaal vroegtijdig. Dat, in combinatie met het feit dat ie plots terug is gaan beginnen bedplassen, zorgt ervoor dat ie aan zijn rouwverwerking kan beginnen.

< Bert Hertogs >