Hoe Studio 100 en Ballet Vlaanderen het sterrendom doen verbleken

Toen Kathleen van K3 er 13 jaar geleden mee ophield en uiteindelijk vervangen werd door Josje, devalueerde Studio 100 voor het eerst de uitstraling van een Bekende Vlaming of Bekende Nederlander. Vanaf dan werden artiesten eigenlijk gewone werknemers niets meer of niets minder dan de IT’er, de graficus, de marketeer, de personeelsmedewerker of de onthaalbediende. Het imago van een persoon waar de consument naar opkeek, verbrokkelde. Want het bedrijf toonde dat ze vervangbaar zijn. En sterker nog, het betrok de consument ook in de zoektocht naar een vervanger. Later werd dat nog eens tot twee keer toe dunnetjes overgedaan bij K3 zoekt K3 en K2 zoekt K3. Vaste contracten werden omgezet in veel minder interessante tijdelijke contracten. Geraak je zwanger? ‘De show must go on! Schuiven met concertdata, dat kost geld, dat gaan we niet doen’ lijkt het credo meer dan ooit. Die redenering volgt zo’n paternalistisch bedrijf.

Hanne die net bevallen is, wordt voor de tour (tijdelijk) vervangen door Diede en tijdens de Grote Sinterklaasshow dit weekend (4 x telkens voor zo’n 14.000 toeschouwers) in het Sportpaleis door Marie Verhulst. Volgens onze informatie (Studio 100 noch Diede hebben gereageerd op onze vraag) zou Diede overigens als derdejaarsstudente aan Fontys stage lopen bij Studio 100. Als dat klopt ziet het Nederlandse publiek dus een stagiaire aan het werk en blijft het de volle pot betalen voor een concertticket. Want K3’s identiteit is ondertussen immers al even fluïde als enkele van hun fans. Nog volgens onze info zou Diede een niet-betaalde stagiaire zijn bij Studio 100. Mocht ook dat kloppen (ook dat wou men in Schelle niet bevestigen, noch reageerde Diede op onze vraag) kost ze het bedrijf niets. Conclusie: een commerciële ster is (tijdelijk) vervangbaar.

Maar ook binnen de niet-commerciële cultuursector kiest men op personeelsvlak steeds vaker voor budgetvriendelijkere oplossingen. Officieel luidt het bij Opera Ballet Vlaanderen dat ze al hun ballerina’s en ballerino’s kansen willen geven en dus ook grotere rollen of zelfs hoofdrollen laten dansen. Zij lijken dus het ‘iedereen is een ster’-principe te hanteren. Maar daardoor verliezen échte sterren aan waarde en wordt hun grotere talent iets banaals. Of althans in de perceptie (bij het brede publiek).

In de praktijk beschikt het gezelschap op dit moment (na consultatie van hun website) slechts over 1 principal en het lijkt ons niet onmogelijk dat het hiërarchisch systeem vanuit de hierboven beschreven filosofie ook weldra op de schop gaat terwijl er voor alle duidelijkheid binnen het huis wél nog een artistieke en organisatorische hiërarchie bestaat.  

Het (veelvuldig) inzetten van ballerina’s en ballerino’s voor grotere rollen die echter lager op de hiërarchische ladder staan, zorgt dat er een pervers effect ontstaat dat vergelijkbaar is met de strategie die Studio 100 volgt: artiesten worden wel erg inwisselbaar.

De tijd van vaste waarden, van sterdansers zoals Wim Vanlessen en Aki Saito, die door hun lange staat van dienst bij Ballet van Vlaanderen ook mythische proporties kregen, behoort indien dat waarheid zou worden ook compleet en definitief tot het verleden. En de doorgroeimogelijkheden in een omgeving die bezuinigt, zijn zoals gekend beperkt. Bye bye (K3) magie!

< Bert Hertogs >