Recensie The burnt city ★★★★1/2

Het moet gezegd, The Burnt City, immersief theater van punchdrunk in een regie van Felix Barrett en Maxine Doyle moet voor toeristen/buitenlandse theaterliefhebbers zowat het best bewaarde geheim van Londen zijn. De voorstelling speelt dan ook in drie oude fabriekshallen in Woolwich , een plek die jaren niet eens op de kaart van de Britse hoofdstad stond omdat het een militair geheim was dat er wapens gemaakt werden in The Royal Arsenal tijdens de twee wereldoorlogen. Bijna 30 jaar bevonden de kantoren van het Ministerie van Defensie zich er ook. Tussen de twee oorlogen werden er stoomlocomotieven vervaardigd. Maar het oorlogsvoeren veranderde ondertussen wel en via de lucht kon de vijand toch achterhalen waar Londen, dichtbij de Theems, haar wapens en munitie vervaardigde. De troef die The Royal Arsenal tijdens de Eerste Wereldoorlog had, werd een belangrijke kwetsbaarheid tijdens de daaropvolgende oorlog. De site werd meer dan 25 keer gebombardeerd tussen 1940 en 1945. Daarbij vielen 103 doden en 707 gewonden. Na de oorlog werden er onder andere opnieuw treinwagons gemaakt en nu is de zone voor een stuk een moderne woonwijk geworden.

In zo’n omgeving die vele decennia het zenuwcentrum was voor oorlogsvoering, The Burnt City kunnen zien, zorgt er uiteraard voor dat de bezoeker omwille van de locatie al een buitengewone ervaring meemaakt. De donkerte, het claustrofobische gevoel, versterkt de productie ook door de toeschouwers gemaskerd door een doolhof te sturen, nadat ze ‘een tentoonstelling’ hebben kunnen bezoeken die inzoomt op de Griekse mythologie (de belangrijkste bronnen die gebruikt werden zijn Hecuba van Euripides en Agamemnon van Aeschylus) en dan in het bijzonder die van de Grieken en Troje.

Iedereen volgt zijn of haar eigen parcours waarbij je zelf je eigen weg kan volgen of iemand van de cast proberen te volgen (wat niet altijd eenvoudig is omdat andere toeschouwers of castleden je doe vertragen). Het gevoel te verdwalen in het geheel, hoort daar ook helemaal bij. Na een tijd raakt de ruimte en het spel je toch vertrouwd tijdens deze drie uur durende voorstelling, temeer ook omdat de kans reëel is dat je dezelfde scène twee keer ziet. Onmogelijk is het om alles te zien, waardoor enkele bezoekers achteraf met ‘wat hebben we gezien? Alles en niets tegelijkertijd eigenlijk.’ spijkers met koppen slaan. Het is nu eenmaal zo dat je het verhaal slechts zeer fragmentarisch en ook wat diffuus gewaarwordt waardoor het achteraf een behoorlijke klus is om die paar puzzelstukjes aan elkaar te koppelen.

Wat je als bezoeker bijvoorbeeld zou kunnen doen, is op één plek blijven om daar te zien welke scènes er allemaal plaatsvinden. Het is eigenlijk wat tegen het concept ingaan, maar op zich zou dat een boeiende oefening kunnen zijn. Of je kan ook zoals wij deden tijdens Forêt in het Louvre door Anne Teresa De Keersmaeker en Rosas een favoriete performer zoeken wiens danstaal die choreograaf Maxine Doyle ontwikkelde je ontroert, waardoor je die de ganse tijd wil blijven volgen.

Wij kozen om Sharol Mackenzie na verloop van tijd bijna te stalken met ons masker op, wat het geheel een enge voyeuristische ervaring bezorgt. Sharol zet als Cassandra op briljante manier de rol neer van de oudste dochter van de koningin van Troje, Hekabe. De ontreddering die ze keer op keer speelt, we hebben haar 3 keer dezelfde scène zien spelen, de confrontatie met Apollo waardoor ze de toekomst kan zien maar helaas nooit geloofd wordt, maakt dat Mackenzie een zeer verfijnde, tactiele, fragiele en emotionele rol mag neerzetten die ons in de manier waarop ze dat deed zo boeide, dat we haar bleven volgen. In haar spel stelden we vast dat de intensiteit, het gevoel, ondanks dat herhaling van de lus steeds even sterk blijft en ons dus bleef ontroeren. Dat komt ook omdat wanneer je haar volledige loop ziet het personage en haar emotionele tocht beter kan vatten naarmate hoe meer info je van haar bekomt.

Je kan dan zeggen dat drie keer dezelfde scène zien, er toch wat over gaat. We durven stellen dat het tegendeel waar is omdat je het steeds vanuit een ander standpunt kan bekijken en de extra info die je onderweg hebt meegekregen tijdens haar tocht, haar lijdensweg bijzonder invoelbaar maakt. Het is Cassandra namelijk die Iphigeneia maar liefst drie keer vermoord ziet worden en als vlees bij de slager ondersteboven opgetrokken ziet worden. Een andere scène die lang op het netvlies blijft branden is die wanneer Klytaemnestra de moord op haar dochter Iphigeneia wreekt door samen met Aigisthos haar man Agamemnon te vermoorden en zo de macht te grijpen. In een slaapkamerscène met een king size bed gebeurt dat waarachter een grote schelp afgebeeld is. Het is veruit de meest kitscherige ruimte die te vinden is in het labyrint, ergens een groezelig motel met allerlei kamertjes in waar je kan gaan rondneuzen. Het motel is volgeboekt lezen we beneden.

Mackenzie mag zowel stoer en verleidelijk zijn in de manier waarop ze haar personage mag neerzetten wanneer ze een diamanten schedelmasker draagt bijvoorbeeld, en vanop een zetel zich tot een man die haar achternazit richt. Dromerig zien we haar dan weer wanneer ze een bloempje gaat halen in een bloemenzaak. Dan weer zien we ze bijzonder dynamisch clubben. Wil ze aanvankelijk ontsnappen aan de aandacht van een man die haar achternazit met een zaklamp dan zal ze die loop na verloop van tijd veranderen door het met diamanten schedelmasker te blijven dragen waarop hij door de gangen blijf schijnen. Die kroon zal ze uiteindelijk overhandigen aan Agamemnon in een van de grootste ruimtes waar de finale ook plaatsvindt die de esthetische lijnen trekt van de rechte, de diagonaal (met het lange gewaad waarbij hij de trap opgaat) en in de slotscène zien we een tribaal aanvoelende cirkeldans. Maar voor het zo ver is, zien we Sharol als Cassandra in een prachtig intiem moment rouwen in het zand met kaarsjes.

We zijn slechts met een handvol toeschouwers hier getuige van. De manier waarop Sharol Mackenzie dat neerzet, zo kwetsbaar, zo intimistisch, deed ons herinneren aan die zeer tactiele dans die we drie keer van haar zagen op en rond een bank. Haar non-verbale expressie met haar handen en vingers, later ook te zien wanneer ze in de spiegel kijkt en haar gezicht even verfrist of voor een godenbeeldje staat. De ontreddering in haar ogen wanneer ze iedereen probeert te waarschuwen voor de tragedies die gaan komen, en zij kan zien gebeuren voor ze plaatsvinden, gebeurtenissen waar ze ook nog eens getuige van is, maakt wellicht dat we daarom zo houden van de gelaagdheid waarop dit personage vakkundig met veel gevoel neergezet werd. Of hoe we nog nooit ontreddering en wanhoop zo schoon in dans omgezet zagen als hier. 

Tussen rauw en rouw (met haar diepmenselijke emoties) daar surft The Burnt city dus op. Het resultaat - alle scènes, klein of groot, bevatten een hoge cinematografische kwaliteit - is adembenemend.

< Bert Hertogs >

Cast van de voorstelling die wij zagen:

Agamemnon - Folu Odimayo
Aegisthus - Ryan O‘Neill
Polydorus - Jahmarley Bachelor
Polymestor - Nick Bruder
Neoptolemus - Will David Thompson
Hades - Sam Booth
Apollo - Georges Hann
Patroclus - Steven James Apicello
Clytemnestra - Omagbitse Omagbemi
Iphigenia - Fern Grimbley
Hecuba - Emily Mytton
Cassandra - Sharol Mackenzie
Polyxena - Eleonore Cabrera
Artemis - Maya Millet
Persephone - Fania Grigoriou
Orpheus - Cristina Gatti
Kronos - Louis J Rhone
The Watchman - Milton Lopes
Zagreus - Seirian Griffiths
Laocoon - Omar Gordon
Askalaphos - Luigi Nardone
Kampe - Pin Chieh Chen
Macaria - Ally Clarke
Eurydice - Yen-Ching Lin
Luba - Eric Jackson Bradley
Bar Host 1 - Jordan Ajadi
Bar Host 2 - Ali Goldsmith
The Oracle - Valentine Giannopoulou
Keytar - Samuel Parker
Drummer - Becky Brass