Recensie Herman van Veen - De Voorstelling ★★★★★

Als liefde zoveel jaar kan duren, dan moet het echt wel liefde zijn. In 1966 trad Herman van Veen voor het eerst op in Antwerpen en de relatie tussen het Vlaamse publiek en de Nederlandse zanger-cabaretier is er alleen maar sterker op geworden. En dat voel je wanneer je  tijdens ‘De Voorstelling’ de toehoorders vol passie naar de artiest voelt kijken en luisteren. Er ontstaat een magische connectie die de muzikanten het beste van zichzelf doet geven. En toegegeven: Herman mag dan al een paar jaartjes ouder zijn, hij is nog geen haar veranderd. Oké dan, hij heeft sinds 1966 misschien wel een paar haartjes verloren, maar absoluut nog niets van zijn pluimen. Integendeel! We hebben het gevoel dat hij net als goede wijn alleen maar beter geworden is met de tijd. De afwisselingen tussen een grappig tekstje, een gevoelig liedje, een kritische bedenking met humoristische kwinkslag, virtuoos vioolspel en de kuren van de harlekijn verlopen zo subtiel, dat ze naadloos in elkaar overgaan. En wat de man vocaal en fysiek nog laat horen en zien op het podium verraadt in niets zijn ware leeftijd. Een avondje theater met Herman van Veen, Edith Leerkens, Jannemien Cnossen en Kees Dijkstra is een genot voor lichaam en ziel. 

Wanneer het stof van de viool is afgeblazen, mogen Herman van Veen en Jannemien Cnossen de boog ter hand nemen en met opzwepende zigeunerklanken ‘De Voorstelling’ openen. Dit resulteert niet alleen in een virtuoos muziekstuk, maar ook een aangenaam spel van spanningsopbouw en choreografie. Het synchroon op en neer gaan van de bogen vormt de dans die de violen doet zingen. Fysiek is Herman blijkbaar in topvorm. Maar hoe zit het met de stem? 

Het antwoord op die vraag komt bij het tweede nummer: ‘Als het goed is’. Herman van Veen laat er geen twijfel over bestaan: de stem is sterker en helderder dan ooit. Tijden de voorstelling horen we ze in de tederste tonen bij ‘Liefde voor later’, parlando tijdens ‘Later’, melancholisch tijdens ‘Je ne regrette rien’, in alle frivoliteit bij ‘Dubbele Jan’ en met ingetogen liefde gedurende ‘Mijn vriend en ik’. Het is als een geschenk om te mogen genieten van wat hij met zijn stem kan overbrengen. De geweldige symbiose tussen Herman van Veen en zijn muzikanten Edith Leerkens, Jannemien Cnossen en Kees Dijkstra maakt van het geheel meer dan de som van haar onderdelen en draagt mee bij tot het feit dat de verschillende liedjes en melodieën zo goed binnenkomen bij de toehoorder. 

Een bijzonder moment in de voorstelling is wanneer Herman van Veen zijn echtgenote op de scène vraagt en hij samen met Gaëtane Bouchez ‘Peut-être que c’est une valse’ brengt. Ze delen nu niet alleen lief en leed, maar ook het podium en de pianokruk. Het resultaat is een heel ingetogen nummer dat uitmondt in een romantische dans. 

Maar ‘De Voorstelling’ brengt zoveel meer dan enkel een reeks liedjes. In korte tekstjes en oneliners geeft hij met de autoriteit van een opa gevatte kritiek over de maatschappij. In ‘Verstoppinkje’ zien we de cabaretier aan het werk en in de ode aan zijn moeder horen we de poëet. Vreugde, verdriet, de gulle lach, de kritische bedenking en de liedjes van Herman van Veen vloeien naadloos in elkaar tot een wondermooi geheel. En zoals je van Herman van Veen mag verwachten, zit doorheen ‘De Voorstelling’ ook steeds een stukje van harlekijn Herman verweven. Je ziet hem wanneer hij op zijn rode sokken danst, oefent voor ritmische gymnastiek, zich waagt aan de rock-‘n-roll of goochelt met zijn pingpongballetje. 

Wanneer hij je met zijn indringende blauwe kijkers aankijkt terwijl hij de clown uithangt, spreekt zijn mimiek boekdelen. Je ziet hier de vakman die zijn stiel tot in de puntjes beheerst en weet hoe hij met zijn publiek kan spelen. En wanneer je net als wij niet aan je proefstuk bent en Herman van Veen al meerdere keren aan het werk mocht zien, merk je de details op die ‘De Voorstelling’ af maken. Zo zie je bijvoorbeeld heel de voorstelling lang een witte ballon boven de piano hangen die tijdens zijn hommage aan zijn vriend en voormalig pianist Erik van der Wurff mooi in het spotlicht staat. Het is misschien iets heel subtiel, maar het zegt veel zonder iets te zeggen. 

< Sascha Siereveld >