Recensie De störm ★★★

Staande ovatie in de Bourla na De störm dat Tutti Fratelli opdroeg aan haar overleden bezielster Reinhilde Decleir. Tom Lanoye nam de tekst van Shakespeare onder handen, een tekst die overigens gratis downloadbaar is op de site van de sociaal-artistieke werkplaats. Jan Sobrie tekende voor de regie.

De störm bevat thema’s die we vaker zien terugkomen in het werk van Shakespeare: de onschuld, machtshonger, en een koning die afgezet wordt. Maar ook de hunkering naar vrijheid door de onderdrukten, het al dan niet vergevingsgezind, trouw en fatsoenlijk zijn en berouw tonen.

De voorstelling draait helemaal rond Prospero, de hertog van Milaan die verbannen is door zijn eigen broer Antonio onder het koningschap van Alonso die over Napels regeert. Op zijn eiland heeft Prospero de witte magie onder de knie gekregen. Wanneer zijn verraders langs zijn eiland passeren, gebruikt hij zijn magische kunsten om een storm op te wekken waardoor ze schipbreuk oplopen en uiteindelijk aanspoelen op het eiland, in De störm heet het Paradise (in neon en met een zon, golven en palmbomen uiteraard).

Prospero’s slaaf Caliban ontmoet de twee dronken matrozen Stephano en Trinculo. Samen zullen ze in opstand komen tegen Prospero. Maar dat plan mislukt. Dat geldt ook voor dat van Alonso’s broer Sebastian en Antonio. Zij proberen de koning Alonso te vermoorden en zijn adviseur Gonzalo zodat Sebastian de troon kan bestijgen. Prospero voorkomt dat door de luchtgeest Ariel erop af te sturen. Miranda, de dochter van Prospero wordt verliefd op Ferdinando, de zoon van Alonso die Prospero een tijd taken voor hem laat uitvoeren: “Zijt gij nog maagd, en is uw hart nog vrij? Ik maak u keuningin van Napoli!” zegt ie tegen haar.

Prospero heeft dus alle touwtjes in handen en zal op het einde van De störm alle personages naar zich roepen om erover te oordelen. Hij wint zo de titel die hem toekomt terug: hertog van Milaan. De liefde zegeviert en Ariel wordt dan toch nog de vrijheid gegund.

Aan humor geen gebrek in De störm. Zo horen we Caliban “O Janneke Maan! Ik zwoer bij u! Wij zwoeren alle twéé bij u!” tegen Stephano zeggen die droog “Dat zên veel zweren bij mekaar.” antwoordt. In het vijfde bedrijf laat Miranda aan haar vader weten: “Amai, zeg - ziet dat af: hoe appetijtelijk die nieve schepsels zên! Wat is ze schoon, de mensheid! Heerlijk-nieve wereld, die zo gul z’n eigen vult met zulke wezens.” Als antwoord krijgt ze van hem “Jaja - maar wacht tot ge ze béter kent…” te horen.

In het begin van het eerste bedrijf van De störm is de tekst trouwens al grappig wanneer een matroos stelt: “Dat spel is hier maar juust begonnen en ’t is hier al gedaan!”, waarbij Lanoyes bewerking ook de interpretatie in leven houdt dat het stuk als een allegorie gelezen kan worden voor het theater. In het derde bedrijf laat het hoofdpersonage het volgende optekenen: “De tover van mijn enscenering is intact, mijn kunst nog altijd kloek en krachtig… ‘Verbeelding’ heet het net dat ik heb uitgezet - mijn vijand is erin verstrikt: Ik heb hem in mijn hand en in mijn macht!”

< Bert Hertogs >