Recensie Jungle Book ★★★★

Theatermaker Robert Wilson gebruikt de verhalen en personages uit de boeken van Rudyard Kipling om in zijn theatervoorstelling Jungle Book een actueel verhaal te brengen over ‘tussen twee culturen vallen’, ‘samenhorigheid in tijd van nood’, ‘het belang van wetten en regels’ en ‘de mens die onverantwoord baas speelt over de natuur’. Het zijn hedendaagse thema’s die in een creatie van Théâtre de la Ville (Parijs) en gecoproduceerd door DE SINGEL op een moderne manier vorm krijgen. In een uitgepuurd sober, maar uiterst functioneel decor brengen de in dieren verklede zangers acteurs het verhaal van het mensenkind Mowgli dat in de jungle wordt opgevoed door een roedel wolven en bevriend is met Baloe de beer en Bagheera de panter. Wanneer de tijger Shere Khan het recht vraagt om hem te doden, breken spannende tijden aan.  De zusjes van CocoRosie voorzagen alle personages van liedjes en maakten daarvoor gebruikt van de meest uiteenlopende genres: hiphop, rap, blues, kinderliedjes, … Het resultaat van deze mix is een muzikale theatervoorstelling waar het visuele, de dans, de zang, de muziek en het verhaal gecombineerd worden tot één performance in twee talen die zowel jong als oud kan boeien.

Aurore Déon mag als Hathi De Olifant de voorstelling openen door de verschillende personages uit de vertelling een voor een voor te stellen. Hathi is de gids en verteller die ons gedurende de voorstelling meeneemt naar de jungle en het verhaal van het mensenkind Mowgli. Muzikaal starten we met rustige, melancholische muziek die stilaan wat meer tempo krijgt en in genre gaat aanleunen bij de tango, stilaan de beat krijgt van disco en vervolgens de melodie van een kinderliedje. Je krijgt van bij de start al een enorme variatie in genres en ritmes die CocoRosie hanteerde bij de creatie van de muziek voor ‘Jungle Book‘ en die je automatisch prikkelen en inspelen op je emotie en gevoel. 

Net als in Camille Saint-Saëns’ ‘Le Carnaval des animaux’ krijgen de verschillende dieren een eigen melodie, een eigen stijl van muziek mee. Baloe de beer is een levenslustige figuur en krijgt steevast een vrolijke melodie om op te zingen … ook als de boodschap misschien iets luguberder is. Zo zingt hij met de glimlach: “Als je sterft krijg je vleugels. Een hoer is een remedie en een vloek.” Robert Wilsons bewerking van ‘Jungle Book’ schuwt de ruwere kantjes van Kiplings verhaal niet, maar vervalt ook niet in de gruwel die je kan vinden in de oorspronkelijke teksten. 

Zo neemt Wilson het verhaal van de witte zeehond Kotick wel mee op in zijn voorstelling, maar beperkt hij zich in de legende die Hathi vertelt tot de grote lijnen van de gruwelijke jacht op pelsrobben. Het originele verhaal van Rudyard Kipling gaat veel dieper in op de details van de slachtpartij. Wilson gebruikt het verhaal om tussendoor te illustreren hoe de mens soms uiterst brutaal omgaat met de natuur wanneer hij zich boven de schepping waant. Het is een thema dat in onze tijd nog altijd speelt. 

Dat geldt ook voor het idee van ‘tussen twee culturen in zitten’. Heel wat mensen met een migratieachtergrond voelen dit aan den lijve. Net als Mowgli horen ze niet honderd procent in een bepaalde cultuur thuis. Mowgli is te veel mensenkind om bij de clan van de wolven te horen en te veel wolf om bij de clan van de mens te horen. Waar hoort hij dan wel? Hoe gaat hij daar mee om? Ook deze vragen zijn brandend actueel in onze samenleving.   

Bagheera de panter mag dan in het begin wel vurig pleiten om Mowgli in de roedel groot te brengen, uiteindelijk kan ook deze gerespecteerde dame het mensenjong niet in de jungle houden. Olga Mouak zette overigens een verleidelijke Bagheera op de scène. CocoRosie voorzag haar van de blues en Olga ontpopte zich als de Billie Holiday van de jungle, maar dan met een grof tintje in de stem. Niet alleen qua spel, maar ook qua zang leverde ze een sterke prestatie. 

Dit dient ook gezegd te worden over Naïs El Fassi die ons niet alleen als moeder van Mowgli, maar ook als Kaa de slang vocaal deed denken aan een kruising tussen Agnes Obel en Kate Bush. De beeldtaal die regisseur Robert Wilson aan haar karakter als moeder verbond, deed dan weer denken aan het schilderij ‘American Gothic’ van Grant Wood. En daarin schuilt een deel van het genie van Wilson: hij is in staat om met een minimum aan rekwisieten en decor sterke beelden neer te zetten die de deur openen naar een hele wereld van associaties, gevoelens en ideeën. 

Zo heb je op een bepaald moment een bijna lege scène met op een chaise longue de figuur van de tijger Shere Khan gelegen en heel subtiel boven zijn hoofd het bordje EXIT. Dat kleine ‘detail’ vertelt op dat moment al heel veel over hoe het verhaal gaat eindigen. En wanneer het ultieme gevecht tussen Shere Khan en Mowgli dan eindelijk plaatsvindt, krijg je geen uitgerekte en ingewikkelde gevechtschoreografie, maar een scène in slow motion waar de snijdende klank van de elektrische gitaar en de overvloed aan geluid de ernst van het gevecht overbrengen. Direct na de dood van de tijger gaat de muziek over in een vrolijk liedje waarin het villen van Shere Khan bezongen wordt. De contrasten kunnen niet groter zijn. 

Ook dat is deel van het leven en van deze uitvoering van Jungle Book: het ene moment is het leven vol met vlindertjes die zo lijken weggevlogen te zijn uit de musical The Lion King van Disney Theatrical Productions en het andere moment word je verjaagd uit je dorp. 

‘Jungle Book’ van Théâtre de la Ville (Parijs) en gecoproduceerd door DE SINGEL is een uiterst diverse voorstelling die oude vertellingen transponeert naar onze tijd, verpakt in een moderne beeldtaal en voorziet van gevarieerde muziek. Voor wie mat minder vloeiend is in Frans of Engels zijn er Nederlandstalige boventitels voorzien. 

< Sascha Siereveld >