Recensie Empire of light ★★★★

Mocht er een award bestaan voor beste locatie hunter, we zouden die zo geven aan die van Empire of light, de negende film als regisseur voor Sam Mendes, die voor het eerst ook zijn eigen prent schreef. Als een ode aan diversiteit leest zijn dramedy, maar de film gaat even goed ook over mentale gezondheid, machtsmisbruik van de baas, en de liefde voor de cinema.

We zijn begin jaren ’80 aan de kust van Kent. Daar, in Margate, is Hilary Small (Olivia Colman) de duty manager van de Empire Cinema. Hilary lijdt aan een bipolaire stoornis, is eenzaam, en heeft eigenlijk nog nooit een film in de zaal gezien. Hoewel haar baas Donald Ellis (Colin Firth) getrouwd is, moet ze hem zo nu en dan aftrekken in zijn kantoor.  

De Empire Cinema heeft eigenlijk zijn beste tijd gehad. Ooit waren er vier zalen. Nu zijn het er nog twee in gebruik. Boven staat alles te verkommeren en hebben de duiven er hun intrek genomen. Het is daar ook waar er een bar was. Een prachtige ruimte waarvan Mendes het potentieel toont door de lichtinval en het sublieme kleurenpalet dat dat oplevert aan de kijker te tonen. Daar ontdekken Hilary en Stephen (Micheal Ward), Hillary’s nieuwe collega, een duif met een gebroken vleugel. Stephen is Hilary’s eerste collega van kleur. Hij zal de vleugel omzwachtelen en het geheel met een sok goed stevig houden.

De twee worden verliefd op elkaar, en gaan o.a. met steentjes gooien op het water, iets waar zij niet goed in is. Maar al snel zal Hilary beseffen dat het leven van een man van kleur aan het begin van de jaren ’80 geen lachertje is. Zo ziet ze hoe Stephen beschimpt wordt op straat door drie racisten en zal de bioscoop niet veel later overrompeld worden door tuig wanneer een betoging uit de hand loopt. Een betoging waar de deelnemers wat gemakzuchtig en simplistisch de economische malaise, de werkloosheid die er is, steekt op de nieuwe Britten.  Stephen wordt het ziekenhuis ingeklopt.

Hij is het nochtans die na verloop van tijd het werk van projectiemedewerker Norman (Toby Jones) verlicht door de blikken dozen met pellicule te helpen dragen en het vak van hem leerde hoe ie de continuïteit van het afspelen van een film via verschillende bobijnen kan garanderen bij het overschakelen naar een andere projector. In zo’n scène komt in Empire of Light Sam Mendes’ liefde voor de cinema helemaal tot uiting.

Heerlijk nostalgisch is het om een statige cinemazaal te zien die grandeur uitstraalt. Zo eentje met een rood doek dat open gaat voor de film begint. De cinema zal nog even terug een groots moment beleven en links en rechts een likje verf krijgen voor de avant-première van Chariots of fire. Het is overigens van begin jaren ’90 geleden, toen wij een van onze eerste films zagen in Ciné Rex aan de Keyserlei, dat we zelf nog de grandeur van de cinema voelden. Oh wat missen we een bioscoopzaal met (kroon)luchters, met beeldhouwwerken, met een rood doek. Die magie is toch een stuk verloren gegaan in ons land en dat blijft zo jammer. Niet alleen zo, maar zelfs door de rode lippenstift op de tanden van Olivia Colman in beeld te brengen, roept Mendes iets universeels op uit het verleden.

De manier waarop ie de architectuur onder andere van die oude bioscoop in beeld brengt, is ronduit verrukkelijk. Diagonale lijnen zien we hem trekken, maar ook verschillende keren zien we hem spelen met het licht (dat warm geel op het dak!), om naar het einde toe de kromme lijn in de picture te zetten in het park. Zeker, Empire of light kent een wat lummelig vertelritme, maar dat past als gegoten vinden we bij de sfeer aan zee en het begin van de jaren ’80. Ondanks dat is deze prent een pareltje.

< Bert Hertogs >