Recensie Baghdad Messi ★★★

‘Vuile rat. Verrader.’ Het zijn de woorden die met graffiti zijn aangebracht op de muur van het huis waar de elfjarige Hamoudi woont. Dat huis wordt met molotovcocktails in brand gestoken terwijl de jongen nog maar net aan het revalideren is van een zelfmoordaanslag waarbij hij een deel van zijn been verloor. De fan van Messi die kapitein was van de voetballertjes op een open terrein in Bagdad, ziet zijn droom om ooit een even groot voetballer te worden als zijn idool plots in duigen vallen. Maar in het ziekenhuis heeft een man die zijn arm verloor hem (valse) hoop gegeven. Dat been groeit wel terug aan, zegt ie hem daaraan toevoegend dat ie zelf voor de tweede keer in het ziekenhuis ligt. De vorige keer was zijn linkerarm ook voor een groot stuk af maar wel terug aangegroeid. Nu is het weer zo ver, maar hij is ook nu weer al voor de helft terug gegroeid, weet ie.

Sindsdien meet Hamoudi het stompje van zijn been met zijn vingers. Hij geraakt steeds verder, tot zelfs 10 vingers op den duur waardoor ie steeds meer gaat geloven dat zijn been ook effectief terug aan het groeien is. De jongen en zijn ouders zijn ondertussen weggevlucht uit Bagdad naar een buitenwijk waar ze behoorlijk wat huur moeten betalen. Centen die ze niet hebben want zowat alles van hen is in vlammen opgegaan.

Vanwaar die aanslag en de graffiti op de muur? Hamoudi’s vader werkte voor de Amerikanen en wordt dus als een verrader van zijn vaderland beschouwd. Wat de film van de  Belgisch-Koerdisch regisseur Sahim Omar Kalifa goed duidelijk maakt, is de tegenstelling tussen de soennieten en ‘de vuile’ sjiieten. Jammer is weliswaar dat Baghdad Messi zo’n uitspraken niet kadert en de kijker te weinig context meegeeft wat bij dergelijke polariserende quotes volgens ons wel aangewezen is. Hamoudi’s vader verkoopt vis, masgouf (karper die gekruid en gegrild is), maar zal daar te weinig aan verdienen om de huur te kunnen betalen. Dus krijgt ie het voorstel om wapens op de mijnenvelden te gaan zoeken zodat die gerecupereerd kunnen worden. Granaten en kalasjnikovs onder andere.

Het is Hamoudi die het er zelf op gaat wagen. Hij heeft de centen nodig zodat hun tv die kapot is terug gemaakt kan worden. De transistor ervan is namelijk verbrand.  Nu kan ie niet meer naar het voetbal kijken op tv met zijn leeftijdsgenoten. Samen met hen, die hem nochtans uitsluiten bij het voetballen omdat hij niet kan keepen met slechts 1 been, soms zware vernederingen te horen krijgt als ‘kreupele hond die je bent’ en dan maar vervangen wordt door een meisje, wagen ze het erop.

Uiteraard is het de elfjarige op een been die het gevaarlijke werk mag uitvoeren. Want ah ja, zo redeneren de anderen, zijn ledematen groeien toch terug aan. De jongens gooien stenen op het mijnenveld zodat er een pad ontstaat dat ie kan volgen. Maar bij het terugkeren met een kalasjnikov in de hand, gaat het mis. De jongen trapt op een landmijn. ‘Wat moet ik nu doen?’ vraagt ie aan de andere kinderen.

Tegen hen loog ie overigens hoe ie zijn been kwijtraakte. ‘Een ongeval gehad met de brommer’ klinkt het. Zeker, als je al het bovenstaande leest zou je de donkere ondertoon van dit drama zwaar kunnen vinden in een oorlogsetting. Toch integreert Baghad Messi ook een paar voetbalgrapjes om wat luchtigheid in de zaak te brengen zoals: ‘Ronaldo heeft niet gespeeld, zijn haar was messi.’

< Bert Hertogs >