Recensie Sweeney Todd ★★★★1/2

Nooit was een bezoek aan de barbier zo bloedstollend als in ‘Sweeney Todd’. Het verhaal neemt je mee naar het Victoriaanse Engeland waar Sweeney Todd, gespeeld door Hans Peter Janssens, terugkeert naar Fleet Street in Londen en intrekt boven de pasteitjeszaak van Mrs Lovett, vertolkt door Simone Kleinsma. Sweeney zint op wraak voor wat hem in het verleden is aangedaan en wil daarvoor best zijn scheermes iets te dicht langs de keel van zijn klanten/slachtoffers laten glijden. Om zich van de lichamen te ontdoen, weet Mrs Lovett wel een creatieve oplossing. In een tijd van vleesschaarste zou het zonde zijn om zoveel ‘grondstoffen’ verloren te laten gaan. Een beetje geoefend pasteitjesbakker kan het ‘afval’ immers aardig recycleren tot een topproduct. Het lijkt allemaal behoorlijk donker en dat klinkt ook door in de fenomenale muziek van Stephen Sondheim, maar tegelijk wordt het door Hans Peter en Simone zo goed gespeeld dat het lugubere ook een komisch randje krijgt. De musical ‘Sweeney Todd’ van MediaLane Theater balanceert voortdurend op de rand van horror, humor en romantiek. Zowel in spel, verhaal, zang als muziek word je meegetrokken tussen afkeer, absurditeit, meeleven, verlangen en hoop. Maar wat er ook gebeurt in de voorstelling, ze laat je op geen enkel moment onbewogen. Sweeney Todd grijpt je vanaf de eerste noot vast en neemt je tot het einde mee op een roller coaster van emoties, muzikale thema’s en geweldig sterke prestaties van heel de cast.

‘Sweeney Todd’ is zeker niet de makkelijkste musical die Stephen Sondheim ons naliet, maar misschien wel de meest geniale en een absolute must voor de theaterliefhebber. Het macabere element van het verhaal liet hem toe om hele dramatische en donkere muziek te componeren die hij naadloos wist te verweven met romantische thema’s zoals we die vinden in ‘Johanna’ en ‘Mooie vrouwen’.  Beide melodieën liggen goed in het oor en blijven daar ook hangen. Dit is ongetwijfeld mede de verdienste van Jonathan Demoor die als Anthony Hope zijn liefde voor Sweeney ‘s dochter Johanna bezingt. 

De vonk slaat bij Anthony over wanneer hij Johanna hoort zingen als een nachtegaal. En laat ons eerlijk zijn: je zou voor minder verliefd worden. De manier waarop Valerie Curlingford het nummer ‘Lijster en distelvink’ brengt doet je smelten voor haar mooie stem. Het schijnbare gemak waarmee ze de vocale gymnastiek brengt die componist Stephen Sondheim voor deze melodie bedacht heeft, is een lust om te horen en te zien. Als een zangvogel rijgt ze de hoge noten moeiteloos aan elkaar tot een magische melodie die je in betovering brengt. Geen wonder dat Jonathan Demoor vervolgens zijn allerbeste beentje voor zet om die schoonheid te bezingen met het meest romantische gevoel van zijn hart. 

Die pure liefde hoor je ook terug in ‘Mooie vrouwen’. Op het moment dat Sweeney Todd eindelijk zijn kans schoon ziet om wraak te nemen ontstaat een vreemd duet tussen rechter Turpin en Sweeney waarbij ze beiden hun liefde voor mooie vrouwen bezingen. De barbier bezingt zijn vrouw Lucy en Turpin denkt aan Johanna. Het resulteert in een wondermooi duet tussen Hans Peter Janssens en Milan van Weelden. Beide heren hebben voldoende kracht in hun stemmen om je omver te blazen, maar hier starten ze heel beheerst en ingehouden om dan langzaam de intensiteit wat op te voeren. Hans Peter en Milan vullen elkaar perfect aan en je krijgt een uiterst charmante liefdesverklaring aan het vrouwelijk schoon … ware het niet dat het verhaal hier een hele donkere ondertoon biedt. 

Dit is een gegeven waar schrijvers Hugh Wheeler en Stephen Sondheim wel vaker mee spelen in ‘Sweeney Todd’. Wanneer Mrs Lovett in een vrolijk liedje haar idee van een romantisch uitstapje met Sweeney naar zee bezingt, klinkt tussendoor ook “Neem je hakmes mee.” Simone Kleinsma brengt het nummer met zoveel bravoure en met een Amsterdams accent dat het geheel spontaan grappig aanvoelt. Simone toont zich hier niet alleen een geweldig sterke zangeres, maar ook een steengoede actrice en natuurlijke comédienne . Eén blijk van haar ogen is voldoende om een dubbele ondertoon mee te geven. 

Ze laat dit zien wanneer ze Tobias geruststelt nadat die zijn bezorgdheid om haar bezong in ‘Als ik bij je ben’. Musicalacteur Samir Hassan heeft net een van de gevoeligste nummers uit ‘Sweeney Todd’ gebracht wanneer Simone in een reprise van het nummer de jonge Tobias probeert te sussen terwijl haar blik naar de zaal heel duidelijk een andere boodschap weergeeft. Soms zegt één blik meer dan duizend woorden en zeker als die van Simone Kleinsma komt. 

De sterke vertolking van de rol van Mrs Lovett krijgt een mooi tegenwicht in een al minstens even sterke prestatie van Hans Peter Janssens. Als Vlaamse musicalfan weten we al langer dan vandaag dat hij over een geweldige stem beschikt. Het is niet voor niets dat hij de enige acteur ter wereld is die in Londen zowel de rol van Jean Valjean als die van Javert heeft gespeeld. Maar het feit dat hij zich nu mag inleven in het gestoorde personage van Sweeney Todd geeft Hans Peter Janssens de mogelijkheid om veel dieper in het spel te gaan. En het moet gezegd: hij grijpt die kans met beide handen. 

Op het moment dat Sweeney zijn scheermes terug in handen krijgt, bezingt hij spontaan zijn liefde voor dit glimmende voorwerp. Hans Peter Janssens mag in de diepte starten en zet daarmee de donkere toon van de inhoud van dit lied. Maar langzaam slaat de teneur om naar een onvervalste liefdesverklaring en wordt ook de zang veel lichter en zelfs hoopvol. ‘Mijn vriend’ klinkt dan muzikaal heel mooi en romantisch, maar in inhoud heel luguber. Het geheel wordt muzikaal nog rijker wanneer ook Simone Kleinsma haar bijdrage komt leveren. De twee stemmen vullen elkaar mooi aan en Simone kan vocaal voldoende tegengas geven om mee te kunnen met het krachtige geluid van Hans Peter. 

Die mag dan weer voluit gaan tijdens ‘Openbaring’. Wanneer rechter Turpin ternauwernood ontsnapt aan het scheermes van Sweeney, slaan bij hem de stoppen door. Dit was het moment waarop we blij waren dat we niet op de eerste rij zaten. Hans Peter Janssens speelt de complexe emoties met zoveel vuur en brengt in een razend tempo zoveel tekst zonder te struikelen, dat je spontaan achterover in je stoel gedrukt wordt. Het vuur komt bijna uit zijn ogen en de stoom uit zijn oren. Wat een fenomenaal sterke prestatie. 

Gelukkig volgt er na deze scène een ontwapenend dubbelzinnig ‘Een beetje pastoor’ waarin Mrs Lovett en Sweeney mijmeren over de verschillende smaken die horen bij uiteenlopende beroepen. De humor in deze scène laat je met een opgelucht gevoel de pauze in gaan. 

‘Sweeney Todd’ van MediaLane Theater is zo ongelofelijk sterk gecast dat regisseur Frank Van Laecke het zich kon permitteren om zonder decorwissels te laten spelen. Geen projecties op LED-schermen, geen grote changementen van decorstukken, geen opzichtige kostuums in alle kleuren van de regenboog, maar eerder vijftig tinten grijs. Hij zet de hele voorstelling in een gevangenis waar de gedetineerden het verhaal van Sweeney Todd brengen. Net zoals de criminelen vast zitten binnen de muren van de inrichting, zitten de personages uit deze musical ook vast in hun verleden en verliezen ze hun vrijheid aan hun gevoelens. 

De grote voordelen van deze regiekeuze zijn dat scènes zich heel erg snel kunnen opvolgen én het feit dat je als toeschouwer niet verblind geraakt door techniek. Het verhaal, het spel, de zang, de choreografie en de muziek krijgen alle aandacht en zijn meer dan sterk genoeg om het publiek moeiteloos ruim twee uur in betovering te houden. 

< Sascha Siereveld > 

Cast:

Sweeney Todd: Hans Peter Janssens

Mrs Lovett: Simone Kleinsma

Bedelares: Lone van Roosendaal

Anthony Hope: Jonathan Demoor

Johanna: Valerie Curlingford

Tobias: Samir Hassan

Rechter Turpin: Milan van Weelden

Pirelli: Frank van Hengel

Bode Bamford: Roben Mitchell

Ensemble: Joris Braster, Iris Verhoek en Brit van der Lans 

Creatives:

Tekst: Hugh Wheeler

Muziek en liedteksten: Stephen Sondheim

Arrangementen: Jonathan Tunick

Bewerking: Christopher Bond

Originele regie op Broadway: Harold Prince

Regie: Frank Van Laecke

Vertaling: Koen van Dijk

Muzikaal leider: Jeroen Sleyfer

Choreografie & musical staging: Daan Wijnands

Kostuums: Yan Tax

Decor: Carla Janssen Hofelt

Scènefotografie: Set Vexy

Producent: MediaLane Theater i.s.m. DeLaMar