Recensie Youp van’t Hek De Laatste Ronde ★★★★★

Wie last heeft van een WOKE-kramp kan maar beter ergens op een heuveltop wat gaan mediteren. Wie wel gevoel voor humor heeft, komt in het theater bij Youp van’t Heks ‘De Laatste Ronde’ volledig aan zijn trekken. Het mag dan wel de laatste keer zijn dat deze negenenzestigjarige cabaretier de Vlaamse zalen afschuimt, hij staat nog even scherp als toen hij achtenzestig was. Als vanouds is hij gevat en actueel, spaart hij geen heilige huisjes, schuwt hij de zelfspot niet en weet hij zijn publiek een spiegel voor te houden. Youp is volop in verbinding met zijn vrouwelijke kant (n.v.d.r. misschien kunnen we hier beter vermelden dat het een ‘work in progress’ is), geeft constructieve oplossingen voor de bejaardenberg, voelt zich verbonden met Angela Merkel en kan je probleemloos de etymologie van ‘hangjongeren‘ uitleggen. En vermits de vos alleen de haren verliest en niet de streken, klinkt het meermaals van “godverde gloeiende tering tyfus”. Er zijn nog zekerheden in het leven.

Zoals men van Hendrik Conscience zegt dat hij zijn volk leerde lezen, zouden we misschien van Youp van’t Hek kunnen zeggen dat hij de Vlaming leerde vloeken. De frase “godverde gloeiende tering tyfus” heeft in de laatste vijftig jaar zo vaak door de zaal van de Arenbergschouwburg in Antwerpen geklonken, dat ze hem als eerbetoon aan Youp misschien in de traphal kunnen vereeuwigen. Men hoeft er niet eens schilderijen voor te vervangen, men kan het gewoon aan de bestaande werken toevoegen in tekstballonnetjes. 

Het vloeken, de grove taal, het ongezouten uitkomen voor een mening zonder te verbloemen; het zijn de stijlelementen die Youp van’t Hek nog altijd zo populair maken over de verschillende generaties. Ondanks het feit dat bepaalde groepen in de maatschappij het moeilijk hebben met ‘dit soort van humor’ blijft hij in ‘De Laatste Ronde’ trouw aan zichzelf. En ja, Youp van’t Hek maakt ook in deze voorstelling grappen over de LGBTQIA+-gemeenschap. Maar het is gewoon hilarisch. We maken zelf ook deel uit van de lettersoep, maar hebben er smakelijk om kunnen lachen. Dat heet humor. Hij zit ook op de kap van de vrouwen. Maar wat had je anders verwacht? Al kunnen we hierbij alvast melden: “Wie laatst lacht, best lacht.” 

Wanneer de mannen onder u nu zouden denken dat ze de dans ontspringen, kunnen we u al meegeven dat niets minder waar is. Als geen ander bezit Youp van’t Hek een gezonde dosis zelfspot en zelfrelativering. Ook de oude, boze, witte man ontkomt niet aan de kritische observaties van deze meester-cabaretier. Want dat zijn het tenslotte altijd: kritische commentaren op onze maatschappij. De spiegel waar we zo verschrikkelijk veel nood aan hebben om niet te verdrinken in navelstaarderij. 

Youp van ’t Hek gebruikt zijn positie als verteller om zich bedienend van taalhumor, herkenbare situaties met een plotse twist, vergelijkingen, oneliners,  kleine verhaaltjes, … ons een keertje scherp te laten kijken naar ons eigen denken en handelen. En we doen dat vervolgens met een gigantische glimlach op ons gezicht. Want laat ons niet vergeten dat ‘De Laatste Ronde’ in de eerste plaats verschrikkelijk grappig is. Meer dan eens lagen we bijna onder onze stoel van het lachen. 

De rode draad doorheen de voorstelling is het jaarlijkse etentje met zijn oude schoolkameraad Klaas. Het verhaal over deze ontmoeting laat toe om te mijmeren over vroeger, nostalgische herinneringen aan de telefooncel op te halen en de filosofische vraag op te roepen: “Wanneer ben je nu geslaagd in je leven?” Maar meer dan ooit laat deze rode draad ook toe om heel wat zijsporen te bewandelen die je naadloos bij botox, golfbanen, sloppenwijken en digitale begrafenissen brengen. De komische noot wisselt met een moment van stilte en gaat dan weer over in een typisch Youp van’t Hek-lied waarbij Ton Snijders en Rens van der Zalm voor de muzikale ondersteuning zorgen terwijl Youp bijna parlando de tekst brengt. Zoals altijd is het belangrijk om goed naar die tekst te luisteren. ‘Mijn Moeder Heeft Mij Nooit Begrepen’ illustreert dit eens te meer. Terwijl iedereen de bezongen situatie herkent, legt het loepzuiver de vinger op de zere wond en worden we opnieuw een spiegel voorgehouden. 

Met ‘De Laatste Ronde’ zet Youp van’t Hek zoals hij zelf zegt geen punt achter zijn carrière, maar een uitroepteken. Nog een laatste keer zien we Youp zoals we hem kennen en het liefst zien: ongezouten, grofgebekt, niet voor gevoelige zieltjes, maar daarom des te grappiger. Een laatste keer schaterlachen met deze Nederlandse topcabaretier. Zij die een kaartje kunnen bemachtigen behoren tot de gelukkigen die mee mogen genieten van vijftig jaar ervaring. 

We willen tot slot nog een tip meegeven voor de mensen die op de eerste rijen zitten: Youp heeft graag dat zijn publiek spontaan reageert en ‘terug lult’. Dat is vooral grappig voor alle andere toeschouwers in de zaal. (Het opvolgen van deze laatste tip is geheel op eigen risico) 

< Sascha Siereveld >