Recensie Kurios ★★★★

De 35ste productie van Cirque du Soleil heeft haar tenten opgeslagen in Knokke en ging gisteren in première. Kurios verwijst naar het rariteitenkabinet, de voorloper van de musea zeg maar waar eigenaardigheden te zien waren. Niet zelden werden die ook tentoongesteld op rondtrekkende foren. Kurios stelt dat er een verborgen, onzichtbare wereld is. Geen idee is er te gek of een droom te groot. Een plek waar de rariteiten die een man al die jaren verzamelde tot leven komen.

Kurios trekt dus zoals we gewend zijn van Cirque du Soleil de kaart van de verwondering, van de fantasie en slaagt er moeiteloos in om het kind in je op te roepen. Zeker, sommige acts heb je wellicht al eens door het Canadese gezelschap zien uitvoeren, denken we maar aan die waarbij een acrobaat stoelen op elkaar stapelt, soms ook schuin om dan steeds een beetje hoger daar ondersteboven een hand-op-stoel evenwichtsoefening mee te doen.

Het verschil en dé verrassing zit ‘m in het feit dat deze voorstelling die act ook nog eens ondersteboven spiegelt om zo een parallel universum op te roepen. Op die manier slaagt het gezelschap erin om bestaande circusacts toch maar mooi op een verrassende manier voor te stellen, het visueel nog straffer te maken dan het al was en dus letterlijk en figuurlijk een niveau hoger te tillen waardoor het haar eigen hoge standaarden nog wat extra verlegt.

Eerlijk? Kurios komt verdomd traag op gang. En da’s eigenlijk het enige belangrijkste punt van kritiek dat we hebben. Openen doet het gezelschap zoals steeds door in het publiek te spelen. Hier krijgt een koppel een VIP-behandeling. Een kussentje om te dromen, een slaapmutsje, een dekentje over hun bovenlichaam, en een hangertje boven hun hoofden met onder andere wolkjes zoals je ziet boven baby-bedjes, krijgen ze. In het tweede deel heeft datzelfde koppel weer prijs tijdens een fraaie scène met een breakdancende hand die iets daarvoor de magie van cinema deed oproepen.

Wat de openingsscène daarna wat zwak maakt, is het treintje dat enkele artiesten vormen met een witte lamp. Maar ook het speelse en chaotische begin op het ronde podium, kan ons niet meteen bekoren. Een jongleer act blijkt bijzonder zwak. Het is pas wanneer de man in kwestie van de grond gaat en in de lucht met drie kegels even jongleert dat het iet of wat de moeite wordt al moet gezegd dat de erg ritmische muziek aanstekelijk werkt tijdens deze ‘Chaos Synchro 1900’. We bevinden ons tijdens deze voorstelling inderdaad in de negentiende eeuw.

Het is pas wanneer er een mechanische hand binnengereden wordt die circa 340 kg weegt en een omvang van 4,5 meter op 2,1 meter heeft, dat we in het eerste deel Kurios op topniveau zien komen. Drie contortionisten combineren hun acrobatie met een menselijke toren én een puike choreografie. Het is oogverblindend mooi wat we geserveerd krijgen. Franske van Wendy Van Wanten die naast ons zat, was duidelijk onder de indruk. Terecht. Daarvoor zagen we een acrobaat een menselijke trapeze worden voor zijn collega zodat die vier meter boven de grond, niet gezekerd, maar wel met een opvangkussen op de grond, in de lucht kon slingeren. Een verfrissend staaltje luchtacrobatie volgde daarna met een vrouw die in de lucht fietste, er vervolgens aan rondtolde, zich stretchte aan de stuurtang of aan de wielen die op een bepaald moment ook ondersteboven begonnen te zweven.

Met Kurios heeft Cirque du Soleil weer een grootse productie op de baan. Ongeveer 65 vrachtwagens zijn er nodig om alles te vervoeren, goed voor ruim 2.000 ton aan materiaal. 122 man is er bij betrokken uit 23 verschillende landen. Poëtisch en komisch, dat is het minste wat je kan zeggen over de clowneske scènes. Vooral die in het eerste deel, wanneer het onzichtbare circus werd getoond, konden we erg smaken net omdat die de imaginaire leefwereld van het publiek oproept in ‘the show you never saw’. Een dubbele trapeze act die onmogelijk is, blijkt onmogelijk. En valpartij hoort er dan ook logischerwijze bij. Daarna is het de beurt aan Giuseppe die kennelijk wat last heeft van plankenkoorts voor zijn salto mortale in een ondiepe kuip. Hij durft niet op het toneel verschijnen zo blijkt uit het bevende rode doek. Later, wanneer ie de touwladder beklimt, blijkt ook die stevig te beven. Maar uiteindelijk zal ie toch springen, en achteraf … gereanimeerd moeten worden. In het tweede deel blijkt een date tussen een clown en iemand uit het publiek een bijzonder leuke act op te leveren wanneer de clown plaatsneemt in een zeer grote sofa met haar maar zijn avances onderbroken worden wanneer een T-Rex, een papegaai en een kat (met resten van de papegaai in de mond) hun aandacht opeisen.

Net voor en net na de pauze zien we bij Kurios de indrukwekkendste acts. In ‘Rola Bola’ zien we een vliegenier op een cilinder en een plankje balanceren. Een klassieke act horen we je denken. En dat is ook zo. Was het niet dat Cirque du Soleil dit uitvoert terwijl hij nog hoog in de nok zit te schommelen ook. Of dat nog niet genoeg is, zien we hem daarna op 5 en naar de finale van zijn act toe zelfs 8 cilinders op die schommel balanceren. Het publiek houdt haar adem in, en wanneer de scène voorbij is, gaat het de pauze in na een meer dan verdiend daverend applaus.

In het tweede deel van Kurios wordt al meteen de onderwaterwereld opgeroepen in een fenomenale trampoline act op een net, een act die gecombineerd wordt met hippe streetstyle choreo’s. Een van de acrobaten vliegt meermaals schijnbaar moeiteloos en met behoorlijke snelheid in de richting van de nok van de Big Top-tent van Cirque du Soleil waar hij verschillende salto’s uitvoert. De rest van het gezelschap zien we soms als een vis hun lichamen kronkelen in de lucht.

Eindigen doet Kurios op spectaculaire wijze met 13 acrobaten die met hun armen trampolines maken voor hun collega’s zodat er in duo perfect synchroon figuren in de lucht kunnen uitgevoerd worden. Maar ook, zodat er een menselijke toren van drie kan ontstaan via een achterwaartse salto van de persoon die bovenop de schouders van de collega die dan tot een toren van 2 behoort, zal landen. Naar het einde van de act doen ze dat nog eens dunnetjes over met een menselijke toren van 3 die er één van vier wordt wanneer een man er ondersteboven naartoe gekatapulteerd wordt. Om je een idee te geven, zo’n menselijke toren zagen we deze zomer elders tijdens een circusvoorstelling fout gaan terwijl een acrobate die gewoon van onder naar boven beklom. Wat Cirque du Soleil hier doet, is veel risicovoller, de moeilijkheidsgraad vele malen hoger, door iemand al vliegend op te vangen op zo’n menselijke toren en die tegelijkertijd ook nog eens in balans te houden ook.

Met Kurios slaagt Cirque du Soleil er kortom dus nog steeds moeiteloos in om de fantasie van haar publiek te prikkelen in een bij momenten zeer poëtische voorstelling waarbij ze de lat qua acrobatie opnieuw  wat hoger durft te leggen, door bestaande acts te perfectioneren en nog straffer te doen ogen.

< Bert Hertogs >