Recensie Sabotage ★★

Een jonge tienerdochter horen we bij het verlaten van park Groot Schijn aan haar ouders zeggen: “Ik snap het concept niet en waarom deze circusvoorstelling Sabotage heet.” Ze slaat daarmee de nagel op de kop want dat is krak wat wij er ook van denken. Veel verder dan dat men erin de gevestigde orde wil uitdagen, komen we dan ook niet. Haar mama heeft het dan weer over dat het toch wel wat cliché is om een kleine man in de piste op te laten draven. Daarmee heeft ze zeker ergens een punt maar slaat ze de bal toch ook enigszins mis omdat Sabotage voornamelijk draait om diversiteit. Door iemand met een beperking te tonen die ondanks die fysieke beperking wel in staat is een knap staaltje hand-op-krukken acrobatie te leveren bijvoorbeeld, krukken die hij later inzet als kalasjnikovs om het thema terrorisme en migratie aan te boren. Naar het einde van de voorstelling blijkt ie evengoed ook behoorlijk behendig te zijn met een voetbal. Verder zien we in deze voorstelling NoFit State Circus pleiten voor de lgbtqia+-gemeenschap in een knap duet tussen twee mannen in zwarte jurken, en een black lives matter en anti-seksisme standpunt maken. Maar het is net als de acts (die soms even kort/lang duren als de change overs) zo fragmentarisch, nauwelijks uitgewerkt, dat het wat banaal overkomt, niet onder de huid gaat, en de antipolitieke boodschap zelfs wat populistisch aanvoelt.

Even duiden misschien, het is nooit een cadeau voor en circusgezelschap om ons als recensent te ontvangen twee dagen nadat we dé Champions League van het nouveau cirque aan het werk zagen, Cirque du Soleil. We beseften dat echter maar al te goed, en waren dan ook constant onszelf aan het inprenten dat we niet dat niveau konden en mochten verwachten, hoewel voor alle duidelijkheid Zomer van Antwerpen in het verleden wel al zeer knappe voorstellingen wist te programmeren die wat ons betreft moeiteloos naast het werk van het Canadese gezelschap mogen staan.

De Britten van NoFit State Circus die drie jaar geleden met Lexicon (waar we trouwens ook niet onder de indruk van waren) ook al te gast waren bij Zomer van Antwerpen, slagen er niet helemaal in om in Sabotage, dat geregisseerd werd door Firenza Guidi tot een voldragen narratief te komen en weten dus niet helemaal hun punt te maken. Zeker, er zitten enkele goeie ideeën tussen. Maar dat maakt nog geen goede voorstelling. In dit geval lijkt ons bijkomende regie geen overbodige luxe.

In zowel het eerste als het tweede deel zien we bijvoorbeeld een redelijk zwakke hoelahoep act, waarbij achterwaarts een poging gedaan wordt om een hoop in elkaar gezette hoepels te doen in elkaar vallen. Tevergeefs. Al moet wel gezegd worden dat in het tweede deel heel eventjes wanneer zo’n hoepel balanceert op het voorhoofd van enkele acrobaten, we aangenaam verrast zijn. Maar Sabotage moet het van die korte flitsen hebben. Een acrobaat die een cyr wheel gebruikt waarvoor het niet dient, namelijk als hoelahoep, dat zagen we eerder in Talweg tijdens dit festival. En ook een vrouw die gezekerd met haar haar luchtacrobatie uitoefent, voelt als déjà-vu aan ook al blijft het indrukwekkend om haar tegelijkertijd een act te zien uitvoeren aan de aerial straps.

Uit enkele podiumelementen zien we planken hout op wieltjes waarop een deel van de cast op hun buik rondrijdt. Het is een van die scènes die heel chaotisch aanvoelt, niks esthetisch in zich heeft, en eigenlijk gewoon te zwak is om ons te blijven boeien. Van het twee uur durende Sabotage, mag wat ons betreft makkelijk de helft weggeknipt worden, en dan nog hou je nog een matige voorstelling over. Want wat hier als rock ’n roll-circus gepresenteerd wordt, is eigenlijk gewoon een eufemisme voor woorden als chaos, onafgewerkt, een gebrek aan coherentie die Sabotage veel beter omschrijven.

Sommigen mogen de finale voor de pauze sterk vinden, wij zien er niks speciaals in. En de anti-politieke kaart die Sabotage trekt wanneer de cast grote maskers aantrekt van (voormalige) politieke leiders zoals Trump en Boris Johnson die even de witte bloemblaadjes komen opkuisen die drie lustige weduwen in het begin van het tweede deel achterlieten, voelt ook net omdat die twee niet meer aan de macht zijn wat gedateerd aan. Terwijl die scène rond Trumps lange tong, waarin je een sneer naar zijn seksistische uitspraken kan zien, nog wel enigszins werkt.  

Twee scènes stippen we graag aan als de moeite tijdens Sabotage: het duet tussen twee mannen in zwarte jurken en het trio dat luchtacrobatie uitvoert. Heel even bereikt de voorstelling dan een mooi en poëtisch beeld. Maar de finale met de voetbal, is weer zo’n duidelijk voorbeeld van hoe vreemd de voorstelling in elkaar zit en zelfs ook eindigt. Niet eens met een hoogtepunt dus. Of hoe de live muziek – die wel de ganse tijd de moeite is (maar zelden rock ’n roll uitademt) – sterker is dan de voorstelling zelf.

< Bert Hertogs >