Recensie Allelujah ★★★★

Zelden zo’n krop in de keel gehad en tranen in de ogen tijdens een epiloog als die van Allelujah. De Britse dramafilm die Richard Eyre regisseerde en gebaseerd is op het toneelstuk van Alan Bennett gaat dan ook over de zorgsector, de betrokkenheid van de zorgkundigen, het tekort aan bedden, de zucht naar efficiëntie en wat de rol van bejaarden nog kan zijn in onze huidige prestatie/consumptiemaatschappij die niet wil verstaan dat mensen gewoon ook gezond kunnen zijn als ze sterven wanneer ze op leeftijd zijn gekomen. Van vrijwilligers over het personeel zelf, ze willen allemaal dat The Beth, een klein lokaal geriatrisch hospitaal in het VK niet sluit. Maar Colin Colma (Russell Tovey) is een managementconsultant die in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid gestuurd wordt naar het hospitaal waar zijn vader Joe (David Bradley) ook opgenomen is wegens een infectie. Kiest ie voor de overheidsbelangen wanneer ie vaststelt dat The Beth inderdaad geen bedden vrij heeft maar het geld wel over de balk gooit of voor die van zijn vader?

Kenniscentra, efficiëntie, targets halen, bedden vullen rijmen niet met een kleinschalig geriatrisch hospitaal. Succes houdt niet van klein. Klein staat voor een gebrek aan ambitie, krijgen we vanuit de beleidsmakers die over volksgezondheid gaan, te horen. Vanuit de zorgsector komt daar dan weer kritiek op. Want volgens hen zien managers ziekenhuizen als een darm die constant in verandering is, terwijl het er gewoon op neerkomt dat je een patiënt op het juiste tijdstip op de juiste plaats brengt.

Om het tij te proberen keren, wordt in Allelujah een lokale nieuwsploeg naar The Beth gestuurd. Mooi zijn de interviews van de oudjes wanneer ze mijmeren naar wat het hospitaal waar ze nu verblijven in hun leven voor hen betekend heeft. De ene is er bevallen, de ander heeft er de pil gekregen, een ander een tas thee bij een overlijden. Allelujah trekt dus de (diep)menselijke kaart en zet dat sociale af tegenover het neoliberale denken.

Ook de patiënte Mary (Judi Dench) krijgt een camera in de vorm van een tablet toegestopt. Zij werkte in de bib, hield niet van boeken, het is te zeggen, het enige wat ze fijn vond waren de kanttekeningen die de uitleners schreven als ze bijvoorbeeld geëmotioneerd waren door een bepaalde passage. Soms wiste ze die dingen, maar het kon ook zijn dat ze ze liet staan, als ze ze mooi vond. In de marge zal zij het leven zoals het is op haar afdeling in beeld brengen. Want ze is wel degelijk mee met haar tijd en heeft zelf aan den lijve de digitalisering meegemaakt toen de fichebakken werden ingeruild voor computers.

De verteller van Allelujah is Bally Gill in de rol van Dr. Valentine. Hij is het die de tablet aan Mary geeft. Volgens hem zijn er te veel Mary’s die ten onrechte aan de kant worden geschoven. Hij wil dat bejaarden de beste zorg kunnen krijgen die hen beloofd is. Hij vindt dat het systeem faalt. Mary zal uiteindelijk ook bewijzen dat ze van onschatbare waarde is.

Hartverwarmend maar tevens ook bij momenten komisch is Allelujah. In dialogen als ‘Hij was misschien een bas omdat hij obese was’ (een zin die qua taalspel overigens erg leuk bekt in het Engels) maar ook in het tonen van de ijdelheid die niet per se met de jaren verdwijnt: ‘Je kan me niet filmen. Ik ben nog met mijn voorgevel bezig!’ Dat sympathisanten er veel voor over hebben om het ziekenhuis open te houden, toont de collecte die ze organiseren. Van een ‘raad de naam van de beer’, over koop een lotje tot het sponsoren van iemands eerste bungeesprong …

Allelujah, dat verwijst naar Judy Garlands ‘Get happy’, trekt bij momenten ook de filosofische kaart met een zin als ‘Het leven heeft je in de klauwen en laat je niet zo maar los.’ bijvoorbeeld. Maar het is vooral die ijzersterke epiloog die ons bijzonder weet te raken en een pleidooi vormt voor meer menselijkheid in de zorg zowel voor de patiënt als voor de zorgverleners. ‘Verlang niet het onmogelijke van ons. We zullen misschien bezwijken maar niet wijken. We doen alles voor jou. We zijn de liefde zelf.’ klinkt het onder andere. Slik.

< Bert Hertogs >