Recensie Alle schone dingen ★★★

Alle schone dingen, de allereerste monoloog met Tom Dewispelaere, blijkt geen monoloog maar een dialoog met het publiek die heel mooi balanceert tussen intiem, klein en gevoelig en zo nu en dan ruimte maakt voor een lachje om het luchtig te houden. De voorstelling houdt het midden tussen een improvisatiesessie van dik een uur met de toeschouwers en een solo.

Alle schone dingen is gebaseerd op ‘Every Brilliant Thing’ van de Britse theaterauteur Duncan Macmillan met extra materiaal van Jonny Donahoe. Voor de vertaling stond Sanne Parlevliet in. En Katelijne Damen coachte Tom.

In Alle schone dingen volgen we een jongentje van zeven die bij de eerste wanhoopspoging van zijn moeder, op 9 november 1983, aan een genummerd lijstje begint met daarop allemaal verschillende dingen (niet altijd voorwerpen) die de moeite zijn om voor te (blijven) leven. Een lijstje dat hij haar liet lezen en zij gecorrigeerd wanneer ie een taalfout maakte, terug bezorgde. Niet dat het uiteindelijk geholpen heeft, de moeder zal uiteindelijk na enkele pogingen uit het leven stappen.

Een deel van het publiek krijgt een kaartje mee bij het binnenkomen. Daarop staat een nummer, en de tekst die hoort bij dat schone ding. Wanneer Tom dat nummer uitspreekt, is het aan de toeschouwer in kwestie om dat kaartje voor te lezen.

Maar het gaat verder dan dat. Tom kruipt namelijk niet alleen in de huid van het jongetje, maar ook wanneer die ouder is geworden in die van de kotstudent tot de volwassen man en heeft voor bepaalde scènes een tegenspeler of -speelster uit het publiek nodig. Van de schoolpsycholoog die een sokpop bovenhaalde waartegen ie alles kon zeggen, over de jonge vrouw in de bib waarmee ie boeken uitwisselde, en later meer dan dat alleen, over de dierenarts die zijn hond (hier een vest) een spuitje (stylo) gaf zodat ie kon inslapen tot zijn vader waar ie telkens weer ‘Waarom?’ aan kon blijven vragen.

Het brengt Dewispelaere (even in de rol van de vader, terwijl een toeschouwer de rol van het kind voor zijn rekening neemt) onder andere bij zijn liefdesverklaring voor toneel wanneer ie zegt dat verbeelding datgene is wat het leven draaglijk maakt. Kritisch is ie dan weer niet meer dan terecht voor al te sensatiebeluste populaire media die de richtlijnen voor journalisten in de wind slaan als het over verslaggeving rond zelfmoord(pogingen) gaat. We halen er eentje uit: ‘Speculeer niet over de mogelijke redenen.’

Alle schone dingen trekt niet zelden ook de muzikale kaart en prijst onder andere het geluid van lp’s dat ‘zo veel beter is’. Passeren onder andere de revue: ‘Drown in my own tears’ van Ray Charles, ‘At last’ van Etta James, ‘Move on up’ van Curtis Mayfield met drumsolo naar het einde toe, ‘That’s life’ en ‘My way’ van Frank Sinatra, ‘Wake me up before you go go’ van Wham!, ‘Some things last a long time’ van Daniel Johnston en ‘Into each life some rain must fall’ van The Ink Spots feat Ella Fitzgerald.

Alle schone dingen is mooi, soms ook grappig, inhoudelijk onderhoudend maar vormelijk wat vrijblijvend.

< Bert Hertogs >

Wie vragen heeft over zelfdoding, kan anoniem terecht bij de Zelfmoordlijn via het gratis nummer 1813 of op de website www.zelfmoord1813.be.