Recensie Augure ★★★

Intrigerend. Dat is Augure, de eerste langspeelfilm van Baloji, die internationaal uitgebracht wordt onder de titel Omen en onze Oscarkandidaat is. De prent die anderhalf uur duurt heeft alvast enkele prijzen op zak. In Cannes won ie de New Voice prijs, een nevencategorie binnen ‘Un certain regard’. Op een Zuid-Afrikaans filmfestival werd ie bekroond tot beste Afrikaanse film, in Angoulême werd de regisseur dan weer in de bloemetjes gezet en in München koos men deze boven andere bij CineRebels.

In Augure zien we Baloji inzoomen op verschillende personages die als heksen of tovenaars behandeld worden. Wanneer Koffi (Marc Zinga) en zijn zwangere vriendin Alice (Lucie Debay) willen huwen, komen ze met een bruidsschat naar Congo. Maar wanneer zijn neus begint te bloeden en er enkele druppels vallen op het gezichtje van zijn neefje, een baby, ziet zijn zus dat al snel als een slecht teken, een teken van de duivel. Een oeroud ritueel moet volgen om hem te zuiveren. Helemaal op het einde van de prent geeft het narratief zich prijs en ontdekken we waarom zijn relatie met zijn moeder en vader (die laatste kan ie maar niet bereiken op de gsm) niet goed is.

Al van bij zijn geboorte heeft Koffi namelijk een geboortevlek op zijn gezicht. Bijgelovig als men is in deze Afrikaanse gemeenschap wordt Koffi al sinds ie een baby is beschouwd als een Zabolo, wat in het Swahili even veel betekent als een kwaadaardige tovenaar. Het occulte, geïntroduceerd door Mobutu toen ie als dictator heerste over Congo, zit van begin tot einde in Augure.

Koffi doet zijn best nochtans voor ie afreist naar Congo. Hij laat zijn haar korter scheren door zijn vrouw. Maar dat wordt niet in dank aanvaard door zijn familie die opgetut en duidelijk naar een professionele kapper is geweest. Of dat nog niet genoeg is, leerde hij speciaal Swahili in België om vast te stellen dat hij even goed of in sommige gevallen gewoon beter wegkomt door Frans te praten met de Congolezen.

In Augure zien we hoe een koppel, goed beseffend dat het bijgeloof is en ze eigenlijk een arts nodig hebben, zich ritueel laat reinigen (met palmolie onder andere) nadat een van hen een soa heeft opgelopen. Tijdens die sessie wordt polyamorie ook in een klap veroordeeld, terwijl een soa oplopen op zich niets met die levenswijze van doen heeft. De kans is misschien groter dan bij exclusieve relaties, maar mits correcte afspraken en respect voor elkaar, kunnen polyamoureuze relaties perfect bestaan zonder dat die voor seksueel overdraagbare aandoeningen hoeven te zorgen.

Verder zien we in Congo ook twee rivaliserende bendes die elk hun terrein afbakenen en uiteindelijk in de clinch gaan met elkaar. Augure is visueel verbluffend, maar door het bij momenten ontbreken aan context voor een witte Westerling als wij, slaagt Baloji er niet altijd in om de aandacht van die kijker ook vast te houden. Om kort te gaan, hij won (we werden in de film gezogen), verloor (we haakten mentaal af), won, verloor, enz. ons meermaals. Het is dan ook vooral het magisch-realisme (inclusief een korte verwijzing naar wat wij als het sprookje van Hans en Grietje lezen) dat de ganse film uitademt, dat blijft intrigeren waardoor je na negentig minuten toch het gevoel hebt dat ie abrupt stopt en gerust nog even mocht doorgaan. Lees je hierboven enige contradictie? Inderdaad. Mixed feelings hadden we dus na het bekijken van Augure.

< Bert Hertogs >