Recensie Ne mobliez mie ★★★★1/2

Met Ne mobliez mie zet FC Bergman een hartverscheurende zeer filmische voorstelling neer die kunst vanuit verschillende perspectieven belicht. De teneur is gitzwart, de beelden bijzonder sterk, beklijvend zelfs. Kunst die de kijker en zichzelf een spiegel voorhoudt en een sombere toekomst toont.

FC Bergmans jongste voorstelling Ne mobliez mie vloeit voort uit hun gelijknamige filmexpo die tot 5 november in het Kasteel van Gaasbeek te zien was. Inspiratie vond men bij Marie Peyrat die als markiezin onder de naam Arconati Visconti op het einde van de negentiende eeuw dat kasteel erfde  en liet verbouwen tot een middeleeuwse burcht. Staged foto’s van haar tonen haar als een middeleeuwse page. Peyrat stierf exact een eeuw geleden en was de laatste die er als markiezin woonde.

De filmische portretten die FC Bergman voor de tentoonstelling maakte, tonen in de Bourla, in een andere context, niet zo zeer het verhaal van de markiezin, maar wel van de kunst(sector) zelf. In de openingsfilm zien we Marie in een ridderharnas in een bootje met een hond. Ze laat zich in het water vallen waarop de hond met een verdrietige blik zijn baasje zoekt, niet goed beseffend wat er gebeurde. In een vloeiende beweging zien we de camera naar links over het water glijden en worden er verschillende onderdelen van harnassen waar modder op ligt nadat ze gedregd werden, gekuist en in volgorde gelegd tot die een groot skelet van een gelijkaardige hond vormen. Of hoe fake news, gebrekkig wetenschappelijk onderzoek tot foutieve conclusies kan leiden.

Het is die mysterieuze sfeer, let daarbij ook op de nevel die over het water hangt, en de donkere ondertoon van iemand die zich om het leven brengt die doorheen Ne mobliez mie de ganse tijd blijft waren. Achter het projectiedoek zien we een houten constructie, een grote doos lijkt het wel waar theaterbezoekers met hun kartonnen brilletjes naar staan te kijken. Ze applaudisseren voor een vierde wand. Een arm en een hand zien we hunkerend door een gat tevoorschijn komen. In een latere scène laat iemand zich door het draaiende gevaarte meeslepen, of wil die een knuffel van wie er in de box zit.

Een gelijkaardig tafereel zien we in een filmpje wanneer Marie Vinck als een madonna zich zowel laat vereren als kleineren. Van een ongepaste kus op de mond, over een kind dat naar haar plast, een man die zijn kauwgom op haar gezicht kleeft, een ander die room wil likken van haar linker tepel, iemand die zijn penis in zijn broek tegen haar linkerhand houdt, iemand die diep ontroerd is wanneer hij haar ziet, tot een koppeltje dat uitdagend staat te kussen in de hoop dat ze reageert … Kunst roept een veelheid aan reacties op.

Ook het bekend zijn, een publiek figuur worden en de issues die je daarbij kan meemaken (o.a. met de tabloidpers) komen aan bod in Ne mobliez mie tijdens een overweldigende film waarin we Vinck de laatste minuten van Lady Di zien spelen op de achterbank van een wagen naast een aangeklede paspop die Dodi Fayed voorstelt. We zien hoe de paparazzi haar achtervolgt, tot de crash een feit is. Marie zien we als Lady Di uit de auto kruipen door een grote plas en vervolgens zien we in een totaalbeeld ze uit de opnamestudio stappen, het licht van een deur tegemoet.

Ronduit troosteloos is een scène waarin we opgestapelde rode zetels ondergesneeuwd zien worden. Het verval van een verlaten theater. Of het theater dat in de steek gelaten wordt. Finaal, in een scène die naar verluidt niet te zien was in Gaasbeek, verlaat Marie met zwarte mantel de Bourla, rent ze over de Meir, naar het dak van de Antwerp Tower om zich daar uiteindelijk vanaf te laten vallen. Die scène loopt verder op het toneel van de Bourla. Een mooi beeld levert dat dan wel op maar het romantiseert aan de andere kant ook zelfmoord.

Groot contrast vormt dat met letterlijk bij het huisvuil weggegooid worden en tussen een afvalberg belanden terwijl een grijpkraan boven je bengelt. Ook de gewone man, hier te zien als een kuisman die met een professionele kuismachine door de traphal van het kasteel gaat, wat een surrealistisch beeld oplevert omdat het om een kleine ruimte gaat, zien we doorgetrokken worden op het podium en later in een film die opgenomen werd in het aquarium van de zoo. Die gewone man blijkt al wel eens stiekem iets mee te nemen naar huis vanop zijn werk. En zijn armoeiige thuissituatie (patatten en fish sticks), kijkend naar en hondenshow op tv in een klein appartementje, lijkt meer op een hondenleven dan op dat van een mens.

< Bert Hertogs >