Recensie Poor things ★★★★

Poor things dat Yorgos Lanthimos regisseerde naar een scenario van Tony McNamara en gebaseerd is op de gelijknamige roman van Alasdair Gray is een bijzonder intrigerende film. Surrealisme meets namelijk science fantasy én zwarte komedie in deze prent die de karakteristieken heeft van zowel een Frankensteinprent als een coming of age verhaal dat draait om emancipatie. Dat ie de Gouden Leeuw won in Venetië als beste film en genomineerd was voor maar liefst zeven Golden Globes (waarvan ie er 2 heel belangrijke won waaronder die voor Beste film (musical of komedie), en beste actrice in een musical of komedie voor Emma Stone) is niet meer dan terecht.

Godwin Baxter (alweer een weergaloze rol voor Willem Dafoe) zag Victoria Blessington (Emma Stone) op een dag zelfmoord plegen door van een brug in het water te springen. De vrouw was zwanger. Baxter kon de vrouw niet meer redden, zij was al hersendood. Maar het kind dat ze in haar buik droeg wel. De wetenschapper zag er niets anders op dan een experiment te doen door Victoria’s hersenen te vervangen door die van haar baby en haar Bella te dopen.

Vermits ze een experiment is, mag ze niet buiten. Haar motoriek is niet je dat, maar haar willetje na verloop van tijd die van een kleuter ook al heeft Bella een volwassen vrouwenlichaam. Alle fases zal ze doorgaan, en vooral de Freudiaanse leer passeert de revue in Poor things. We zien Bella dan ook zich psychoseksueel ontwikkelen via de orale fase over de oedipale fase, van de latentiefase naar de genitale fase.

Het is de medische student Max McCandles (Ramy Youssef) die verliefd wordt op haar. Maar Bella wil de wereld – tegen de zin en regels van Baxter – in ontdekken. En dus ook haar seksualiteit. Met verschillende mannen zal ze dan ook de liefde bedrijven, wat ze zelf ‘furieus springen’ noemt. Een grote appetijt voor dat soort activiteit heeft ze dan ook. Ze staat op haar autonomie en gaat ervandoor met advocaat Duncan Wedderburn (Mark Ruffalo) waar ze vaak furieus mee zal springen in Lissabon. Maar de nieuwsgierigheid van Bella blijkt te groot voor deze paternalistische man. Ze verdwijnt ineens en komt soms laat terug.

Wedderburn ziet er niets anders op dan haar in een koffer te steken en zo met haar op cruise te gaan zodat ie haar beter kan controleren. Maar dat is dan wel zonder het duo Martha en Harry gerekend. Die stimuleren haar om te lezen, en filosofisch/kritisch te leren denken. Duncan vliegt ten einde raad in de drank en begint te gokken. En telkens hij een boek die ze gekregen heeft overboord gooit, krijgt ze toch een ander in haar handen. Nieuwsgierigheid kan je niet onderdrukken.

Al zijn geld geeft ze wat naïef aan enkele bemanningsleden met de vraag dat over te maken aan de armen die ze in het binnenland in Alexandrië tegenkwam. Bella wordt dus een sociaal geëngageerde vrouw, ook al betekent dat ze daardoor zichzelf en Duncan in de armoede smijt. Wanneer de bemanning lucht heeft gekregen dat hun geld op is, zal hun eten gerantsoeneerd worden en ze bij de volgende haven (Marseille) van boord gezet worden.

In Parijs zie je helemaal het verschil tussen de twee. De man is in zak en as, zijn veerkracht onbestaande terwijl zij op zoek gaat hoe ze geld kan verdienen. Vermits ze graag furieus springt, is het niet meer dan logisch dat ze in een bordeel terecht komt. Na verloop van tijd vindt ze er iets op om mannen die een penetrante lichaamsgeur hebben, frisser te doen ruiken voor ze de lakens met hen deelt. Je ziet haar dus de touwtjes in handen nemen én ook haar recht om bepaalde klanten te weigeren uitoefenen.

Ondertussen blijkt in het negentiende-eeuwse Londen Godwin Baxter ongeneeslijk ziek en is ie nadat Bella hem verlaten heeft een nieuw experiment gestart met Felicity (Margaret Qualley) die trager evolueert dan Bella omdat de plek in de hersenen waar haar emotionele/sociale skills zich zouden kunnen ontwikkelen, zijn weggesneden.

Bella keert terug naar Londen maar Alfie, de man die met Victoria Blessington getrouwd was herkent zijn verdwenen vrouw in Bella. Hij houdt het huwelijk tussen haar en Max tegen. Bella kiest uiteindelijk voor Alfie (Christopher Abbott) maar komt terecht in een relatie waar ze weer geen of onvoldoende bewegingsvrijheid zal kennen. Wat blijkt? Alfie is een toxische man, gewelddadig en sadistisch. Victoria wou aan hem ontsnappen door zelfmoord te plegen. Zal de geschiedenis zich opnieuw herhalen wanneer hij haar met een drankje wil verdoven zodat ie haar genitaal kan verminken en ze zo haar seksuele lusten met andere mannen niet meer zal kunnen botvieren? Dat ontdek je in het bijzonder intrigerende Poor things waar naast een ijzersterke Willem Dafoe, Emma Stone een indrukwekkende acteerprestatie neerzet. Een dankbare rol heeft ze dan ook, haar personage maakt de grootste boog van allemaal, ontdek haar lusten, leert, wordt begeerd en emancipeert.

< Bert Hertogs >