Recensie Frank Vander linden ★★★★1/2

Zelf zou Frank Vander linden een quote uit een recensie dat hij een groots muzikant en songschrijver is, relativeren. Het past namelijk niet bij het imago dat ie zichzelf als kunstenaar en De mens aanmeet. Maar de schaduwen op de muren van Schouwburg Noord liegen nooit. Zowel links als rechts zagen we een grootse Vander linden aan het werk. En in ons oor klonk het zoals steeds heel erg goed voor iemand die zich al jarenlang profileert als dé underdog van de Vlaamse muziekindustrie. Om kort te gaan: sommige bands en artiesten ontgoochelen nooit. Frank Vander linden en de Mens behoort tot die categorie.

Het is alweer bijna zes jaar geleden dat we Frank Vander linden nog eens solo aan het werk zagen in Merksem voor een elitepubliek. Recenter zagen we hem in Mechelen met De Mens spelen waar we overigens geen review over schreven omdat het alweer dik in orde was en er niets aan te merken viel op de performance. Of hij er dat nu expres om doet, Frank Vander linden, die zelf vroeger nog recensent geweest is, durf je je dan wel eens afvragen. Simpelweg omdat je géén tegenargumenten kán vinden en een recensie in tegenstelling tot wat veel andere media doen geen wervend ophemelend promostukje hoort te zijn dat meer met commerciële copywriting van doen heeft dan met journalistiek. Dat spanningsveld voel je meer dan ooit als muziekcriticus wanneer het alweer erg goed is.

Neem nu Franks excuus naar het Merksemse publiek toe. Had ie het eerder geweten dat ie voor een elitepubliek zou spelen, dan had wellicht zijn snaren vervangen voor het concert begon, zei ie. Ze rammelden wat, stelde ie vast. Dat klopt. Maar voor een zanger die grotendeels - maar niet alleen - over zwartgalligheid zingt, zorgt dat net voor heel veel meerwaarde (en het zorgt ervoor dat je ritmesectie én muzikale begeleiding in één bent).

Als je zoals Frank Vander linden over het leven zingt, wil je als toeschouwer een kunstenaar zien én horen die geleefd heeft en er getekend door is. Je wil een stem horen die melancholie uitademt en een artiest zien met groeven in het gezicht. Dan pas komen zwaarwichtige teksten helemaal tot hun recht. Als iemand die van boven tot onder volgespoten is met botox en zich tegoed doet aan fillers een poging wil doen om geloofwaardig en authentiek over te komen, mag die altijd eens proberen bij ons, maar de kans dat het ons wat zou doen, schatten we zeer gering in. Een instrument mag en moet dus karakter laten horen, ouderdom of slijtage, en hoeft dus zoals bij velen geen gepolijste/gelikte sound af te leveren. Net dat versterkt ook de woorden van Frank. Goed dus dat ie zijn snaren niet vervangen had, en met wat geluk doet ie dat nog een tijdje niet.

Openen deed ie zijn set solo, akoestisch wandelend in de zaal van Schouwburg Noord met ‘Irene’. Daarna ging ie het podium op, plugde hij zijn gitaar in en zei ie door de micro dat het nu ‘voor echt’ was. ‘Is everybody unhappy?’ vroeg ie aan het Merksemse publiek, verwijzend naar hoe veel trieste liedjes hij zou brengen. Voor een lach en een traan zou ie passen, een traan en een traan daarentegen dat is eerder zijn ding. ‘Patti blues’ bijvoorbeeld schreef ie in onze puberteit, rond 1993/1994. Frank Vander linden was toen verliefd op Patricia, een persfotografe. Zij vond het wel sympathiek dat ie verliefd op haar was, maar verdween uiteindelijk toch met een zekere Jelle. Voor ‘Ben je een autodief of breng je mij naar huis’ verwees ie dan weer naar zijn huwelijk dat zestien jaar stand hield.

Zijn nieuwe songs hebben als overkoepelend thema ‘de chauffage’ meegekregen zo grapte ie zelf, verwijzend naar songtitels als ‘Ik wil niet dat je het koud hebt’ en ‘Warmte’. Dat eerste schreef ie voor zijn kinderen, ‘niet dat ze daar 1 moment dankbaar om waren’ zei Frank Vander linden. In de tekst exploreert ie tegenstellingen. Zo hoopt ie dat ze niet rijk zullen worden, want dan wordt de liefde moeilijk. Armoede wenst ie ze dan ook weer niet toe, zeker niet als de hele wereld feest. Het bedrag van de voorschotfacturen voor energie die pijlsnel de hoogte in schoten en daarna plots zakte, het heeft wellicht impact gehad op de gevoelsleven van de kunstenaar in Vander linden, zo verklaarde ie het terugkerend thema koude/warmte met een knipoog.

‘Zonder alleen is weinig’ zou ook nog een perfecte songtitel voor een van zijn nummers zijn, zo realiseerde ie zich in Schouwburg Noord toen ie ‘Zonder verlangen’ aankondigde dat ie vanuit een soort boeddhistisch gevoel schreef. Het komt er min of meer op neer dat als je je niet wil blootstellen aan ‘lekkere vrouwen’ en ‘mooie drank’ je beter thuis kan blijven.

Via dat nummer slaagde ie er ook ineens in om een songtitel te hebben die startte met het Vlaamse equivalent van ‘No’ zoals ‘No action’ van Elvis Costello dat ie tot een van zijn favoriete rocknummers rekent. Over songtitels gesproken. Met ‘Soms denk ik dat ik een weeskind ben’, verwees Frank Vander linden naar het gevoel dat je je soms helemaal alleen op de wereld kan voelen, maar kaderde hij dat de traditional, de spiritual ‘Sometimes I feel like a motherless child’ hem al lang voorgegaan was.

Meezingers had Frank Vander linden ook bij in Merksem zoals het begrafenisnummer ‘Verdwenen vriend’. En ‘Nana’ zong het publiek ook luidkeels mee in ‘Dit is mijn huis’ dat als de recent van de kaart geveegde modernistische woningen in Zemst alle bescherming verdient omdat het volgens ons tot het Vlaams cultureel erfgoed behoort of althans zo aanzien (had) moet(en) worden.

Erg knap gemusiceer in het instrumentale gedeelte van ‘In de walszaal’ hoorden we in het snarenspel van Vander linden. Toen David Poltrock hem vervoegde als toetsenist, halfweg de reguliere set, leverde dat enkele pareltjes op zoals tijdens ‘Genees me’ met die minimal begeleiding op toetsen waarbij we twee noten naar een hoge toon constant hoorden in een golvende, herhalende beweging. Het had iets bezwerend, hypnotiserend.

En ook tijdens afsluiter ‘Ik dacht aan een vrouw’ mochten we luisteren naar het exquise samenspel tussen Franks gitaar en Davids toetsen naar het einde van het nummer. Wondermooi was dat instrumentale stuk. Kortom, er is toch iets van aan van wat Franks moeder hem ooit liet uitschijnen dat ie woordeloos op zijn best is terwijl ie voor alle duidelijkheid een van Vlaanderens beste tekstschrijvers is. Het leven zit vol contradicties. En net daar ligt dan ook de schoonheid.

< Bert Hertogs >  

De setlist:

1. Irene (akoestisch en solo in de zaal)
2. Gebrek aan jou (solo)
3. In de walszaal (solo)
4. Dit is mijn huis (solo)
5. Patti blues (solo)
6. Ik wil niet dat je het koud hebt (nieuw nummer, solo)
7. Zonder verlangen (solo)
8. Warmte (nieuw nummer, solo)
9. Verdwenen vriend (solo)
10. Genees mij (met David Poltrock)
11. Jeroen Brouwers (schrijft een boek) (met David Poltrock)
12. Kim is dood (met David Poltrock)
13. Soms denk ik dat ik een weeskind ben (met David Poltrock)
14. Ben je een autodief of breng je me naar huis? (met David Poltrock)
15. Je kwetst mij (met David Poltrock)
16. Het is maar verdriet (met David Poltrock)
17. En in Gent (met David Poltrock)
18. Ik dacht aan een vrouw (met David Poltrock)

Bis:

1. Nooit genoeg (solo)
2. Elke dag een beetje wijzer (denk ik) (met David Poltrock)
3. Ergens onderweg (met David Poltrock)
4. Liefde komt vanzelf (akoestisch en solo in de zaal)